MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davacılar vekili ile davalı ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:

K A R A R

Davacılar vekili, davalıların sürücüsü, maliki, işvereni ve trafik sigortacısı olduğu araç içerisinde yolcu olarak bulunan müvekkillerin murisi ...’ın tek taraflı trafik kazası neticesinde vefat ettiğini belirterek, fazlaya ilişkin haklarını saklı tutmak kaydıyla şimdilik, ... için 50.000,00 TL manevi, 4.000,00 TL maddi, ... için 30.000,00 TL manevi, 1.000,00 TL maddi, ... için 15.000,00 manevi olmak üzere toplam 100.000,00 TL maddi ve manevi tazminatın kaza tarihinden itibaren reeskont oranında ticari faizi ile birlikte davalılardan (davalı şirketin sorumluluğu maddi tazminat ve sigorta poliçesi limiti dahilinde kalmak kaydıyla) müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiş, ıslah dilekçesi ile davacı ... hakkındaki maddi tazminat taleplerini 124.630,02 TL ve davacı ... için ise 33.457,44 TL"ye yükseltmiştir.
Davalılar, davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma, toplanan delillere ve benimsenen bilirkişi raporuna göre; davacıların, davalılar ..., ... ve ... hakkında açtığı maddi ve manevi tazminat davalarının taraflardan biri tarafından yenileninceye kadar işlemden kaldırılmasına, davacılar ... ve ..."nın davalı ... hakkında açtıkları davanın kısmen kabulüne, 93.472,52 TL maddi destekten yoksun kalma tazminatının dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiz ile birlikte davalı ... Hesabından (... Tarafık Garanti Sigortası) alınarak davacı ..."ya verilmesine, 25.093,08 TL maddi destekten yoksun kalma tazminatının dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiz ile birlikte davalı ... Hesabından (... Tarafık Garanti Sigortası) alınarak davacı ..."ya verilmesine, 24/01/2014 tarihli ek karar ile davalı ... Erkaya hakkında açılan davanın HMK"nın 150. maddesi uyarınca taraflardan biri tarafından yenileninceye kadar işlemden kaldırılmasına, davacıların ... ve ... hakkındaki açtıkları davanın kısmen kabulüne, tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla 93.472,52 TL maddi destekten yoksun kalma tazminatının 08/01/2009 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar ... ve ..."den müştereken ve müteselsilen alınarak davacı ..."ya verilmesine, tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla 25.093,08 TL maddi destekten yoksun kalma tazminatının 08/01/2009 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar ... ve ..."den müştereken ve müteselsilen alınarak davacı ..."ya verilmesine, davacıların manevi tazminat taleplerinin kısmen kabulüne, 15.000,00 TL manevi tazminatın 08/01/2009 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar ... ve ..."den müştereken ve müteselsilen alınarak davacı ..."ya verilmesine, 15.000,00 TL manevi tazminatın 08/01/2009 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar ... ve ..."den müştereken ve müteselsilen alınarak davacı ..."ya verilmesine, 7.500,00 TL manevi tazminatın 08/01/2009 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar ... ve ..."den müştereken ve müteselsilen alınarak davacı ... "ya verilmesine karar verilmiş; hüküm, davacılar vekili ile davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre davacılar vekili ile davalı ... vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, trafik kazasından kaynaklanan destekten yoksun kalma nedeniyle maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Hatır taşımaları bir menfaat karşılığı olmadığı cihetle, bu gibi taşımalarda 6098 sayılı TBK’nın 51. maddesi uyarınca tazminattan uygun bir indirim yapılması, gerek öğretide gerekse Yargıtay İçtihatlarında benimsenmiş ve yerleşmiş bulunmaktadır. Hatır taşımasından ya da kullanmadan söz edebilmek için yaralanan ya da ölen karşılıksız taşınmış olmalıdır. Taşınan veya kullananın yararının söz konusu olduğu durumda hatır taşıması ilişkisi gündeme geleceğinden işletenin sorumluluğu genel hükümlere göre değerlendirilecek ve tazminattan indirim yapılacaktır. Bu bakımdan hatır taşıma ilişkisinin değerlendirilmesinde taşıma ya da kullanmanın kimin çıkar ve yararına olduğunun saptanması önemlidir. Yarar ekonomik olabileceği gibi, ortak toplumsal değerleri de ilgilendirebilir.
Somut olayda; davalı ... vekili cevap dilekçesinde, hatır indirimi savunmasında bulunmadığı, ıslah ve raporlara karşı itiraz dilekçesinde, hatır taşıması indirimi savunmasında bulunulduğu anlaşılmıştır. Usul hükümlerine göre iddia veya savunma genişletilemeyeceği yahut değiştirilemeyeceği, iddia ve savunmanın genişletilip değiştirilmesi konusunda ıslah ve karşı tarafın açık muvafakati gibi durumlar saklı olup davalı tarafından hatır taşıması indirimi savunmasının, savunmanın genişletilmesi mahiyetinde olduğu ve bu genişletmeye davacılar tarafından açıkça muvafakat edilmediği anlaşılmaktadır.
Buna göre, mahkemece süresinde yapılmayan hatır taşımacılığı indirimi konusunda resen karar verilmemesi gerekirken, yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
Kabule göre, Dairemiz uygulamalarına göre; desteğin hatır için taşınması durumunda % 20 oranında indirim yapılması gerektiği kabul edilmekte olup mahkemece %25 indirim yapılması doğru görülmemiştir.
Kabule göre, yasal düzenlemeler gereği TBK"nun 51. ve 52. maddelerinden kaynaklanan hakkaniyet ve takdiri indirimler nedeniyle davanın kısmen reddi halinde, bu indirimlerden dolayı reddedilen kısım için davalı yararına vekalet ücreti takdir edilmemesi gerekirken vekalet ücretine hükmedilmesi doğru değildir.
3-Zararın meydana gelmesinde veya artmasında zarar görenin de kusurunun bulunması halinde söz konusu olan müterafik kusur 6098 sayılı TBK md. 52 de düzenlenmiştir. Zarar görenin kusurunun zararın meydana gelmesinde başlıca etken olması halinde zarar verenin sorumluluğunun kalkması söz konusu olabileceği gibi belirlenen kusura göre zarar ve ziyandan indirim yapılmasını da gerektirebilir.
Somut olayda, dava dışı araç sürücüsünün ceza dosyasındaki ifadesinde, ...’a gittiğini, bir iki bira içtiğini, oraya yeni bulaşıkçı olarak giren bayan kalkacağı sırada kendisinide bırakmasını istediğini beyan etmiştir.
Bu durumda mahkemece, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu"nun 52. maddesi gereğince davacıların desteğinin, sürücünün alkollü olduğunu bilerek araca binip binmediği, müterafik kusurunun bulunup bulunmadığı, tazminattan %20 oranında indirim yapılması gerekip gerekmediği hususları tartışılarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken bu hususun değerlendirilmemiş olması isabetli görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davacılar vekili ile davalı ... vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE; (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davacılar vekilinin, (3) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin temyiz itirazının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harçların istek halinde temyiz eden davacılar ile davalı ..."na geri verilmesine 02/07/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.