Danıştay 8. Daire 2016/3679 Esas 2021/750 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2016/3679
Karar No : 2021/750

Temyiz İsteminde Bulunan (Davalı) : … Üniversitesi Rektörlüğü
Vekili : Av. …
Karşı Taraf (Davacı) : …
Vekili : Av. …

İstemin Özeti : ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : Hukuka aykırı olduğu anlaşılan İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dava, … Üniversitesi Eğitim Fakültesi Özel Eğitim Bölümü Zihin Engelliler Eğitimi Ana Bilim Dalı araştırma görevlisi kadrosuna, Öğretim Üyesi Yetiştirme Programı (ÖYP) kapsamında atanan ve 2547 sayılı Kanunun 35. maddesi uyarınca yüksek lisans eğitimi yapmak üzere kadrosu geçici olarak Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsüne aktarılan davacının, Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği gereğince azami süre içinde çalışmalarını tamamlayamadığından bahisle, Öğretim Üyesi Yetiştirme Programına İlişkin Usul ve Esaslar'ın 10. maddesi uyarınca Anadolu Üniversitesi ile ilişiğinin kesilerek kadrosunun … Üniversitesi'ne iade edilmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince; Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Yürütme Kurulunun 29.07.2015 günlü toplantısında, 2547 sayılı Kanunun geçici 67. maddenin, halen Öğretim Üyesi Yetiştirme Programı, 50/d ve 2547 sayılı Kanunun 35. maddesi kapsamındaki araştırma görevlisi kadrosunda bulunanların lisansüstü eğitim sürelerinin hesaplanmasına uygulanmaması kararı alınmış ise de, geçici 67. maddede bu yönde bir kısıtlamaya yer verilmediği, maddenin yükseköğretim kurumlarında kayıtlı olan tüm öğrencileri kapsadığı dikkate alındığında, kanun hükmünün idare tarafından tesis edilen işlem ile değiştirilmesi ya da dar yorumlanmasının normlar hiyerarşisi uyarınca mümkün bulunmadığından, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Yürütme Kurulunun anılan kararı ihmal edilmek suretiyle, mevcut kanun hükmüne göre durumun değerlendirilerek; davacının, geçici 67. maddenin yürürlüğe girdiği 26.11.2014 günü Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Zihin Engelliler Öğretmenliği tezli yüksek lisans programı öğrencisi olduğundan, azami öğrenim süresinin 26.11.2014 tarihinden itibaren 3 yıl olduğu; yüksek lisans eğitimine ilişkin azami öğrenim süresini henüz tamamlamadığı; davacının, 2547 sayılı Kanunun geçici 67. maddesi uyarınca yüksek lisans azami öğrenim süresini tamamlamamış olmasına rağmen, azami öğrenim süresini tamamlamış olduğunun kabul edilmesi suretiyle tesis edilen işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle iptaline karar verilmiştir.
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 44. maddesinin (c) fıkrasında 19.11.2014 tarih ve 6569 sayılı Kanun'un 28. maddesiyle yapılan değişiklik ile, ''Öğrenciler, bir yıl süreli yabancı dil hazırlık sınıfı hariç, kayıt olduğu programa ilişkin derslerin verildiği dönemden başlamak üzere, her dönem için kayıt yaptırıp yaptırmadığına bakılmaksızın öğrenim süresi iki yıl olan önlisans programlarını azami dört yıl, öğrenim süresi dört yıl olan lisans programlarını azami yedi yıl, öğrenim süresi beş yıl olan lisans programlarını azami sekiz yıl, öğrenim süresi altı yıl olan lisans programlarını azami dokuz yıl içinde tamamlamak zorundadırlar. Hazırlık eğitim süresi azami iki yıldır. Azami süreler içinde katkı payı veya öğrenim ücretinin ödenmemesi ile kayıt yenilenmemesi nedeniyle öğrencilerin ilişikleri kesilmez. Ancak üniversite yetkili kurullarının kararı ve Yükseköğretim Kurulunun onayı ile dört yıl üst üste katkı payı veya öğrenim ücretinin ödenmemesi ile kayıt yenilenmemesi nedeniyle öğrencilerin ilişikleri kesilebilir. Yatay geçiş ve çift ana dal eğitiminin usul ve esasları ile azami öğrenim süreleri, lisansüstü eğitim usul ve esasları ile öğrenim süreleri Yükseköğretim Kurulu tarafından çıkarılan yönetmelikle belirlenir." düzenlemesine, 26.11.2014 gün ve 29187 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 6569 sayılı Kanun'un 32. maddesi ile 2547 sayılı Kanun'a eklenen geçici 67. madde ile; ''Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte yükseköğretim kurumlarında kayıtlı olan öğrenciler bakımından azami sürelerin hesaplanmasında, daha önceki öğrenim süreleri dikkate alınmaz.'' düzenlemesine yer verilmiştir.
Aynı Kanun’un "Lisansüstü Öğretim" başlığını taşıyan 50. maddesinin d fıkrasında; lisans üstü öğretim yapan öğrencilerin, kendilerine tahsis edilebilecek burslardan yararlanabilecekleri gibi, her defasında bir yıl için olmak üzere araştırma görevlisi kadrosuna da atanabilecekleri kuralı; 65. maddesinde; öğretim elemanlarının yetiştirilme esaslarının Yükseköğretim Kurulu tarafından çıkarılacak Yönetmelikle düzenleneceği kuralı yer almıştır.
01.07.1996 gün ve 22683 sayılı resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren ve dava konusu işlemler tarihi itibarıyla yürürlükte bulunan Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliğinin 10. maddesinde; tezli yüksek lisans programını tamamlama süresinin dört yarıyıl olduğu; daha kısa sürede mezun olabilecek bir öğrenciyle ilgili düzenlemelerin, ilgili senato tarafından kabul edilen yönetmelikte belirtileceği; ilgili yönetmelikler uyarınca başarısız olan öğrencinin yükseköğretim kurumu ile ilişkisinin bu süreden önce kesilebileceği; dört yarıyıl sonunda kredili derslerini ve seminer dersini başarıyla tamamlayamayan veya yükseköğretim kurumunun öngördüğü en az genel not ortalamasını tutturamayan öğrencinin yükseköğretim kurumu ile ilişiğinin kesileceği kurala bağlanmıştır.
Öğretim Üyesi Yetiştirme Programına İlişkin Usul ve Esaslar'ın "Öğrenim süresi" başlığını taşıyan 10. maddesinin 1. fıkrasında; ÖYP araştırma görevlilerinin öğrenim sürelerinin, Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliğinde belirlenen azami öğrenim süreleri olduğu belirtilerek; aynı maddenin 2. fıkrasında; "Bu Usul ve Esaslar gereğince yabancı dil yeterliliği sağlamak için verilen süreler ile Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği gereğince azami süre içinde çalışmalarını tamamlayamayan, ÖYP'ye devam etmek istemeyen, kadrosunun bulunduğu yükseköğretim kurumunda görevine başlamayan veya görevine başlayıp mecburi hizmet yükümlülüğünü yerine getirmeyen ÖYP araştırma görevlilerinin ilişikleri kesilerek haklarında taahhütname ve kefaletname senedi uyarınca işlem yapılır." kuralı yer almıştır.
Dosyanın incelenmesinden; Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yabancı Diller Eğitimi Bölümünden mezun olan davacının, 24.09.2010 günü Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Zihin Engelliler Öğretmenliği tezli yüksek lisans programına kayıt yaptırarak, 2010-2011 güz dönemi bilimsel hazırlık programında ders almaya başladığı, bilimsel hazırlık programını ve 2011-2012 bahar ve güz dönemlerine ilişkin yüksek lisans derslerini tamamlayan davacının, 2012-2013 bahar ve güz dönemlerinde kaydını yenilemediği, bu esnada Öğretim Üyesi Yetiştirme Programı kapsamında yapılan sınavda başarılı olduğunun Yükseköğretim Kurulu tarafından ilanını takiben, Öğretim Üyesi Yetiştirme Programı kapsamında ... Üniversitesi Eğitim Fakültesi Özel Eğitim Bölümü, Zihin Engelliler Eğitimi Ana Bilim Dalında araştırma görevlisi olarak 19.08.2013 günü görevine başlaması sonrası 2547 sayılı Kanunun 35. maddesi uyarınca Öğretim Üyesi Yetiştirme Programı kapsamında yüksek lisans eğitimi yapmak üzere kadrosu geçici olarak Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsüne aktarılarak 25.12.2013 günü Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü'nde görevine başladığı, yüksek lisans eğitimine devam eden ve derslerden başarılı olarak tez aşamasına geçen davacının azami öğrenim süresini doldurduğundan bahisle Öğretim Üyesi Yetiştirme Programı Usul ve Esaslarının 10. maddesi uyarınca Anadolu Üniversitesi ile ilişiğinin kesilmesi gerektiğinin Anadolu Üniversitesi Rektörlüğü ÖYP Kurum Koordinatörlüğünün … gün ve … sayılı işlemi ile bildirildiği, aynı kapsamda davalı idarece davacının durumunun Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı'na ve kadrosunun bulunduğu ... Üniversitesi Rektörlüğü'ne bildirilmesi üzerine Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Yürütme Kurulu'nun 08.04.2015 günlü toplantısında davacının kadrosunun ... Üniversitesi'ne iadesine karar verilmesi sonrası ... Üniversitesi Rektörlüğü'nün … gün ve … sayılı işlemi ile davacının ... Üniversitesi Eğitim Fakültesi Özel Eğitim Bölümü Zihin Engelliler Eğitimi Anabilim Dalı araştırma görevlisi kadrosuna naklen tayini yapılarak durumdan Anadolu Üniversitesi Rektörlüğü'nün haberdar edildiği, sonrasında Anadolu Üniversitesi Rektörlüğü'nün 29.06.2015 günlü Olur'u ile davacının Anadolu Üniversitesi'ndeki kadrosu boşaltılarak ... Üniversitesi'ne devredilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
26.11.2014 gün ve 29187 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 6569 sayılı Kanun'un 32. maddesi ile 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'na eklenen geçici 67. maddesinde yer alan "Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte yükseköğretim kurumlarında kayıtlı olan öğrenciler bakımından azami sürelerin hesaplanmasında, daha önceki öğrenim süreleri dikkate alınmaz." hükmünün, halen ÖYP, 50/d, 2547 sayılı Kanun'un 35. maddesi kapsamındaki araştırma görevlisi kadrolarında bulunanların lisansüstü eğitim sürelerinin hesaplanmasında uygulanmamasına ilişkin 29.07.2015 tarihli Yükseköğretim Yürütme Kurulu kararının iptali istemiyle açılan davada Dairemizce verilen yürütmenin durdurulması isteminin reddine ilişkin karara karşı yapılan itiraz üzerine, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 26.4.2017 gün ve Yd İtiraz No:2017/231 sayılı kararıyla; 2547 sayılı geçici 67. maddesinde, düzenlemenin yürürlüğe girdiği 26.11.2014 tarihinde yükseköğretim kurumlarında kayıtlı olan tüm öğrenciler bakımından azami sürelerin hesaplanmasında, daha önceki öğrenim sürelerinin dikkate alınmayacağının öngörüldüğü, bu tarihte araştırma görevlisi olan ya da olmayan öğrenciler arasında herhangi bir ayrıma gidilmediği gibi söz konusu hükmün araştırma görevlilerine uygulanmamasına yönelik bir istisnanın da Kanunda yer almaması nedeniyle, kararın üst norm olan 2547 sayılı Kanuna aykırı olduğu gerekçesiyle itirazın kabulü ile yürütmenin durdurulması isteminin kabulüne karar verilmiştir. Aynı gerekçelerle Dairemizin 14.03.2019 gün ve E:2015/11995, K:2019/1879 sayılı kararıyla Yükseköğretim Yürütme Kurulu kararının iptaline karar verilmiştir.
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinin ve yargı kararının bir bütün olarak değerlendirilmesinden; ÖYP kapsamında atanan araştırma görevlilerinin, lisansüstü eğitim öğrencilik statülerinin hesaplanmasında geçici 67. maddeden yararlanmalarını engelleyen ya da sınırlandıran bir düzenleme bulunmaması nedeniyle bu kapsamda yer alan araştırma görevlilerinin, lisansüstü eğitim öğrencilik statülerinin hesaplanmasında geçici 67. maddenin uygulanmasının mümkün olmasına karşın; 2547 sayılı Kanunun geçici 67. maddesinin, açık hüküm olmaması ve bu konuda başkaca lehe bir düzenlemenin bulunmaması nedeniyle Öğretim Üyesi Yetiştirme Programına İlişkin Usul ve Esaslar'a tabi olan ve ÖYP kapsamında atanan araştırma görevlilerinin, kadrolarında azami bulunma sürelerinin hesaplanmasında uygulanmasının mümkün olmadığı anlaşılmıştır.
Diğer bir anlatımla; Öğretim Üyesi Yetiştirme Programına İlişkin Usul ve Esaslar ile tabi olunan kuralların belirlendiği, istisnai bir program olan ÖYP kapsamında atanan araştırma görevlilerinin, Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği gereğince azami süre içinde çalışmalarını tamamlamaları için öngörülen sürelerin dikkate alınması suretiyle kadrolarında bulunmaları için belirlenen süreler ile lisansüstü eğitim nedeniyle öğrencilikte azami bulunma sürelerinin farklı şekilde değerlendirilmesi gerektiği kabul edilmelidir. Öğretim Üyesi Yetiştirme Programına İlişkin Usul ve Esasların 10. maddesinin 2. fıkrası uyarınca Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği gereğince azami süre içinde çalışmalarını tamamlayamayan araştırma görevlilerinin kadrolarından ilişiğinin kesilmemesinin, kadronun amacı dışında uzun sürelerle kullanılmasının engellenerek, kaynaklardan etkin ve verimli şekilde faydalanılması amacı taşıdığı anlaşılmış olup, aksinin kabul edilmesi durumunun ise, bu kapsamdaki araştırma görevlilerinin, lisansüstü eğitimde başarısızlıklarının ödüllendirilmesine yol açacağı açıktır.
Bu bağlamda; 24.09.2010 günü Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Zihin Engelliler Öğretmenliği tezli yüksek lisans programına kayıt yaptırarak, bilimsel hazırlık programı ve yüksek lisansa başlayan ve ÖYP kapsamında ... Üniversitesi Eğitim Fakültesi Özel Eğitim Bölümü, Zihin Engelliler Eğitimi Ana Bilim Dalına araştırma görevlisi kadrosuna 19.08.2013 günü atanan davacının, yüksek lisans eğitimini azami sürede bitiremediği açık olduğundan, Öğretim Üyesi Yetiştirme Programına İlişkin Usul ve Esaslar'ın 10. maddesi uyarınca tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı anlaşıldığından, aksi yöndeki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle; … İdare Mahkemesinin temyize konu kararının bozulmasına, dosyanın yeniden bir karar verilmek üzere anılan Mahkemeye gönderilmesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 10/02/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.