Danıştay 6. Daire 2019/16033 Esas 2021/1806 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/16033
Karar No : 2021/1806

KARARIN DÜZELTİLMESİ İSTEMİNDE
BULUNAN (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı/…
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN ÖZETİ : Danıştay Altıncı Dairesince verilen 04/03/2019 tarih ve E:2014/5816, K:2019/1084 sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

SAVUNMANIN ÖZETİ : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'NUN DÜŞÜNCESİ: Kararın düzeltilmesi isteminin kabulü ile, dava konusu alanda öncesinde parselasyon yapılıp yapılmadığı, yapılmış olması halinde yeniden parselasyon yapılabilmesi için, önceki parselasyonun yargı kararı ile iptal edilmesi, yeni bir plan yapılması veya mevcut parselasyonda maddi hata tespit edilmesi şeklinde geçerli koşulların bulunup bulunmadığı, dava konusu parselasyonda kapanan kadastro yollarından ihdas edilmek suretiyle davalı belediye adına imar hakkı oluşturulup oluşturulmadığı, …, …, …, …, …, … sayılı kadastro parselleri başta olmak üzere ilçe belediye başkanlığı adına düzenlemeye dahil edilen kadastro parsellerinin ne şekilde elde edildiği ve söz konusu kadastro parsellerinden düzenleme ortaklık payı (DOP) kesintisi yapılmamasının sebepleri açıklığa kavuşturulmadan verilen İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendine göre kararın düzeltilmesi istemi yerinde görüldüğünden Dairemizin 04/03/2019 tarih ve E:2014/5816, K:2019/1084 sayılı kararı kaldırılarak işin esası incelendi:
Dava, Ankara İli, Kahramankazan İlçesi, …Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazı kapsayan alanda parselasyon yapılmasına ilişkin Kahramankazan Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararının iptali istemiyle açılmış, İdare Mahkemesince, mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen bilirkişi raporu ile dosya içerisinde yer alan bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden; davacının hissedarı olduğu taşınmaz ile parselasyon işlemi sonucu oluşturulan ve davacıya tahsis edilen … ada, … sayılı parselin kullanım kararı ve yapılaşma koşullarının aynı olduğu, hissenin yaklaşık 12 metre doğuya kaydırılmasının teknik zorunluluktan kaynaklandığı, daha önceki parselasyon işlemi sırasında DOP alınması nedeniyle yeniden DOP alınmadığı, parselasyon işleminin, davacıya ait taşınmaza ilişkin kısmında, imar mevzuatına, şehircilik ilkeleri, planlama teknikleri ve kamu yararı ile dağıtım ilke ve tekniklerine ve hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, bu karar davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
İşlem tarihinde yürürlükte olduğu şekliyle 3194 sayılı İmar Kanununun 18. maddesinin 1.fıkrasında; “İmar hududu içinde bulunan binalı veya binasız arsa ve arazilerin malikleri veya diğer hak sahiplerinin muvafakatı aranmaksızın, birbirleri ile, yol fazlaları ile, kamu kurumlarına veya belediyelere ait bulunan yerlerle birleştirmeye, bunları yeniden imar planına uygun ada veya parsellere ayırmaya, müstakil, hisseli veya kat mülkiyeti esaslarına göre hak sahiplerine dağıtmaya ve re`sen tescil işlemlerini yaptırmaya belediyeler yetkili olduğu, sözü edilen yerlerin belediye ve mücavir alan dışında olması halinde bu yetkilerin valilikçe kullanılır." hükmüne, 2.fıkrasında, "Belediyeler veya valiliklerce düzenlemeye tabi tutulan arazi ve arsaların dağıtımı sırasında bunların yüzölçümlerinden yeteri kadar saha, düzenleme dolayısıyla meydana gelen değer artışları karşılığında "düzenleme ortaklık payı" olarak düşülebilir. Ancak, bu maddeye göre alınacak düzenleme ortaklık paylarının, düzenlemeye tabi tutulan arazi ve arsaların düzenlemeden önceki yüzölçümlerinin yüzde kırkını geçemez." hükmüne, 3. fıkrasında, "Düzenleme ortaklık payları, düzenlemeye tabi tutulan yerlerin ihtiyacı olan Milli Eğitim Bakanlığına bağlı ilk ve ortaöğretim kurumları, yol, meydan, park, otopark, çocuk bahçesi, yeşil saha, ibadet yeri ve karakol gibi umumi hizmetlerden ve bu hizmetlerle ilgili tesislerden başka maksatlarla kullanılamaz." hükmüne, 6. fıkrasında da, "Bu fıkra hükümlerine göre herhangi bir parselden bir defadan fazla düzenleme ortaklık payı alınmaz. Ancak bu hükmün o parselde imar planı ile yeniden bir düzenleme yapılmasına mani teşkil etmez." hükmüne yer verilmiştir.
Bakılan dava ile Danıştay Altıncı Dairesinin E:2016/9022 sayılı dosyasının birlikte değerlendirilmesinden;
- Düzenleme sahasında yer alan farklı taşınmazların (Ankara ili, Kahramankazan ilçesi, … mahallesi, … ada, …, …, …, …, … parsel sayılı taşınmazların) maliki tarafından aynı parselasyon işlemine karşı açılan ve … İdare Mahkemesinin … sayılı esasına kaydedilen diğer bir davada, mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen bilirkişi raporunda özetle; dava konusu parselasyonda kapanan yol ve parklardan oluşturulan ihdas alanlarına 8001 parsel numarası verildiğinin ve yeni oluşturulan imar yolları ile park alanlarına terk edildiğinin dağıtım cetvelinden görüldüğü, bu nedenle dava konusu 2012 yılı onaylı parselasyonda ihdas alanlarından belediye adına imar parseli elde edilmediğinin anlaşıldığı, diğer taraftan dava konusu parselasyonun kabul edildiği belediye encümeninin … tarih ve … sayılı kararında düzenlemeye giren imar parselleri ile kadastro parsellerinin ayrı ayrı sayıldığı ve kadastro parsellerinden düzenleme ortaklık payı kesintisi (DOP) yapıldığı halde, belediyeye ait kadastro parseli olarak düzenlemeye alınan …, …, …, … sayılı parsellerden DOP kesintisi yapılmadığı, ayrıca söz konusu parsellerin kapanan kadastro yollarından ihdas edilmek suretiyle oluşturulduğu anlaşılmakla birlikte, söz konusu ihdasın dava konusu parselasyonla değil, başka bir belediye encümeni kararı ile gerçekleştirildiğinin düşünüldüğü, ancak her durumda kadastro parseli olarak düzenlemeye dahil edilen ilçe belediyesine ait taşınmazlardan DOP kesintisi yapılmazken, özel şahıslara ait diğer kadastro parsellerinden DOP kesintisi yapılmasının eşitlik ilkesine ve imar mevzuatına aykırı olduğu şeklinde tespit ve değerlendirmelere yer verilmiştir.
- Anılan bilirkişi raporu kısmen hükme esas alınarak … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile, dosyada düzenlenen bilirkişi raporunda her ne kadar belediye mülkiyetinde düzenlemeye giren …, …, …, … sayılı kadastro parsellerinin kapanan yollardan ihdas edilmek suretiyle elde edilmesinin imar mevzuatına uygun olmadığı belirtilmiş ise de, söz konusu parseller alanda daha öncesinde kesinleşmiş imar uygulaması sonucunda oluştuğundan, bakılan davada bu hususun irdelenmesine olanak bulunmadığı, kaldı ki dava konusu parselasyonda belediye lehine yoldan ihdas edilen taşınmaz bulunmadığı, diğer taraftan, önceki imar uygulamasında davacının taşınmazından DOP kesintisi yapıldığından, dava konusu parselasyonda yeniden DOP kesintisi yapılmadığı, bu nedenle belediyeye ait anılan kadastro parsellerinin DOP hesabına dahil edilmemesinin davacının taşınmazları yönünden olumsuz bir duruma yol açmadığı, diğer tüm yönlerden de dava konusu parselasyonun imar mevzuatına ve dağıtım ilkelerine uygun olduğunun anlaşıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
- Bu kararın temyiz incelemesi aşamasında Danıştay Altıncı Dairesinin 04.03.2015 tarih ve E:2015/1152 sayılı ara kararı ile davalı … Belediye Başkanlığı ve … Büyükşehir Belediye Başkanlığından, uyuşmazlık konusu alanda öncesinde parselasyon yapılıp yapılmadığı ve Kazan Belediye Başkanlığı adına düzenlemeye dahil edilen …, …, …, … sayılı kadastro parsellerinin kapanan yollardan ihdas edilmek suretiyle elde edilip edilmediği sorulmuş, ara karara cevaben Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından, alanda dava konusu parselasyondan önce onaylanmış parselasyonun arşiv kayıtlarında bulunmadığı, …, …, …, … sayılı kadastro parsellerinin kapanan yollardan ihdas edilmek suretiyle … Belediye Başkanlığı adına imar uygulamasına dahil edildiği şeklinde beyanlarda bulunulmuş, diğer davalı Kazan Belediye Başkanlığı tarafından ise ara kararına cevap verilmemiştir.
- Bunun üzerine Danıştay Altıncı Dairesinin 03.02.2016 tarih ve E:2015/1152, K:2016/350 sayılı kararı ile, İdare Mahkemesince her ne kadar davalı ilçe belediyesi tarafından yoldan ihdas suretiyle elde edilen taşınmazların, önceki encümen kararlarıyla oluşturulduğu ve bu davanın konusu olmadığından bahisle bu durum incelenmemiş ise de, ilgili alanda dava konusu parselasyon işleminden önce hukuk âleminde var olan başka bir imar uygulaması bulunmadığından, söz konusu alanda yapılan yoldan ihdas işleminin de bu davada incelenmesi gerektiği, bu durumda, yoldan ihdas suretiyle taşınmaz elde edilen dava konusu parselasyon işleminin iptali gerekirken, aksi yönde verilen kararda isabet bulunmadığı gerekçesiyle bozma kararı verilmiş, bu kararın düzeltilmesi istemi de Danıştay Altıncı Dairesinin 04.03.2019 tarih ve E:2016/9022, K:2019/1083 sayılı kararı ile reddedilmiştir.
- Danıştay Altıncı Dairesinin anılan bozma kararına uyularak aynı gerekçe doğrultusunda dava konusu işlemin iptali yolunda … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı karar temyiz edilmeden kesinleşmiştir.
Bu çerçevede yapılan değerlendirmede, Danıştay Altıncı Dairesinin 04.03.2015 tarih ve E:2015/1152 sayılı ara kararına cevaben .. Büyükşehir Belediye Başkanlığınca, uyuşmazlık konusu alanda dava konusu parselasyondan önce onaylanmış parselasyonun arşiv kayıtlarında bulunmadığının belirtildiği, buna karşılık davalı Kazan Belediye Başkanlığınca iş bu dosyaya sunulan karar düzeltme istemli dilekçede, Danıştay Altıncı Dairesinin bozma kararında kapanan yollardan ihdas edilmek suretiyle elde edildiği belirtilen …, …, …, … sayılı kadastro parsellerinin dava konusu 2012 yılı onaylı parselasyonla değil, bakılan davanın konusu olmayan Kahramankazan Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararı ile oluşturulduğu şeklinde iddiaların ileri sürüldüğü, ancak söz konusu belediye encümeni kararının ve varsa alanda öncesinde yapılan parselasyona ilişkin herhangi bir bilgi ve belgenin dosyaya sunulmadığı görülmüştür.
Yine bakılan dava ile Danıştay Altıncı Dairesinin E:2019/19420 sayılı dosyasının birlikte değerlendirilmesinden, dava konusu düzenleme sahası içinde kalan farklı taşınmazların (… mahallesi, … ada, …, …, …, … parsel sayılı taşınmazların) maliki tarafından aynı parselasyon işlemine karşı açılan ve … İdare Mahkemesinin … sayılı esasına kaydedilen diğer bir davada, mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen bilirkişi raporunda, uyuşmazlık konusu taşınmazların daha öncesinde 3194 sayılı Kanunun 18. maddesine göre imar uygulaması gördüğü, bu nedenle dava konusu parselasyonda yeniden DOP kesintisi yapılmadığı şeklinde ifadelere yer verildiği görülmüştür.
Bu itibarla, kadastro parselinin imar parseline dönüşebilmesinin ancak parselasyon işlemine tabi tutulmasıyla mümkün olabileceği göz önünde bulundurulduğunda, dava konusu parselasyonun kabul edildiği Kahramankazan Belediye Encümeninin … tarih ve …sayılı kararında ada ve/veya parsel numaraları tek tek sayılmak suretiyle düzenlemeye dahil edilen taşınmazların bir kısmının "kadastro parseli", bir kısmının ise "imar parseli" şeklinde belirtilmesi ve "imar parseli" adı altında düzenlemeye giren taşınmazlardan yeniden DOP kesintisi yapılmaması karşısında, uyuşmazlık konusu düzenleme sahasını kapsayan alanda öncesinde parselasyon yapıldığının kabulü gerekmekle birlikte, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığının aksi yöndeki beyanı nedeniyle bu husus çelişkili hale geldiğinden, ortaya çıkan bu çelişkinin giderilmesi gerektiği açıktır.
Diğer taraftan, bakılan dava ile Danıştay Altıncı Dairesinin 2019/12639 sayılı dosyasının birlikte değerlendirilmesinden, dava konusu parselasyona dahil edilen … mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazın malikine, söz konusu taşınmazdan gelen toplam 3.335 m2 hissesine karşılık aynı yerde 5.887 m2 büyüklüğünde oluşturulan sanayi ve depolama alanı işlevli yeni .. ada, … parsel sayılı taşınmazda, ilçe belediyesi ile birlikte, hisseli şekilde tahsis yapıldığı, ilçe belediyesinin anılan imar parselindeki 2.552 m2 hissesinin, "kadastro parseli" olarak düzenlemeye dahil edilen ve DOP kesintisi yapılmadığı anlaşılan … ve … parsel sayılı taşınmazlardan geldiği, devam eden süreçte anılan imar parselindeki belediyeye ait hissenin, kıymet takdir komisyonunca takdir edilen bedel üzerinden satışına karar verilmesi üzerine, imar parselinin diğer hissedarına hitaben Kahramankazan Belediye Başkanlığı Emlak ve İstimlak Müdürlüğü tarafından yazılan "Şüyulu Arsa Satışı" konulu … tarih ve … sayılı yazıda, "3194 sayılı Kanunun 17. maddesi uyarınca belediye adına yoldan şüyulaşan 5.887 m2 büyüklüğündeki yeni … ada, … parsel sayılı taşınmazdaki belediyeye ait 2.552 m2 hisse için takdir edilen bedelin 1 ay içinde ödenmemesi halinde ortaklığın giderilmesi davası açılacağına" dair bildirim yapıldığı görülmekte olup, anılan yazının içeriğinden ilçe belediyesi adına kadastro parseli olarak düzenlemeye dahil edilen … ve … parsel sayılı taşınmazların kapanan yol alanından ihdas edilmek suretiyle elde edildiği ve DOP kesintisi yapılmadan sanayi parselinde hisselendiriliği anlaşılmaktadır.
Yanı sıra … İdare Mahkemesinin … sayılı dosyasında düzenlenen bilirkişi raporunda yer alan "… Belediye Başkanlığına ait kadastro parseli olarak düzenlemeye alınan …, …, …, … sayılı parsellerin kapanan kadastro yollarından ihdas edilmek suretiyle oluşturulduğunun parselasyon planından anlaşıldığı, ancak söz konusu ihdasın dava konusu parselasyonla değil, başka bir belediye encümeni kararı ile gerçekleştirildiğinin düşünüldüğü" şeklindeki ifadelerden ve Kahramankazan Belediye Başkanlığınca dosyaya sunulan karar düzeltme istemli dilekçede yer alan ".., …, …, … sayılı kadastro parsellerinin dava konusu 2012 yılı onaylı parselasyonla değil, bakılan davanın konusu olmayan belediye encümeninin … tarih ve … sayılı kararı ile oluşturulduğu" şeklindeki ifadelerden, kapanan kadastro yollarından ihdas edilen alanlardan davalı ilçe belediyesi adına parsel oluşturulduğu sonucuna varılmakla birlikte, dava konusu parselasyonun kabul edildiği Kahramankazan Belediye Encümeninin … tarih ve …sayılı kararında yer verilen "kapanan yol ve parklardan oluşturulan 8001 sayılı parsel yeni oluşan imar yolu ve parklara terk edilmiştir" ifadesi ve dağıtım cetvelinde toplam 1.006.146 m2 büyüklüğündeki … sayılı parselin dağıtıma girmeden "yola terk" açıklaması ile terk edildiğinin görülmesi karşısında, söz konusu yoldan ihdas işleminin dava konusu parselasyonla mı gerçekleştiği, yoksa alanda öncesinde yapılan ve dava konusu edilmeyen parselasyonun mu olduğu hususunun dosyada açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.
Bu doğrultuda, uyuşmazlığın çözümlenebilmesi için; aynı alanda dava konusu parselasyondan önce parselasyon yapılıp yapılmadığının, yapılmış olması halinde yeniden parselasyon yapılabilmesi için, önceki parselasyonun yargı kararı ile iptal edilmesi, yeni bir plan yapılması veya mevcut parselasyonda maddi hata tespit edilmesi şeklinde geçerli koşulların bulunup bulunmadığının, dava konusu parselasyonda kapanan kadastro yollarından ihdas edilmek suretiyle davalı belediye adına imar hakkı oluşturulup oluşturulmadığının, …, …, …, …, …, … sayılı kadastro parselleri başta olmak üzere Kazan Belediye Başkanlığı adına düzenlemeye dahil edilen kadastro parsellerinin ne şekilde elde edildiğinin ve söz konusu kadastro parsellerinden DOP kesintisi yapılmamasının sebeplerinin hiçbir tereddüte yer vermeyecek şekilde ortaya konulması, gerekirse mahallinde yeniden keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılmak veya ek bilirkişi raporu alınmak suretiyle elde edilecek sonuca göre işin esası hakkında yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.
Öte yandan, dava konusu parselasyondan önce ayrı bir belediye encümeni kararı ile, düzenleme sahasında kapanan yol ve parklardan ihdas edilen alanların belediye adına tescil edilmesine karar verilmiş, bu doğrultuda belediye adına tescil edilen söz konusu ihdas parselleri ilk defa dava konusu uygulamaya dahil edilerek muhtelif imar parsellerinde hisseli veya müstakil şekilde tahsisler yapılmış olması halinde, söz konusu yoldan ihdas işleminin bakılan davada incelenmesi gerektiği açıktır.
Açıklanan nedenlerle, ... İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA, dosyanın adı geçen Mahkemeye gönderilmesine, 11/02/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.