MAHKEMESİ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
TÜRK MİLLETİ ADINA


K A R A R
A)Davacı İstemi:
Davacı vekili; Davacının, 14/01/2015 tarihinden itibaren yaşlılık aylığına hak kazandığının tespitiyle, birikmiş aylık tutarının, 14/01/2015 tarihinden itibaren uygulanacak faizi ile tahsilini istemiştir.
B)Davalı Cevabı:
Davalı kurum vekili cevap dilekçesinde özetle; itiraz ve zamanaşımı def"i ileri sürülerek aylık başvuru tarihinde prim borcu bulunan davacının isteminin kabulüne olanak bulunmadığı beyan edilerek, davanın reddi gereği savunulmuştur.
C)İlk Derece Mahkemesi Kararı :
İlk derece mahkemesince; "Davanın KISMEN KABULÜNE,
Davacının 01/04/2017 tarihinden itibaren emekli aylığına hak kazandığının tespitine," karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu ;
Davacı vekili; 25/07/1993 tarihinden itibaren ortağı olduğu ... Teknik Makina San. Tic. Ltd. Şti."den 506 sayılı yasa (5510 sayılı Yasanın 4/I-a maddesi) kapsamında sigortalılık bildirimi yapılan müvekkilinin, koşullarını tamamlayarak 14/01/2015 tarihinde yaptığı aylık başvurusunun 34.454,44 TL prim borcu bulunduğu gerekçesiyle reddedildiğini; yargılama sürecinde genelge hükümleri uygulanarak çıkarılan prim borcu ve gecikme zammı karşılığı olarak ise 3.470,00 TL ödendiğini; başvuru anında borç bildiriminin bu tutar üzerinden yapılması halinde o tarih itibariyle ödeme yapılabilecekken, yargılama süreci ve gecikmeye Kurumun neden olduğunu beyanla; haksız genel sağlık sigortası primi borcu da doğmaması açısından, aylık başlangıç tarihinin 14/01/2015 tarihi olarak belirlenmesi gereğine göre yeniden hüküm kurulmasını talep etmiştir.Davalı SGK Başkanlığı vekili; Aylık başvuru tarihinde prim borcu bulunan davacının isteminin reddine yönelik Kurum işleminin mevzuata uygun olduğunu beyanla; ilk derece mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasını talep etmiştir.
D)Bölge Adliye Mahkemesi Gerekçesi ve Kararı :
"1-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun reddine;
Davalı Kurum vekilinin istinaf başvurusunun kabulüyle; ... 14. İş Mahkemesi"nin, 18.04.2017 tarihli, 2015/208 E, 2017/110 K. sayılı kararının Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353/1-b.2 maddesi uyarınca kaldırılmasına;
2-Davacının 01/04/2017 tarihinden itibaren yaşlılık aylığına hak kazandığı ve bu tarih itibariyle hak kazanılan aylıkların, herbir aylığın ödenmesi gereken tarihten itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte ödenmesi gereğinin tespitine, ", karar verilmiştir.Davalı SGK: Aylık başvuru tarihinde prim borcu bulunan davacının isteminin reddine yönelik Kurum işleminin mevzuata uygun olduğunu usul ve yasaya aykırı kararın bozulmasını talep etmiştir.Davacı vekili: Kurum üzerine düşen görevi gereği gibi yerine getirmediğinden hakkın tespiti için dava açmak zorunda kaldıklarını, 2014/5 numaralı genelge örneğine göre talep tarihinde davacının işlemleri yapılsa, 34.454,44 TL. borç çıkarmak yerine pirim aktarması yapılıp kalan borç yargılama sürecindeki gibi bildirilseydi davacının prim borcunu o tarihte ödeyip emekli olacağını, yargılama süreci ve gecikmeye Kurumun neden olduğunu bu bakımdan mahkemenin, dava açılmasında davalı tarafın kusurunun bulunmadığı yönünde vermiş olduğu hükmün hukuka ve hakkaniyete aykırı olduğunu kararın bu yönüyle bozulmasını talep etmiştir.Dairemizin 10/12/2018 tarih 2017/5514 E. 2018/9120 K. sayılı ilamı ile " 1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddine; SGK vekilinin temyizine gelince;
2- ... Somut olayda; mahkemece resen, SGK"dan davacının 01/03/2014 tarihinden itibaren SSK kapsamında ödediği primlerin Bağ-Kur hesabına aktarılması halinde 14/01/2015 tarihi itibariyle Bağ- Kur prim borcu kalıp kalmadığı hususunda müzekkere yazılmış olup, müzekkereye verilen cevapta 31/01/2015 tarihi itibariyle 2.896,53 TL Bağ-Kur prim borcunun kaldığının bildirildiği, yargılama sırasında 01/03/2017 tarihinde davacı tarafça bildirilen borcun Kurum hesabına yatırılmış olduğu ancak kendisine aylık bağlanmasını talep ettiği 14/01/2015 tarihinde prim borcu bulunduğu ve davacının yeniden tahsis talebi olmadan yargılama sürecinde prim borcunu ödedikten sonra Mahkemece aylık bağlanmasına karar verildiği anlaşılmakla 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunun 6552 sayılı yasa ile eklenen 7. maddesine göre kuruma başvuru koşulu dava şartıdır. Davacı tahsis talep tarihinde yaşlılık aylığı koşullarını taşımamaktadır. Dava tarihi itibariyle yaşlılık aylığı koşullarını taşımayan davacının prim borcunu ödedikten sonra Kuruma yeniden başvurarak, Kurumun cevabına göre hareket ederek gerektiğinde dava açması gerekmektedir. Yasal düzenleme karşısında dava tarihinden sonraki bir tarihte davacının tahsis talebi olmaksızın yaşlılık aylığına hükmedilmesi isabetsizdir." gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararı bozulmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi" nce Dairemiz bozma ilamına uyularak yapılan yargılama neticesinde bu kez " ...Davacı tahsis talep tarihinde yaşlılık aylığı koşullarını taşımamaktadır. Dava tarihi itibariyle yaşlılık aylığı koşullarını taşımayan davacının prim borcunu ödedikten sonra Kuruma yeniden başvurarak, Kurumun cevabına göre hareket ederek gerektiğinde dava açması gerekmektedir. Yasal düzenleme karşısında dava tarihinden sonraki bir tarihte davacının tahsis talebi olmaksızın yaşlılık aylığına hükmedilmesi isabetsizdir." açıklamasına yer verilmiş olup; davacı vekili tarafından bozma ilamına yönelik beyan kapsamında, 01/04/2017 tarihi itibariyle aylık bağlanması konusunda başvuru yapıdığı belirtilerek, konuya ilişkin dilekçe örneği sunulmuştur.Davacı vekilinin sunduğu dilekçenin varlığı ve yapılan işlem konusundaki bilgilerin gönderilmesi için yazılan yazıya verilen kurum yanıtında, ilk derece mahkemesi kararı dayanak yapılarak 01.04.2017 tarihinden itibaren aylık bağlanması istemiyle 11/08/2017 tarihinde yapılan başvurunun, işlemin tamamlanabilmesi için kararın kesinleştiğini gösterir Yargıtay ilamı gereğinden bahisle yerine getirilmediği bilgisine yer verilmiştir.Aylık koşullarının yargılama sürecinde gerçekleştiği durumlar hakkında oluşturulan Yargıtay içtihatlarında, "...sigortalılık süresi ve yaş koşulunun; dava açıldıktan sonra oluştuğu anlaşılmıştır. ...usul ekonomisi gözetilerek, sigortalılık süresi ve yaş koşulunun her ikisinin gerçekleştiği tarihi takip eden aybaşından itibaren aylık bağlanmasına karar verilmelidir." (Yargıtay 10. Hukuk Dairesi, 27.02.2014 t., 2013/11503 E., 2014/4004 K.) yaklaşımına yer verildiği; yargılama sürecinde gerçekleşen koşullara uygun başvuru yapıldığı için konuya ilişkin dava şartının da gerçekleştiği ve temel sosyal güvenlik hakkına ulaşmanın daha fazla geciktirilmesinin yaratacağı yoksunluk ve usul ekonomisinin gözetilmesi gerektiği," gerekçesiyle " 1- ... 14. İş Mahkemesi"nin, 18.04.2017 tarihli, 2015/208 E, 2017/110 K. sayılı kararının Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 353/1-b.2 maddesi uyarınca kaldırılmasına;
2- Davacının 01/09/2017 tarihinden itibaren yaşlılık aylığına hak kazandığı ve bu tarih itibariyle hak kazanılan aylıkların, herbir aylığın ödenmesi gereken tarihten itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte ödenmesi gereğinin tespitine," karar verilmiştir.
E)Temyiz:
Davalı SGK vekili ile davacı vekili istinaf talebindeki aynı gerekçelerle kararı temyiz etmişlerdir.
F) Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddine; SGK vekilinin temyizine gelince;
2-Dava, davacının, 14/01/2015 tarihinden itibaren yaşlılık aylığına hak kazandığının tespitiyle, birikmiş aylık tutarının, 14/01/2015 tarihinden itibaren uygulanacak faizi ile tahsilini istemine ilişkindir.Mahkemece; "davacının 01/04/2017 tarihinden itibaren emekli aylığına hak kazandığının tespitine" karar verilmiş olmakla Bölge Adliye Mahkemesince ilk derece Mahkemesi kararı kaldırılarak " 1- ... 14. İş Mahkemesi"nin, 18.04.2017 tarihli, 2015/208 E, 2017/110 K. sayılı kararının Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 353/1-b.2 maddesi uyarınca kaldırılmasına;
2- Davacının 01/09/2017 tarihinden itibaren yaşlılık aylığına hak kazandığı ve bu tarih itibariyle hak kazanılan aylıkların, herbir aylığın ödenmesi gereken tarihten itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte ödenmesi gereğinin tespitine," karar verilmiştir.Her dava açıldığı tarihteki koşullara göre değerlendirilir.Bozmaya uyulduğu halde, bozma gerekleri yerine getirilmemiştir. 09/05/1960 gün ve 21/9 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca bozma kararına uyan mahkeme artık bozma kararı gereğince işlem yapmak ve hüküm vermek zorundadır.Somut olayda; bozma ilamına uyan Bölge Adliye Mahkemesi" nce bozma ilamı doğrultusunda davanın reddine karar verilmesi gerekirken davanın kısmen kabulü ile hükümde yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, Bölge Adliye Mahkemesince hatalı değerlendirme sonucu davalı SGK vekilinin istinaf başvurusunun bu yönlerden kabul edilmemesi usul ve yasaya aykırı olup, temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı bozulması gerekmiştir.
G)SONUÇ : Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, aşağıda yazılı temyiz harcının davacıya yükletilmesine, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 16/06/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.