MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ




Yanlar arasında görülen tapu iptali ve tescil davası sonunda, yerel mahkemece davanın, reddine ilişkin olarak verilen karar davacı ... tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ..."nın raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü;

-KARAR-

Dava, tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir.
Toplanan deliller ve tüm dosya içeriğinden, çekişme konusu 174 ada 3 parsel sayılı taşınmazın davalı adına kayıtlı olduğu, miras bırakan tarafından 20.11.2006 tarihinde satış suretiyle temlik edildiği, miras bırakanın 17.04.2007 tarihinde ölümü ile davacı ... ve davalı ... ile dava dışı ....’i mirasçı olarak bıraktığı anlaşılmaktadır.
Davacı, miras bırakanının akli durumunun tamamen yerinde olmadığı, yaşlı olduğu davalının bu durumdan faydalanarak taşınmazı aldığını ileri sürerek tapu iptali ve tescil isteğinde bulunmuştur.
Oysa, mahkemece ehliyetsizlik ve muris muvazaası olgusunun gerçekleşmediği, tenkis talebinin de bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Hemen belirtilmelidir ki, olayları bildirmek taraflara hukuki nitelendirmeyi ve buna uygulanacak kanun hükmünü tayin ve tespit etmek hakime aittir.
İddianın ileri sürülüş biçimi ve dava dilekçesinin içeriğine göre, davada dayanılan hukuki nedenin ehliyetsizlik yanında hile olduğu, bir başka ifade ile muris muvazaası hukuksal nedeniyle ilgili bir iddianın bulunmadığı dosya kapsamı ile sabittir.
Bilindiği üzere, hile (aldatma), genel olarak bir kimseyi irade beyanında bulunmaya, özellikle sözleşme yapmaya sevk etmek için onda kasten hatalı bir kanı uyandırmak veya esasen var olan hatalı bir kanıyı koruma yahut devamını sağlamak şeklinde tanımlanır. Hata da yanılma, hilede ise yanıltma söz konusudur. 6098 s. Türk Borçlar Kanununun (TBK) 36/1. maddesinde açıklandığı üzere taraflardan biri diğer tarafın kasıtlı aldatmasıyla sözleşme yapmaya yöneltilmişse yanılma (hata) esaslı olmasa bile aldatılan taraf için sözleşme bağlayıcı sayılamaz. Değinilen koşulların varlığı halinde aldatılan taraf hakkını kullanmak suretiyle hukuki ilişkiyi geçmişe etkili (makable şamil) olarak ortadan kaldırabilir ve verdiği şeyi geri isteyebilir.
Öte yandan, hile her türlü delille ispat edilebileceği gibi iptal hakkının kullanılması hiç bir şekle bağlı değildir. Aldatmanın öğrenildiği tarihten itibaren bir yıllık hak düşürücü süre içerisinde karşı tarafa yöneltilecek bir irade açıklaması, defi yahut dava yoluyla da kullanılabilir.
Somut olayda, mahkemece hile iddiası yönünden bir inceleme yapılmış değildir.
Hal böyle olunca, öncelikle davaya konu temlikin 20.11.2006, eldeki davanın ise 04.04.2011 tarihinde açıldığı gözetilerek davacının öğrenme tarihinin kuşkuya mahal vermeyecek şekilde belirlenmesi, buna göre davanın hak düşürücü süre içerisinde açılıp-açılmadığının değerlendirilmesi, süresinde ise hile iddiaları yönünden yukarıda değinilen ilkeler doğrultusunda inceleme ve araştırma yapılması, taraf delillerinin toplanması, soruşturmanın eksiksiz tamamlanması, ondan sonra bir karar verilmesi gerekirken hukuki nitelemede yanılgıya düşülerek yazılı olduğu üzere hüküm kurulmuş olması doğru değildir.
Davacının, temyiz itirazları yerindedir. Kabulüyle, hükmün açıklanan nedenlerle (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK"nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 09.12.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.