9. Hukuk Dairesi 2015/20138 E. , 2015/29341 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ
DAVA : Davacı, feshin geçersizliğine, işe iadesine ve yasal sonuçlarına hükmedilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının 13/06/1996-20/08/2013 tarihleri arasında, makinacı olarak çalıştığını, net 2500 TL ücret aldığını, sendikal sebepler ile davacının iş akdi feshedildiğini, iş sözleşmesinin feshinin usul ve esas yönünden hukuka uygun olmadığını iddia ederek davacının işe iadesini, iş sözleşmesinin sendikal nedenle feshedilmesi nedeniyle 6356 s. Sendikalar ve TİS. kanunu m.25 hükmünce işe başlatılsın başlatılmasın, işe başlatmama tazminatının 1 yıllık ücret olarak karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davacının sendikal hakkı suiistimal ettiğini, haklı sebeple iş akdinin feshedildiğini savunarak davanın reddini talep etmiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, davacının 04/09/2012 tarihinde sendikaya üye olduğu, fesih tarihinin ise 11/09/2013 tarihinde olduğu, feshin sendikal sebeple yapıldığı hususunu ispatlar mahiyette dosya kapsamında delil mevcut olmadığı, ancak soyut fesih gerekçesi, işçiden kaynaklandığı belirtilen fesih sebebinde tutarlılık, ölçülülük, feshin son çare olması (ultima ratio) ilkelerine riayet edilmediği gerekçesiyle davacının işe iadesine, sendikal tazminat talebinin ise reddine karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı taraf vekilleri temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
Dosya içeriğine göre davacının iş sözleşmesinin fesih sebebi davacının başka bir işçinin dava dosyasında yalan tanıklık yaptığı iddiası olmasına rağmen, davacı hakkında yalan tanıklık hakkında yürütülen soruşturma dosyasında kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmesi nedeniyle mahkemece feshin geçersizliğine karar verilmesi isabetlidir.
İşverence yapılan feshin sendikal nedene dayanıp dayanmadığı hususu taraflar arasında uyuşmazlık konusudur.
Sendikal tazminat 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu"nun 25"inci maddesinde düzenlenmiş, işçilerin işe alınmalarının, belli bir sendikaya girmeleri veya girmemeleri veya belli bir sendikadaki üyeliği korumaları veya üyelikten istifa etmeleri şartına bağlı tutulamayacağı ilk fıkrada hükme bağlanmıştır. Sözü edilen maddenin ikinci fıkrasında ise, işverenin, sendika üyesi olan işçilerle sendika üyesi olmayan işçiler veya ayrı sendikalara üye olan işçiler arasında, çalışma şartları veya çalıştırmaya son verilmesi bakımından herhangi bir ayrım yapamayacağı kuralı getirilmiştir.
İşverenin, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu"nun 25"inci maddesinin beşinci fıkrası uyarınca iş sözleşmesini sendikal nedenlerle feshetmesi halinde işçi, 4857 sayılı Kanunun 18, 20 ve 21 inci madde hükümlerine göre dava açma hakkına sahiptir. İş sözleşmesinin sendikal nedenle feshedildiğinin tespit edilmesi hâlinde, 4857 sayılı Kanunun 21 inci maddesine göre işçinin başvurusu, işverenin işe başlatması veya başlatmaması şartına bağlı olmaksızın sendikal tazminata karar verilir. Ancak işçinin işe başlatılmaması hâlinde, ayrıca 4857 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen tazminata hükmedilmez. İşçinin 4857 sayılı Kanunun yukarıdaki hükümlerine göre dava açmaması ayrıca sendikal tazminat talebini engellemez.
Dairemizce, sendikal tazminat davalarında ispat yükünün işçide olduğu hallerde, iş yerinde çalışan ve sendikaya üye olan işçilerin sayısı, hangi tarihlerde üye oldukları, üyelikten çekilen işçilerin olup olmadığı, iş yerinde çalışmakta olan işçilerin bulunup bulunmadığı, aynı dönemde yetki prosedürünün işletilip işletilmediği, iş yerinde önceki dönemlerde toplu iş sözleşmelerinin bağıtlanıp bağıtlanmadığı, yeni işçi alınıp alınmadığı ve alınmışsa yeni işçilerin sendikalı olup olmadığı gibi hususlarla, işverence ekonomik veya teknolojik nedenlere dayalı bir fesih yoluna gidilmesi durumunda teknik yönden bu durumun araştırılması gibi ölçütler belirlenmiştir.
Dosya içeriğine göre 08/09/2012 tarihinde sendikaya üye olan davacının iş akdinin 20/08/2013 tarihinde yapılan önelli fesih bildirimi ile 11/09/2013 tarihinde sona ereceği işveren tarafından bildirilmiştir. Davacının yalan tanıklık yaptığı iddiasıyla hakkında suç duyurusu yapılan beyanı hakkında ise fesih bildirim tarihinden hemen önce 14/08/2013 tarihinde savunması alınmıştır. Davacının bu beyanında, 17 yıllık hizmet süresi boyunca herhangi bir ihtar almamasına rağmen sendikalı olduktan sonra iki kez haksız yere ihtar aldığını, sendikalı olan işçilerin işveren tarafından sendikadan istifa etmesi yönünden baskı gördüğünü, kendisine de yakında sıra geleceğini beyan ettiği, ayrıca sendika yazı cevabına göre davalı işyerinde çalışan 25 işçinin Sendikaya üye olduğu, sendika tarafından yürütülen sendikal faaliyetin işveren tarafından öğrenilmesi üzerine işveren tarafından yapılan baskı neticesi 14 işçinin sendikadan istifa ettiği istifa etmeyen tüm işçilerin işten çıkarıldıkları ve yerlerine sendika üyesi olmayan işçilerin işe alındığı belirtilmiştir. Davalı işverence yapılan feshin sendikal nedene dayandığı anlaşılmakla mahkemece feshin sendikal nedene dayanmadığının kabulü isabetli değildir. Davanın sendikal tazminat yönünden de kabulü gerekir. 4857 sayılı İş Yasasının 20/3 maddesi uyarınca Dairemizce aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM:
Yukarda açıklanan gerekçe ile;
1. Mahkemenin kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. Feshin GEÇERSİZLİĞİNE ve davacının İŞE İADESİNE,
3. Davacının başvurusu, işverenin işe başlatması veya başlatmaması şartına bağlı olmaksızın tazminat miktarının sendikal fesih nedeni dikkate alınarak takdiren davacının 1 yıllık brüt ücreti tutarında BELİRLENMESİNE,
4. Davacı işçinin işe iadesi için işverene süresi içinde müracaatı halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar en çok 4 aya kadar ücret ve diğer haklarının davalıdan tahsilinin GEREKTİĞİNE,
5. Harç peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,
6. Davacının yaptığı 251.35 TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, davalının yaptığı yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
7. Karar tarihinde yürürlükte bulunan tarifeye göre 1.500 TL ücreti vekaletin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
8. Peşin alınan temyiz harcının isteği halinde ilgilisine iadesine,
Kesin olarak 21/10/2015 tarihinde oybirliği ile karar verildi.