Danıştay 8. Daire 2016/5571 Esas 2021/749 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2016/5571
Karar No : 2021/749

Temyiz İsteminde Bulunan (Davalılar) : 1- … Başkanlığı
Vekili : Av. …
2- … Üniversitesi Rektörlüğü
Vekili : Av. …
3- … Üniversitesi Rektörlüğü
Karşı Taraf (Davacı) : …
Vekili : Av. …

İstemin Özeti : ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : Usul hukukuna aykırı olduğu anlaşılan İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dava; … Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü araştırma görevlisi kadrosuna, Öğretim Üyesi Yetiştirme Programı (ÖYP) kapsamında atanan ve 2547 sayılı Kanunun 35. maddesi uyarınca yüksek lisans eğitimi yapmak üzere kadrosu geçici olarak Anadolu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsüne aktarılan davacının, Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği gereğince azami süre içinde çalışmalarını tamamlayamadığından bahisle, Öğretim Üyesi Yetiştirme Programına İlişkin Usul ve Esaslar'ın 10. maddesinin 2. fıkrası uyarınca Anadolu Üniversitesi ile ilişiğinin kesilmesine ilişkin Anadolu Üniversitesi Rektörlüğünün … gün ve … sayılı işlemi ile kadrosunun Amasya Üniversitesine iade edilmesine ilişkin Amasya Üniversitesi Rektörlüğünün … onay günlü işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince, davacının yüksek lisans programına 11.02.2013 günü kayıt olduğu ve bu programa ilişkin bilimsel hazırlık programını 3. dönemde bitirdiği sabit olmakla birlikte, davalı Anadolu Üniversitesince Yönetmelikte belirtilen azami süreyi aşan davacı ile ilgili 2. dönem sonunda herhangi bir işlem yapılmadığı, davacının 3. döneme devam etmesine izin verildiği gibi bilimsel hazırlık programından sonra yüksek lisans programından da 2 yarıyıl ders alarak başarılı olduğu, Anadolu Üniversitesi Lisansüstü Eğitim- Öğretim ve Sınav Yönetmeliğinin 10. maddesinin 6. fıkrasından anlaşılacağı üzere bilimsel hazırlık programını iki yarıyıl içinde başarı ile tamamlayamayanların ilgili döneme ait öğrenci katkı payı veya öğrenim ücretlerini ödemek koşulu ile öğrenimlerine devam etmek için kayıt yaptırabilecekleri ve bazı haklar hariç öğrencilik statülerinin devam edeceği açık olduğu, dolayısıyla davacının bilimsel hazırlık programında öngörülen azami süre (iki yarıyıl) üzerine 3 yarıyıl daha öğrenimine devam ettiği, üniversite idaresinin bu süreçte davacının ilişiğini kesmeyerek öğrenim haklarının devam ettiğini zımnen kabul ettiği, bu durumun aksinin kabulünün haklı beklenti, hukuki güvenlik ve idari istikrar ilkelerine de ters düşeceği; Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Yürütme Kurulunun 29.07.2015 günlü toplantısında, 2547 sayılı Kanunun geçici 67. maddesinin, ÖYP, 50/d ve 2547 sayılı Kanunun 35. maddesi kapsamındaki araştırma görevlisi kadrosunda lisansüstü eğitim sürelerinin hesaplanmasına uygulanmamasına karar verilmişse de, geçici 67. maddede bu yönde bir kısıtlamaya yer verilmediği, maddenin yükseköğretim kurumlarında kayıtlı olan tüm öğrencileri kapsadığı, davacının da öncelikli olarak yüksek lisans öğrencisi olduğu (kaldı ki davacının yüksek lisans öğreniminin ikinci döneminde ÖYP kapsamına girdiği, öğrencilik statüsünün sona erdirilmesine bağlı olarak ÖYP kapsamındaki görevlendirmesinin de kaldırıldığı) dikkate alındığında dava konusu işlemlerde bu yönüyle de hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle iptaline karar verilmiştir.
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 44. maddesinin (c) fıkrasında 19.11.2014 tarih ve 6569 sayılı Kanun'un 28. maddesiyle yapılan değişiklik ile, ''Öğrenciler, bir yıl süreli yabancı dil hazırlık sınıfı hariç, kayıt olduğu programa ilişkin derslerin verildiği dönemden başlamak üzere, her dönem için kayıt yaptırıp yaptırmadığına bakılmaksızın öğrenim süresi iki yıl olan önlisans programlarını azami dört yıl, öğrenim süresi dört yıl olan lisans programlarını azami yedi yıl, öğrenim süresi beş yıl olan lisans programlarını azami sekiz yıl, öğrenim süresi altı yıl olan lisans programlarını azami dokuz yıl içinde tamamlamak zorundadırlar. Hazırlık eğitim süresi azami iki yıldır. Azami süreler içinde katkı payı veya öğrenim ücretinin ödenmemesi ile kayıt yenilenmemesi nedeniyle öğrencilerin ilişikleri kesilmez. Ancak üniversite yetkili kurullarının kararı ve Yükseköğretim Kurulunun onayı ile dört yıl üst üste katkı payı veya öğrenim ücretinin ödenmemesi ile kayıt yenilenmemesi nedeniyle öğrencilerin ilişikleri kesilebilir. Yatay geçiş ve çift ana dal eğitiminin usul ve esasları ile azami öğrenim süreleri, lisansüstü eğitim usul ve esasları ile öğrenim süreleri Yükseköğretim Kurulu tarafından çıkarılan yönetmelikle belirlenir." düzenlemesine, 26.11.2014 gün ve 29187 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 6569 sayılı Kanun'un 32. maddesi ile 2547 sayılı Kanun'a eklenen geçici 67. madde ile; ''Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte yükseköğretim kurumlarında kayıtlı olan öğrenciler bakımından azami sürelerin hesaplanmasında, daha önceki öğrenim süreleri dikkate alınmaz.'' düzenlemesine yer verilmiştir.
Aynı Kanun’un "Lisansüstü Öğretim" başlığını taşıyan 50. maddesinin d fıkrasında; lisans üstü öğretim yapan öğrencilerin, kendilerine tahsis edilebilecek burslardan yararlanabilecekleri gibi, her defasında bir yıl için olmak üzere araştırma görevlisi kadrosuna da atanabilecekleri kuralı; 65. maddesinde; öğretim elemanlarının yetiştirilme esaslarının Yükseköğretim Kurulu tarafından çıkarılacak Yönetmelikle düzenleneceği kuralı yer almıştır.
01.07.1996 gün ve 22683 sayılı resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren ve dava konusu işlemler tarihi itibarıyla yürürlükte bulunan Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliğinin 3. maddesinin (e) bendinde; Bilimsel Hazırlık Programı'nda geçirilecek sürenin en çok bir takvim yılı olduğu; bu sürenin dönem izinleri dışında uzatılamayacağı; bu programda geçirilen sürenin, bu Yönetmelikte belirtilen yüksek lisans veya doktora programı sürelerine dahil edilmeyeceği kurala bağlanmıştır.
Öğretim Üyesi Yetiştirme Programına İlişkin Usul ve Esaslar'ın "Öğrenim süresi" başlığını taşıyan 10. maddesinin 1. fıkrasında; ÖYP araştırma görevlilerinin öğrenim sürelerinin, Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliğinde belirlenen azami öğrenim süreleri olduğu belirtilerek; aynı maddenin 2. fıkrasında; "Bu Usul ve Esaslar gereğince yabancı dil yeterliliği sağlamak için verilen süreler ile Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği gereğince azami süre içinde çalışmalarını tamamlayamayan, ÖYP'ye devam etmek istemeyen, kadrosunun bulunduğu yükseköğretim kurumunda görevine başlamayan veya görevine başlayıp mecburi hizmet yükümlülüğünü yerine getirmeyen ÖYP araştırma görevlilerinin ilişikleri kesilerek haklarında taahhütname ve kefaletname senedi uyarınca işlem yapılır." kuralı yer almıştır.
Dosyanın incelenmesinden; Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Matematik Bölümü mezunu olan davacının, 11.02.2013 günü Anadolu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bilgisayar Mühendisliği Anabilim Dalı yüksek lisans programına kayıt yaptırarak 2012-2013 Bahar Dönemi Bilimsel Hazırlık Programında ders almaya başladığı, söz konusu dönemde aldığı derslere devam etmediği ve derslerden "FF" notu aldığı, bu arada bu programa kayıtlı iken 05.09.2013 günü Öğretim Üyesi Yetiştirme Programı kapsamında Amasya Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği araştırma görevlisi kadrosuna atandığı, 2547 sayılı Kanunun 35. maddesi uyarınca yüksek lisans yapmak üzere kadrosu geçici olarak Anadolu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalına tahsis edildiği, 2013- 2014 Güz Dönemi ve 2013- 2014 Bahar Döneminde Bilimsel Hazırlık Programı kapsamında aldığı dersleri başarı ile vererek, 2014- 2015 Güz Döneminden itibaren yüksek lisans programından ders almaya başladığı ve iki dönem (2014- 2015 Güz ve Bahar Dönemleri) yüksek lisans derslerini almaya devam ettiği, bu arada Anadolu Üniversitesi Rektörlüğünün … gün ve … sayılı yazısı ile (davacının ders aldığı yüksek lisans programının 2. dönemi olan 2014-2015 Bahar Döneminde) davacının kayıt yaptırdığı bölümün Bilimsel Hazırlık Programında Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliğinin 3/e maddesi ve Anadolu Üniversitesi Lisansüstü Eğitim- Öğretim ve Sınav Yönetmeliğinin 10/5 maddesinde belirtilen azami yasal süreyi aştığından yapılacak işlem konusunda tereddüte düşüldüğü belirtilerek, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığından görüş sorulduğu, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığının … gün ve … sayılı işlem ile davacının Bilimsel Hazırlık Programında ilgili yönetmelikte belirtilen süreyi aştığı ve 2547 sayılı Kanunun 35. maddesi uyarınca tahsis edilen kadronun iade edilmesi için teklif verilmesi gerektiği yönünde görüş verildiği, ilgili görüş yazısı doğrultusunda, Anadolu Üniversitesi Rektörlüğünün … gün ve … sayılı işlemi ile davacının kadrosunun üniversitesine iade edilmesi teklifinin getirildiği, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Yürütme Kurulunun 02.06.2015 günlü toplantısında teklifin uygun bulunarak, Anadolu Üniversitesi Rektörlüğüne ve kadrosunun bulunduğu Amasya Üniversitesi Rektörlüğüne bildirildiği, Amasya Üniversitesi Rektörlüğünün 20.07.2015 günlü onayıyla, davacının ÖYP kapsamındaki görevlendirilmesinin kaldırılarak kadrosuna iade edilmesi sonrası bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
26.11.2014 gün ve 29187 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 6569 sayılı Kanun'un 32. maddesi ile 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'na eklenen geçici 67. maddesinde yer alan "Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte yükseköğretim kurumlarında kayıtlı olan öğrenciler bakımından azami sürelerin hesaplanmasında, daha önceki öğrenim süreleri dikkate alınmaz." hükmünün, halen ÖYP, 50/d, 2547 sayılı Kanun'un 35. maddesi kapsamındaki araştırma görevlisi kadrolarında bulunanların lisansüstü eğitim sürelerinin hesaplanmasında uygulanmamasına ilişkin 29.07.2015 tarihli Yükseköğretim Yürütme Kurulu kararının iptali istemiyle açılan davada Dairemizce verilen yürütmenin durdurulması isteminin reddine ilişkin karara karşı yapılan itiraz üzerine, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 26.4.2017 gün ve Yd İtiraz No:2017/231 sayılı kararıyla; 2547 sayılı geçici 67. maddesinde, düzenlemenin yürürlüğe girdiği 26.11.2014 tarihinde yükseköğretim kurumlarında kayıtlı olan tüm öğrenciler bakımından azami sürelerin hesaplanmasında, daha önceki öğrenim sürelerinin dikkate alınmayacağının öngörüldüğü, bu tarihte araştırma görevlisi olan ya da olmayan öğrenciler arasında herhangi bir ayrıma gidilmediği gibi söz konusu hükmün araştırma görevlilerine uygulanmamasına yönelik bir istisnanın da Kanunda yer almaması nedeniyle, kararın üst norm olan 2547 sayılı Kanuna aykırı olduğu gerekçesiyle itirazın kabulü ile yürütmenin durdurulması isteminin kabulüne karar verilmiştir. Aynı gerekçelerle Dairemizin 14.03.2019 gün ve E:2015/11995, K:2019/1879 sayılı kararıyla Yükseköğretim Yürütme Kurulu kararının iptaline karar verilmiştir.
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinin ve yargı kararının bir bütün olarak değerlendirilmesinden; ÖYP kapsamında atanan araştırma görevlilerinin, lisansüstü eğitim öğrencilik statülerinin hesaplanmasında geçici 67. maddeden yararlanmalarını engelleyen ya da sınırlandıran bir düzenleme bulunmaması nedeniyle bu kapsamda yer alan araştırma görevlilerinin, lisansüstü eğitim öğrencilik statülerinin hesaplanmasında geçici 67. maddenin uygulanmasının mümkün olmasına karşın; 2547 sayılı Kanunun geçici 67. maddesinin, açık hüküm olmaması ve bu konuda başkaca lehe bir düzenlemenin bulunmaması nedeniyle Öğretim Üyesi Yetiştirme Programına İlişkin Usul ve Esaslar'a tabi olan ve ÖYP kapsamında atanan araştırma görevlilerinin, kadrolarında azami bulunma sürelerinin hesaplanmasında uygulanmasının mümkün olmadığı anlaşılmıştır.
Diğer bir anlatımla; Öğretim Üyesi Yetiştirme Programına İlişkin Usul ve Esaslar ile tabi olunan kuralların belirlendiği, istisnai bir program olan ÖYP kapsamında atanan araştırma görevlilerinin, Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği gereğince azami süre içinde çalışmalarını tamamlamaları için öngörülen sürelerin dikkate alınması suretiyle kadrolarında bulunmaları için belirlenen süreler ile lisansüstü eğitim nedeniyle öğrencilikte azami bulunma sürelerinin farklı şekilde değerlendirilmesi gerektiği kabul edilmelidir. Öğretim Üyesi Yetiştirme Programına İlişkin Usul ve Esasların 10. maddesinin 2. fıkrası uyarınca Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği gereğince azami süre içinde çalışmalarını tamamlayamayan araştırma görevlilerinin kadrolarından ilişiğinin kesilmemesinin, kadronun amacı dışında uzun sürelerle kullanılmasının engellenerek, kaynaklardan etkin ve verimli şekilde faydalanılması amacı taşıdığı anlaşılmış olup, aksinin kabul edilmesi durumunun ise, bu kapsamdaki araştırma görevlilerinin, lisansüstü eğitimde başarısızlıklarının ödüllendirilmesine yol açacağı açıktır.
Bu bağlamda; 11.02.2013 günü Anadolu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bilgisayar Mühendisliği Anabilim Dalı yüksek lisans programına kayıt yaptırarak, bilimsel hazırlık programına başlayan ve ÖYP kapsamında, Amasya Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Araştırma görevlisi kadrosuna 05.09.2013 günü atanan davacının, Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği gereği azami bir takvim yılı içerisinde bitirilmesi gereken ve dönem izinleri dışında uzatılamayacağı kurala bağlanan bilimsel hazırlık programını, azami sürede tamamlayamadığından, Öğretim Üyesi Yetiştirme Programına İlişkin Usul ve Esaslar'ın 10. maddesinin 2. fıkrasında yer alan Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği gereğince azami süre içinde çalışmalarını tamamlayanların kadroları ile ilişiğinin kesileceğine ilişkin kuralın dikkate alınması suretiyle tesis edilen dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık olmadığı anlaşıldığından, aksi yöndeki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle; ... İdare Mahkemesinin temyize konu kararının bozulmasına, dosyanın yeniden bir karar verilmek üzere anılan Mahkemeye gönderilmesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 10/02/2021 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY :

(X)Dava; … Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü araştırma görevlisi kadrosuna, Öğretim Üyesi Yetiştirme Programı (ÖYP) kapsamında atanan ve 2547 sayılı Kanunun 35. maddesi uyarınca yüksek lisans eğitimi yapmak üzere kadrosu geçici olarak Anadolu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsüne aktarılan davacının, Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği gereğince azami süre içinde çalışmalarını tamamlayamadığından bahisle, Öğretim Üyesi Yetiştirme Programına İlişkin Usul ve Esaslar'ın 10. maddesinin 2. fıkrası uyarınca Anadolu Üniversitesi ile ilişiğinin kesilmesine ilişkin Anadolu Üniversitesi Rektörlüğünün … gün ve … sayılı işlemi ile kadrosunun Amasya Üniversitesine iade edilmesine ilişkin … Üniversitesi Rektörlüğünün … onay günlü işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
Olayda; 11.02.2013 günü Anadolu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bilgisayar Mühendisliği Anabilim Dalı yüksek lisans programına kayıt yaptırarak, bilimsel hazırlık programına başlayan ve ÖYP kapsamında, Amasya Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Araştırma görevlisi kadrosuna 05.09.2013 günü atanan davacının, dava konusu işlemlerin tesis edildiği tarih itibarıyla yüksek lisans eğitiminde azami süreyi aşmaması nedeniyle dava konusu işlemlerin hukuka aykırı olduğu anlaşıldığından, İdare Mahkemesi kararının bu gerekçe ile onanması gerektiği oyu ile aksi yönde oluşan çoğunluk kararına katılmıyoruz.