Kararı Veren
Yargıtay Dairesi : 12. Ceza Dairesi
Mahkemesi :Asliye Ceza

2863 sayılı Kanun’a aykırılık suçundan sanık ..."in CMK’nın 223/2-a maddesi uyarınca beraatine ilişkin Beykoz 1. Asliye Ceza Mahkemesince verilen 16.01.2015 tarihli ve 901-21 sayılı hükmün katılan vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosyayı inceleyen Yargıtay 12. Ceza Dairesince 20.12.2018 tarih ve 5280-12456 sayı ile;
"1-Olay yerinde inşaat mühendisi, mimar ve sanat tarihçi bilirkişiler refakatinde yeniden keşif yapılarak, tescilli taşınmazın son durumunun, 03.12.2014 tarih ve 2157 sayılı kurul kararı ile onaylı projeye uygun olup olmadığı, projeye aykırılığı tespit edilen müdahalelerin nitelikleri (basit - esaslı), tescilli kültür varlığında zarar oluşumuna, kültür varlığının özgünlüğünü kaybetmesine sebebiyet verilip verilmediği tereddütsüz şekilde belirlendikten sonra sonucuna göre sanığın hukuki durumunun takdir ve tayini gerektiği gözetilmeksizin, eksik araştırma ile yazılı şekilde hüküm tesisi,
2- Gerekçeli karar başlığında suç tarihinin "03.07.2008" şeklinde gösterilmesi," isabetsizliklerinden bozulmasına karar verilmiştir.
Yerel Mahkeme ise 10.04.2019 tarih ve 68-267 sayı ile bozmaya direnerek sanığın önceki hüküm gibi beraatine karar vermiştir.
Direnme kararına konu bu hükmün de katılan vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 28.06.2019 tarihli ve 65358 sayılı “Bozma” istekli tebliğnamesiyle dosya, kararına direnilen Daireye gönderilmiş, inceleme yapan Yargıtay 12. Ceza Dairesince 03.10.2019 tarih ve 11443-9762 sayı ile, direnme kararının yerinde görülmemesi üzerine Yargıtay Birinci Başkanlığına iade edilen dosya, Ceza Genel Kurulunca değerlendirilmiş ve açıklanan gerekçelerle karara bağlanmıştır.
TÜRK MİLLETİ ADINA
CEZA GENEL KURULU KARARI
Özel Daire ile Yerel Mahkeme arasında oluşan ve Ceza Genel Kurulunca çözümlenmesi gereken uyuşmazlık; 2863 sayılı Kanun’a muhalefet suçundan sanık hakkında eksik araştırma ile hüküm kurulup kurulmadığının belirlenmesine ilişkin ise de, Yargıtay İç Yönetmeliği’nin 27. maddesi uyarınca öncelikle, dava zamanaşımının gerçekleşip gerçekleşmediğinin tespit edilmesi gerekmektedir.
İncelenen dosya kapsamından;
Sanığın doğal sit alanı olarak tescil edilmiş yerde 13.05.2011 tarihinde onaylı restorasyon projesine aykırı inşai müdahalede bulunduğunun tespit edildiği iddiasıyla Beykoz Cumhuriyet Başsavcılığının 07.09.2012 tarihli iddianamesiyle 2863 sayılı Kanun"un 65/b maddesi uyarınca cezalandırılması istemiyle kamu davası açıldığı, sanığın sorgusunun 27.11.2012 tarihinde yapıldığı, yapılan yargılama neticesinde Beykoz 1. Asliye Ceza Mahkemesince 16.01.2015 tarih ve 901-21 sayı ile atılı suçtan CMK"nın 223/2-a maddesi uyarınca beraatine karar verildiği, hükmün katılan vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Yargıtay 12. Ceza Dairesince 20.12.2018 tarih ve 5280-12456 sayı ile, eksik araştırmayla sanık hakkında beraat kararı verildiğinden bahisle bozulduğu, bozma sonrası yapılan yargılamada Yerel Mahkemece 10.04.2019 tarih ve 68-267 sayı ile bozmaya direnilerek önceki hüküm gibi sanığın beraatine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Suç tarihinde yürürlükte bulunan 2863 sayılı Kanun"un 5226 sayılı Kanun"un 14. maddesi ile değişik 65. maddesinin (b) fıkrası;
“Sit alanlarında geçiş dönemi koruma esasları ve kullanma şartlarına, koruma amaçlı imar plânlarına ve koruma bölge kurullarınca belirlenen koruma alanlarında öngörülen şartlara aykırı izinsiz inşaî ve fizikî müdahale yapanlar veya yaptıranlar, iki yıldan beş yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezasıyla cezalandırılır.” şeklinde iken,
Anayasa Mahkemesinin 13.10.2012 tarihli ve 28440 sayılı Resmî Gazete"de yayımlanan 11.04.2012 tarihli ve 18-53 sayılı kararı ile 2863 sayılı Kanun"un 5728 sayılı Kanun"la değişik 65. maddesinin (a) ve (b) fıkralarının Anayasa"ya aykırı bulunup iptal edilmesi üzerine 11.10.2013 tarihli ve 28792 sayılı Resmî Gazete"de yayımlanan 6498 sayılı Kanun"un 3. maddesiyle 2863 sayılı Kanun"un 65. maddesi tümden değiştirilerek (a) ve (b) fıkraları bu kez 65. maddenin 1. fıkrası kapsamında;
“Tescil edilen sit alanları ve korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıkları ile korunma alanlarının bu Kanuna göre tebliğ veya ilan edilmiş olmasına rağmen yıkılmasına, bozulmasına, tahribine, yok olmasına veya her ne suretle olursa olsun zarar görmesine kasten sebebiyet verenler ile koruma bölge kurullarından izin alınmaksızın inşaî ve fiziki müdahale yapanlar veya yaptıranlar, iki yıldan beş yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezasıyla cezalandırılır.” şeklinde yeniden düzenlenmiş, 07.09.2016 tarihli ve 29824 sayılı Resmî Gazete"de yayımlanarak yürürlüğe giren 6745 sayılı Kanun"un 25. maddesi ile de fıkrada yer alan “koruma bölge kurullarından” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır.
TCK"nın 66. maddesinde, kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça kamu davasının maddede yazılı sürelerin geçmesiyle ortadan kalkacağı düzenlenmiş, aynı maddenin birinci fıkrasının (e) bendinde beş yıldan fazla olmamak üzere hapis veya adli para cezasını gerektiren suçlarda bu sürenin 8 yıl olacağı hüküm altına alınmıştır.
Zamanaşımını kesen sebepler ise TCK"nın 67/2. maddesinde sayılmıştır. Buna göre, bir suçla ilgili olarak;
a) Şüpheli veya sanıklardan birinin savcı huzurunda ifadesinin alınması veya sorguya çekilmesi,
b) Şüpheli veya sanıklardan biri hakkında tutuklama kararı verilmesi,
c) Suçla ilgili olarak iddianame düzenlenmesi,
d) Sanıklardan bir kısmı hakkında da olsa, mahkûmiyet kararı verilmesi,
Hâllerinde, dava zamanaşımı kesilecektir.
TCK"nın 67. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca, kesen bir nedenin bulunması hâlinde zamanaşımı, kesilme gününden itibaren yeniden işlemeye başlayacak, dava zamanaşımını kesen birden fazla nedenin bulunması hâlinde ise son kesme nedeninin gerçekleştiği tarih esas alınacak, dördüncü fıkrası uyarınca da kesilme hâlinde, zamanaşımı süresi ilgili suça ilişkin olarak Kanunda belirlenen sürenin en fazla yarısına kadar uzayacaktır.
Ceza Genel Kurulunun süreklilik arz eden birçok kararında açıkça vurgulandığı üzere, yargılama yapılmasına engel olup davayı düşüren hâllerden biri olan zamanaşımının yargılama sırasında gerçekleşmesi hâlinde Mahkeme ya da Yargıtay, resen zamanaşımı kuralını uygulayarak kamu davasının düşmesine karar verecektir.
Bu açıklamalar ışığında ön soruna ilişkin uyuşmazlık konusu değerlendirildiğinde;
Sanığa atılı 2863 sayılı Kanun"a muhalefet suçunun yaptırımı, 2863 sayılı Kanun"un suç tarihi itibarıyla yürürlükte bulunan ve lehe olan 65. maddesinin (b) fıkrası uyarınca iki yıldan beş yıla kadar hapis ve beş milyar TL"den on milyar TL"ye kadar adli para cezası olup TCK"nın 66. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi uyarınca bu suçun asli dava zamanaşımı süresi sekiz yıldır.
Daha ağır başka bir suçu oluşturma ihtimali bulunmayan ve 13.05.2011 tarihinde gerçekleştirildiği iddia olunan eylemle ilgili olarak, zamanaşımını kesen en son işlem 27.11.2012 tarihli sanığın sorgusu olup anılan tarihten sonra zamanaşımını kesen veya durduran hiçbir sebebin gerçekleşmediği gözetildiğinde, TCK"nın 66. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendindeki sekiz yıllık zamanaşımı süresinin Ceza Genel Kurulunun inceleme tarihinden önce 27.11.2020 tarihinde dolduğu anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, Yerel Mahkemenin direnme kararına konu beraat hükmünün, gerçekleşen dava zamanaşımı nedeniyle bozulmasına, ancak yeniden yargılama yapılmasını gerektirmeyen bu konuda 1412 sayılı CMUK"nın 5320 sayılı Kanun"un 8. maddesi uyarınca karar tarihi itibarıyla uygulanması gereken 322. maddesine göre karar verilmesi mümkün bulunduğundan, sanık hakkında açılan kamu davasının düşmesine karar verilmelidir.
SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle;
1- Beykoz 1. Asliye Ceza Mahkemesinin 10.04.2019 tarihli ve 68-267 sayılı direnme kararına konu beraat hükmünün, gerçekleşen dava zamanaşımı nedeniyle BOZULMASINA,
Ancak yeniden yargılama yapılmasını gerektirmeyen bu konuda 1412 sayılı CMUK"nın 5320 sayılı Kanun"un 8. maddesi uyarınca karar tarihi itibarıyla uygulanması gereken 322. maddesine göre karar verilmesi mümkün bulunduğundan, sanık hakkında 2863 sayılı Kanun"a muhalefet suçundan açılan kamu davasının TCK"nın 66. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi ve CMK"nın 223. maddesinin sekizinci fıkrası uyarınca DÜŞMESİNE,
2- Dosyanın, mahalline gönderilmesi için Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİ EDİLMESİNE, 01.06.2021 tarihinde yapılan müzakerede oy birliğiyle karar verildi.