Danıştay 4. Daire 2016/15823 Esas 2021/914 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DÖRDÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2016/15823
Karar No : 2021/914

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Vergi Dairesi Başkanlığı
(… Vergi Dairesi Müdürlüğü)

VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …

İSTEMİN KONUSU : ... Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına, taşınmaz satışından elde ettiği bir kısım gelirini kayıt ve beyan dışı bıraktığından bahisle takdir komisyonu kararları ile belirlenen matrahlar üzerinden re'sen tarh edilen 2009 yılı vergi ziyaı cezalı gelir vergisinin kaldırılması istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Vergi Mahkemesince verilen kararda; müteahhit olan davacının arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca kendisine kalan iki adet gayrimenkulü arsa sahipleri üzerinden 2009 yılında sattığı ihtilafsız olmakla birlikte, idarece davacının defter ve belgelerinin ibrazı istenilerek incelenmediği, vergi dairesi müdürü tarafından tutulan, tarih ve sayısı sonradan eklenen tutanakla, durumun davacının verdiği beyannameler dikkate alınarak irdelendiği, "taşınmazın biri 86.000,00 TL'ye satıldı ise, diğeri de 86.000,00 TL ye satılmıştır" kanaati ile durumun takdir komisyonunca değerlendirilmesinin istenildiği, takdir komisyonunca da anılan tutanaktaki tutarlar aynen kabul edilerek matrah takdir edildiği, idarece davacının defter ve belgeleri üzerinde hiçbir inceleme yapılmadığı, satılan gayrimenkullerin maliyetlerinin ve satış bedellerinin ne kadar olduğu yönünde bir araştırma yapılmadığı, 213 sayılı Kanunun 3/B ve 134. maddeleri uyarınca hazırlanacak bir vergi inceleme raporu ile matraha ilişkin verilerin somut bilgi ve belgelerle ortaya konulmadan varsayım ve kanaate dayalı olarak davalı idare tarafından belirlenen matrah üzerinden yapılan dava konusu tarhiyatta hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafında yapılan satışların ticari faaliyet olması nedeniyle, davacı adına yapılan cezalı tarhiyatlarda hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.

TETKİK HÂKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Mahkeme kararının aynı gerekçelerle onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dördüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 3/B maddesinde, vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin esas olduğu, vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin ise yemin hariç her türlü delille ispatlanabileceği, şu kadarki vergiyi doğuran olayla ilgisi tabii ve açık bulunmayan şahit ifadesinin ispat vasıtası olarak kullanılamayacağı, iktisadi ticari ve teknik icaplara uymayan ve olayın özelliğine göre normal ve mutad olmayan bir durumun iddia olunması halinde ispat külfetinin bunu iddia eden tarafa ait olduğu belirtilmiş; aynı Kanunun 30. maddesinde ise “re’sen vergi tarhı” vergi matrahının tamamının veya kısmen defter, kayıt ve belgeleri veya kanuni ölçülere dayanılarak tespitine imkan bulunmayan hallerde takdir komisyonları tarafından takdir edilen veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlarca düzenlenmiş vergi inceleme raporlarında belirtilen matrah veya matrah kısmı üzerinden vergi tarh olunması olarak tanımlanmış; ikinci fıkrasının 1. bendinde, vergi beyannamelerinin kanuni süresi geçtiği halde verilmemesi ve 6. bendinde, tutulması zorunlu olan defterlerin veya verilen beyannamelerin gerçek durumu yansıtmadığına dair delil bulunması hali re'sen tarh sebepleri arasında sayılmıştır.
Kanunun "Takdir Kararı" başlıklı 31. maddesinde, takdir komisyonunca belli edilen matrah veya matrah kısmının takdir kararına bağlanılacağı belirtilmiş; "Komisyonların Görevleri" başlıklı 74. maddesinin (a) fıkrasının 1. bendinde, yetkili makamlar tarafından istenilen matrah ve servet takdirlerini yapmak; 2. bendinde de vergi kanunlarında yazılı fiyat, ücret veya sair matrah ve kıymetleri takdir etmek komisyonun görevleri olarak belirlenmiş, 75. maddesinde ise, 72. maddenin birinci fıkrasına göre kurulan takdir komisyonunun, 74. maddeki görevleri dolayısıyla bu Kanunda yazılı inceleme yetkisine haiz oldukları hükme bağlanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden; 2006 ila 2009 yılları arasında müteahhitlik faaliyeti nedeniyle mükellefiyeti bulunan davacının, bir kısım taşınmaz satışlarından elde ettiği geliri kayıt ve beyan dışı tuttuğunun tespit edilmesi üzerine, vergi dairesi müdürü tarafından 08/12/20014 tarihli tutanak tanzim edilerek davacının 2009 yılı gelir vergisi ve tüm dönem geçici vergi ile 2009/3 ve 4 dönemi katma değer vergisi matrahlarının tespiti amacıyla takdir komisyonuna sevk edildiği; davacının satış yaptığı halde gelirini beyan etmediği belirtilen ve tapuda 05/03/2009 tarihinde 5.000,00 TL ve 22/04/2009 tarihinde 7.000,00 TL'ye yapılan satışların 86.000,00 TL'şer olduğu kabul edilerek 2009/1-3 dönemi için 05/03/2009 tarihli satış bedelinin %20'si olan 17.200,00 TL'nin, 2009/4-6 dönemi için hem 05/03/2009 tarihli ve hem de 22/04/2009 tarihli satışların toplam tutarının %20'si olan 34.400,00 TL'nin, 10-12 dönemi için de hem 05/03/2009 tarihli ve hem de 22/04/2009 tarihli satışların toplam tutarı 172.000,00 TL'nin, 2009 yılı gelir vergisi matrahının da 172.000,00 TL toplam satış tutarı kabul edilmesi suretiyle uyuşmazlık konusu tarhiyatlara ilişkin dönem matrahlarının tespit edildiği, ayrıca davacı tarafından 05/03/2009 tarihli satışın 33.700,00 TL olarak, 22/04/2009 tarihli satışın da 31.400,00 TL olarak beyan edildiğinin iddia edilmesine rağmen bu satışların beyan edilip edilmediği hususunun araştırılmadığı görülmüştür.
Olayda; 05/03/2009 ve 22/04/2009 tarihli satışları nedeniyle elde edilen gelirin beyan edilmediğinden bahisle davacının takdir komisyonuna sevk edildiği hususunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmadığı; buna göre, davacının bir kısım hasılatını kayıt ve beyan dışı bıraktığının sabit olması nedeniyle re'sen tarhiyata gidilebileceği açıktır.
Bu durumda, Mahkemece, satış bedelinin %20'sine isabet eden miktar kadar fark matrah esas alınarak yapılan tarhiyatın hukuka uygunluğunun değerlendirmesi suretiyle karar verilmesi gerekirken, belirtilen gerekçeyle verilen kararda isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz isteminin kabulüne,
2. Temyize konu ... Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Vergi Mahkemesine gönderilmesine,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen onbeş (15) gün içinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 11/02/2021 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

(X) KARŞI OY :
Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, temyize konu mahkeme kararının bozulmasını sağlayacak nitelikte bulunmadığından temyiz isteminin reddi gerektiği görüşüyle Dairemiz kararına katılmıyorum.