Danıştay 10. Daire 2016/1180 Esas 2021/445 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2016/1180
Karar No : 2021/445

KARARIN DÜZELTİLMESİNİ İSTEYEN (DAVALI) : … Bakanlığı / …
VEKİLİ : 1. Hukuk Müşaviri Yrd. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının onanmasına dair Danıştay Onuncu Dairesi'nin 19/11/2015 tarih ve E:2012/2262, K:2015/5111 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Özbekistan uyruklu davacı tarafından, evlenme yoluyla Türk vatandaşlığını kazanma istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin, ... tarih ve ... sayılı işlem ile Ankara Valiliği'ne bildirilen, İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü'nün ... tarih ve ... sayılı işleminin iptali istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla; evlilik ilişkisinin sonlandırılmasının ancak adli yargı yerince bu konuda verilecek bir karar ile mümkün olduğu, yargı yerlerince verilmiş bir karar olmadıkça, idarenin evliliğin muvazaalı olduğu konusunda bir değerlendirme yaparak işlem tesis edemeyeceği, kaldı ki idarece yapılan soruşturma sonucu düzenlenen bilgi ve belgelerden davacının aile birliği içerisinde yaşamadığını gösterir somut bir kanaate ulaşılmasının mümkün olmadığı görüldüğünden, davacının Türk vatandaşlığına alınma talebiyle yaptığı başvurunun evliliğin muvazaalı olduğu gerekçesiyle reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle işlem iptal edilmiştir.
Daire kararının özeti: Davalı idarenin temyiz başvurusu üzerine Danıştay Onuncu Dairesince temyize konu karar hukuk ve usule uygun bulunmuş ve kararın onanmasına karar verilmiştir.

KARAR_DÜZELTME_TALEP_EDENİN_İDDİALARI : Davalı idare tarafından, davacı hakkında yapılan inceleme ve araştırma sonucunda, davacının durumunun 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu'nun 16. maddesi, 1. fıkrası, (a) ve (b) bentleri uyarınca uygun görülmediği, ayrıca davacının geçmişte kamu düzenini bozmaya yönelik fiiller içinde olduğunun dosya muhtevasından açıkça görüleceği ileri sürülerek Danıştay Onuncu Dairesince verilen kararın düzeltilmesi istenilmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY_TETKİK_HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Karar düzeltme isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının gerekçeli onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı Kanun'un Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay Onuncu Dairesi'nin 19/11/2015 tarih ve E:2012/2262, K:2015/5111 sayılı kararı kaldırılarak uyuşmazlık yeniden incelendi:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
28/06/2006 tarihinde Türk vatandaşı ile evlenen Özbekistan uyruklu davacı tarafından evlenme yoluyla Türk vatandaşlığına alınma istemiyle 29/03/2010 tarihinde başvuruda bulunulmuştur.
Anılan başvuruya yönelik yapılan araştırma ve inceleme sonucunda; davacının durumu 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu'nun 16. maddesi, 1. fıkrası, (a) ve (b) bentlerine uygun görülmemiş, bu sebeple İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü'nün ... tarih ve ... sayılı işlemi ile davacının başvurusu reddedilmiştir. Bu işlemin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu'nun "Türk Vatandaşlığının Evlenme Yoluyla Kazanılması" başlıklı 16. maddesinde, "Bir Türk vatandaşı ile evlenme doğrudan Türk vatandaşlığını kazandırmaz. Ancak bir Türk vatandaşı ile en az üç yıldan beri evli olan ve evliliği devam eden yabancılar Türk vatandaşlığını kazanmak üzere başvuruda bulunabilir. Başvuru sahiplerinde;
a) Aile birliği içinde yaşama,
b) Evlilik birliği ile bağdaşmayacak bir faaliyette bulunmama,
c) Millî güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmama, şartları aranır.
(2) Başvurudan sonra Türk vatandaşı eşin ölümü nedeniyle evliliğin sona ermesi halinde birinci fıkranın (a) bendindeki şart aranmaz.
(3) Evlenme ile Türk vatandaşlığını kazanan yabancılar evlenmenin butlanına karar verilmesi halinde evlenmede iyiniyetli iseler Türk vatandaşlığını muhafaza ederler." hükmü yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İdare Mahkemesince her ne kadar evlilik ilişkisinin sonlandırılmasının ancak adli yargı yerince bu konuda verilecek bir karar ile mümkün olduğu, yargı yerlerince verilmiş bir karar olmadıkça, idarenin evliliğin muvazaalı olduğu konusunda bir değerlendirme yaparak işlem tesis edemeyeceği gerekçesine de yer verilerek dava konusu işlem iptal edilmişse de; evlenme yoluyla Türk vatandaşlığını kazanma istemiyle 5901 sayılı Kanun'un 16. maddesi uyarınca başvuruda bulunan yabancılara yönelik olarak mevzuatta aranan asgari şartları taşıyıp taşımadıklarının tespiti amacıyla gerekli inceleme ve araştırma yapıldıktan sonra davalı idarece söz konusu başvuruların anılan mevzuatta yer alan şartlara uygunluğu yönünden değerlendirme yapılarak işlem tesis edilmesinde hukuki bir engel bulunmamaktadır.
Uyuşmazlıkta; evlenme yoluyla Türk vatandaşlığını kazanma istemiyle başvuruda bulunan davacıya yönelik yapılan tahkikat sonucu düzenlenen 22/06/2010 tarihli ön inceleme araştırma formunda, davacının evliliğinin ciddi olmadığı, Ankara Valiliği Vatandaşlık İnceleme ve Araştırma Komisyonunca davacı ile yapılan mülakat sonucu düzenlenen 08/04/2010 tarihli mülakat ve değerlendirme formunda da; evliliğin ciddi bir evlilik olduğu kanaatine varılmadığı hususuna yer verilmiş ise de; davacının Türk vatandaşı ile yapmış olduğu evlilikten 06/10/2011 tarihinde doğan bir çocuğunun bulunduğu görülmektedir.
Bu haliyle, 5901 sayılı Kanun'un 16. maddesi, 1. fıkrası (a) ve (b) bentlerinde yer alan şartları sağladığı anlaşılan davacının mevzuatta aranan diğer şartları taşıyıp taşımadığı yönünden değerlendirme yapıldıktan sonra işlem tesis edilmesi gerekirken, eksik inceleme üzerine tesis edilen işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen nedenle; dava konusu işlemi iptal eden idare mahkemesi kararında sonucu itibariyle hukuka aykırılık görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin iptali yolundaki ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı temyize konu kararının yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA 11/02/2021 tarihinde oy çokluğuyla kesin olarak karar verildi.

(X)-KARŞI OY :

Türk vatandaşlığını kazanmak üzere başvuran bir yabancının, 5901 sayılı Kanun'da belirlenen şartların varlığı halinde yetkili makam kararı ile Türk vatandaşlığına alınabileceği anlaşılmakla birlikte; vatandaşlığın bir bireye verilmesi egemenlik hakkıyla doğrudan ilgili olduğundan, aranan şartları taşımış olmanın vatandaşlığın kazanılmasında kişiye mutlak bir hak kazandırmayacağı açıktır.
Bu durumda, vatandaşlık vermek devletin hükümranlık hakkı olduğundan, Türk vatandaşlığını kazanma istemiyle başvuruda bulunan bir yabancı hakkında Kanun'da belirtilen şartları taşısa dahi devlet tarafından hükümranlık hakkı kullanılarak vatandaşlık verilmeyebilir.
Bu haliyle hükümranlık yetkisi dahilinde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığından, anılan işlemin iptali yolunda verilen İdare Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmesi gerektiği düşüncesiyle Daire kararına katılmıyorum.