10. Hukuk Dairesi 2020/8964 E. , 2021/8167 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi : İzmir 12. İş Mahkemesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı davacı ve fer"i müdahil Kurum vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, fer"i müdahil Kurum vekili ve katılma yoluyla davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi
I-İSTEM
Davacı, 01.09.2005 tarihinden itibaren davalı şirkete ait incir fabrikasında üretim elemanı olarak çalışmaya başladığını, haksız ve geçersiz nedenlerle işten çıkartıldığı 15.05.2011 tarihine kadar sürekli ve kesintisiz olarak çalıştığını, ancak 01.09.2005 tarihinde çalışmaya başlamış olmasına rağmen Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildiriminin hiç yapılmadığını, 01.09.2005 – 15.05.2011 tarihleri arasında kesintisiz olarak geçen sigortalı çalışmalarının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II-CEVAP
Fer’i müdahil, davacının 01.09.2005 – 15.05.2011 tarihler arasındaki çalışma iddiasını yazılı belgeler bağlamında somut ve inandırıcı delillerle kanıtlaması gerektiğini ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı işveren ... Gıda İnş. San. Dış Tic. Ltd. Şti. dava dilekçesine cevap vermemiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemece, davanın kısmen kabulüne, davacının bilirkişi ..."nın 23/10/2016 tarihli rapor içeriği de dikkate alınarak davalı işveren ... Gıda İnşaat San. Dış Tic. Ltd. Şti"ne ait 1387188.35 sicil sayılı işyerinde 05/10/2010-15/05/2011 tarihleri arasında hizmet akdine dayalı olarak asgari ücret ile 222 gün çalıştığı, 160 günlük çalışmasının kuruma bildirildiği, 62 günlük çalışmasının kuruma bildirilmediğinin tespitine, fazlaya ilişkin taleplerin reddine karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
İzmir Bölge Adliye Mahkemesi, usul ve esas açısından ilk derece mahkemesi kararını yerinde bulmak suretiyle; davacı ve fer"i müdahil kurum vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar vermiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davacı vekili, dava konusu dönemde davalı şirket nezdinde çalıştığının tanık anlatımlarından sabit olduğunu, müvekkilinin çalıştığı süre boyunca işyerinde farklı işverenler bulunduğunu ve davalı işveren ile arasındaki organik bağ ve blok çalışma olduğunun kabulünün gerektiğini beyanla, fer"i müdahil Kurum vekili ise davacının iddiasını ispatlayamadığını, Kurum kayıtlarına dayanılarak hüküm kurulması gerekirken sadece tanık beyanlarına dayanılarak hüküm kurulduğunu, davacı tanıklarının beyanlarının davanın kabulü için yeterli olmadığını beyanla kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davanın yasal dayanağı, 5510 sayılı Yasanın Geçici 7. maddesi kapsamında uygulama alanı bulan 506 sayılı Yasanın 79/10 maddesi ile 5510 sayılı yasının 86. maddesidir. 506 sayılı Yasanın 6. maddesinde ifade edildiği üzere sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve feragat edilemez. Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi karşısında, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davaların, kamu düzenine ilişkin olduğu, bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğunun gözetilmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re"sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
İnceleme konusu dosyada, davacı 01.09.2005 – 15.05.2011 tarihleri arasında kesintisiz olarak geçen sigortalı çalışmalarının tespitine karar verilmesini talep etmiş, mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
1-Davacının temyiz talebi yönünden;
HMK 348. maddede istinaf dilekçesi kendisine tebliğ edilen tarafın başvunma hakkı bulunmasa veya başvuru süresini geçirmiş olsa bile vereceği cevap dilekçesi ile istinaf yoluna başvurabileceği düzenlenmiş olup, ilgili temyizde de kıyas yoluyla uygulanacaktır. Davacı kararı katılma yoluyla temyiz etmiştir. Gerekçeli karar davacıya 07.06.2020, davalı Kurum vekilinin temyiz dilekçesi ise 24.06.2020 tarihinde tebliğ edilmiştir. Davacı tebliğden itibaren iki haftalık yasal süre geçtikten sonra 24.07.2016 tarihinde temyiz yoluna başvurmuştur.
O hâlde, 01.06.1990 gün ve 1989/3 E. 1990/4 K. sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı da gözönünde tutularak davacının temyiz dilekçesinin süre aşımı yönünden reddine,
2- Fer"i müdahil Kurum vekilinin temyiz talebine gelince;
Mahkemece, davanın kabulüne, davacının 05.10.2010-15.05.2011 tarihleri arasında 62 günlük çalışmasının kuruma bildirilmediğinin tespitine karar verilmesi yerinde ise de; bu dönemde davacının kuruma bildirilmeyen süresi 59 gün olmasına rağmen 62 gün tespit edilmesi usûl ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
Ne var ki bu konuların düzeltilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden hüküm bozulmamalı, 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 370. maddesi gereğince düzeltilerek onanmalıdır.
S O N U Ç: Yukarıda açıklanan nedenlerle İzmir 12. İş Mahkemesinin 05.06.2018 tarihli hükmünün 1. Fıkrasında yer alan "62" ibaresinin silinerek yerine; "59" ibaresinin yazılmasına, kararın bu şekliyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 14.06.2021 gününde oybirliği ile karar verildi