15. Hukuk Dairesi 2018/694 E. , 2018/2946 K.
"İçtihat Metni"
Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Davacı vekili, müvekkili ile davalı şirket arasında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi düzenlendiğini, sözleşmeye göre teslim tarihi 08.02.2007 olduğu halde, teslim edilmediğini belirterek 8 dairenin kira bedeli olan 56.000,00 TL"nın ödenmesini, davalı yüklenicinin inşaatı sözleşme hükümlerine uygun yapmayıp, bıraktığı eksik işler nedeniyle 43.136,00 TL"nın, ayrıca müvekkilinin inşaatın yapılması süresince kirada oturmak zorunda kaldığından 5.000,00 TL kira bedelinin, yine sözleşmenin özel şartlar bölümünün 4. maddesinde davacıya verilecek dairelerin tüm elektrik, su, doğalgaz gibi abonelik masraflarının davalı tarafından karşılanmasının öngörülmesi nedeniyle 8 dairenin abonelik masrafları 6.500,00 TL olmak üzere toplam 110.636,00 TL"nın davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiş, davalı vekili, dava konusu dairelerin süresinde teslim edildiğini, davacının geç teslim nedeniyle kira kaybının söz konusu olmadığını, eksik iş bulunmadığını, projeye veya imara aykırılık iddiası var ise binanın yıkılmasının talep edilebileceğini belirterek davanın reddine savunmuş, mahkemece davanın 107.947,47 TL üzerinden kısmen kabulüne dair verilen karar davalı tarafın temyizi üzerine 14.02.2013 günlü ve 2012/5301-2013/829 sayılı kararı ile bozulmuş, bozma kararına uyularak yapılan araştırmadan sonra görevsizlik kararı verilerek dosyanın gönderildiği mahkemece bu kez gecikme tazminatı 44.000,00 TL, eksik ve kusurlu işler bedeli 43.136,00 TL, abonmanlık bedeli 6.407,00 TL olmak üzere toplam 93.543,00 TL üzerinden davanın kısmen kabulüne dair verilen karar, süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmiştir.
Taraflar arasında uyuşmazlık sözleşme tarihine göre uygulanması gereken 818 sayılı mülga Borçlar Kanunu 355 ve devamı maddelerde düzenlenen eser sözleşmesinden kaynaklanmakta ve taraflar arasında eser sözleşmesi niteliğini taşıyan kat karşılığı inşaat sözleşmesi bulunmaktadır.
Hükmüne uyulan bozma kararında binanın plan ve projeye uygun olarak yapılıp yapılmadığı, kaçak olup olmadığı üzerinde durulması gerektiği halde bu yönde araştırma ve inceleme yapıldığından söz edilemez.
HUMK döneminde verilen 09.05.1960 tarih, 1960/21 Esas, 1960/9 Karar sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı"nda; Yargıtay bozma kararına uyulmakla orada belirtilen biçimde işlem yapılması yolunda lehine bozma yapılan taraf yararına usuli kazanılmış hak, aynı doğrultuda işlem yapılması yolunda yerel mahkeme için de zorunluluk doğacağı, usuli kazanılmış hakka ilişkin açık kanun hükmü olmasa da temyiz sonucu verilecek bozma kararının hakka ve usule uygun karar verilmesini sağlamaktan ibaret olan amacı ve muhakeme usulünün hakka varma ve hakkı bulma maksadıyla kabul edilmiş olması yanında hukuki alanda istikrar amacıyla kabul edilmiş bulunması bakımından usuli kazanılmış hak müessesesi usul hukukunun dayandığı ana esaslardan olup kamu düzeniyle de ilgili olduğu belirtilmiştir. 6100 sayılı HMK"da da usuli kazanılmış hakka ilişkin açık bir düzenleme bulunmamakta ise de bu ilkenin uygulanma gerekliliği HMK hükümleri karşısında da varlığını sürdürmektedir. Bu nedenle uyulan bozma kararı doğrultusunda binanın plan ve projeye uygun olarak yapılıp yapılmadığı, kaçak olup olmadığı konusunda araştırma yapılarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken buna ilişkin bozma gerekleri yerine getirilmeksizin karar verilmesi doğru olmamıştır.
Öte yandan, 18.05.2018 tarihinde yürürlüğe giren 7143 sayılı Kanun"un 16. maddesiyle 3194 sayılı İmar Kanunu"na eklenen geçici 16. madde ile yapılmış yeni bir düzenleme bulunmaktadır. Maddede; afet risklerine hazırlık kapsamında ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı yapıların kayıt altına alınması ve imar barışının sağlanması amacıyla, 31.12.2017 tarihinden önce yapılmış yapılar için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve yetkilendireceği kurum ve kuruluşlara 31.10.2018 tarihine kadar başvurulması, bu maddedeki şartların yerine getirilmesi ve 31.12.2018 tarihine kadar kayıt bedelinin ödenmesi halinde Yapı Kayıt Belgesi verilebileceği, başvuruya konu yapının ve arsasının mülkiyet durumu, yapı sınıf ve grubu ve diğer hususlar Bakanlık tarafından hazırlanan Yapı Kayıt Sistemine yapı sahibinin beyanına göre kaydedileceği (Geçici 16/1); Yapı Kayıt Belgesinin yapının kullanım amacına yönelik olduğu, Yapı Kayıt Belgesi alan yapılara, talep halinde ilgili mevzuatta tanımlanan ait olduğu abone grubu dikkate alınarak geçici olarak su, elektrik ve doğalgaz bağlanabileceği (Geçici 16/3);Yapı Kayıt Belgesi verilen yapılarla ilgili bu Kanun uyarınca alınmış yıkım kararları ile tahsil edilemeyen idari para cezalarının iptal edileceği (Geçici 16/4); Yapı Kayıt Belgesinin, yapının yeniden yapılmasına veya kentsel dönüşüm uygulamasına kadar geçerli olduğu, Yapı Kayıt Belgesi düzenlenen yapıların yenilenmesi durumunda yürürlükte olan imar mevzuatı hükümlerinin uygulanacağı, yapının depreme dayanıklılığı hususunun malikin sorumluluğunda olduğu (Geçici 16/10); bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasların Bakanlık ve Maliye Bakanlığı tarafından müştereken belirleneceği (Geçici 16/12) düzenlenmiş ve maddenin diğer fıkralarında da uygulama esasları ve istisnaları belirtilmiş ayrıca bu tür yapılarda cins değişikliği ve kat mülkiyeti tesis edilebilmesi imkanı getirilmiştir,
3194 sayılı Kanun"a eklenen geçici 16. madde, 31.12.2017 tarihinden önce yapılmış
imara aykırı ve kaçak yapılar için uygulanacağından içeriği itibarıyla geriye etkili olarak uygulanması öngörülmüş bir düzenlemedir, Usuli kazanılmış hakkın istisnası olan geriye etkili bir kanuni düzenleme olması nedeniyle anılan hükmün mahkemelerce eldeki davalar için de uygulanması gerektiği gibi, yeni düzenlemenin temyiz aşamasında Yargıtay"ca da gözetilmesi gerekir.
Yukarıda yapılan açıklama ve sözü edilen kurallarla birlikte somut olay değerlendirildiğinde bozma kararı gereğince yapının imara aykırı ya da kaçak olup olmadığı, imara aykırılık var ise giderilip giderilemeyeceği, bu konuda süre ve yetki verilmesi gerekip gerekmediği konusunda araştırma ve inceleme yapılması, ayrıca imara aykırı ve kaçak yapılar için Yapı Kayıt Belgesi alınarak yapının yeniden yapılmasına veya kentsel dönüşüm uygulamasına kadar geçerli olmak üzere geçici de olsa yasal hale getirilmesi imkanı getirildiğinden maddedeki süre içinde başvurulup gerekli işlemler tamamlanarak Yapı Kayıt Belgesi alınmak suretiyle yapının yasal hale getirilip getirilmediği saptanmak, suretiyle uyuşmazlığın mahkemece yeniden değerlendirilmesi gerektiğinden hükmün sair hususlar incelenmeksizin bu nedenle bozulması uygun bulunmuştur.
SONUÇ: Yukarıda yazılı nedenlerle davalının temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün temyiz eden davalı yararına BOZULMASINA, bozma nedenine göre bu aşamada diğer temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 09.07.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.