İmar kirliliğine neden olma suçundan sanık ..."ın, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu"nun 184/1 ve 62. maddeleri uyarınca 1 yıl 3 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu"nun 231.maddesi uyarınca hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına, sanığın 5 yıl süreyle denetime tabi tutulmasına dair ... 8.Asliye Ceza Mahkemesinin 13/05/2013 tarihli ve 2012/1220 esas, 2013/373 sayılı kararının, Adalet Bakanlığı tarafından kanun yararına bozulmasının istenilmesi üzerine, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının, 04/02/2016 gün ve 2016/35820 sayılı istem yazısıyla Dairemize gönderilen dava dosyası incelendi.
İstem yazısında; “Dosya kapsamına göre, ... Cumhuriyet Başsavcılığınca düzenlenen 24/09/2012 tarihli iddianame ile ... ili ... ilçesi ... Mah. 372/10 sokak 108 sayılı adreste bulunan yapının ruhsatsız ve imara aykırı olarak yapıldığının Bornova belediyesince düzenlenen 11/04/2012 tarihli yapı tatil zaptından anlaşıldığı gerekçesiyle kamu davası açılmış ise de, bahse konu yapı sahibinin ... isimli şahıs olduğu hâlde sehven sanık ... hakkında kamu davası açıldığı, ... Asliye Ceza Mahkemesince ise sanık tarafından kaçak olarak yaptırılan aynı adresteki 120 numaralı yapı hakkında karar verildiği anlaşılmakla; 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 225/1. maddesinde yer alan, "Hüküm, ancak iddianamede unsurları gösterilen suça ilişkin fiil ve faili hakkında verilir." şeklindeki düzenlemeye aykırı olarak, iddianamede gösterilmeyen eylemden ötürü sanığın cezalandırılmasına karar verilmesinde isabet görülmemiştir.” denilmektedir.
Hukuksal Değerlendirme:
Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 13.03.2012 gün ve 3/270-88 sayılı kararında belirtildiği üzere; ceza muhakemesi hukukumuzda mahkemelerce bir yargılama faaliyetinin yapılabilmesi ve hüküm kurulabilmesi için, yargılamaya konu edilecek eylemle ilgili, usulüne uygun olarak açılmış bir ceza davası bulunması gerekmektedir. 5271 sayılı CMK’nın 170/1. maddesi uyarınca ceza davası, kural olarak Cumhuriyet savcısı tarafından düzenlenecek bir iddianame ile açılır. Anılan Kanunun 170. maddesinin 4. fıkrasında da; “iddianamede, yüklenen suçu oluşturan olaylar, mevcut delillerle ilişkilendirilerek açıklanır” düzenlemesine yer verilmiştir.
CMK"nın 225. maddesinde yer alan; “hüküm, ancak iddianamede unsurları gösterilen suça ilişkin fiil ve faili hakkında verilir. Mahkeme, fiilin nitelendirilmesinde iddia ve savunmalarla bağlı değildir” şeklindeki düzenleme gereğince de hangi fail ve fiili hakkında dava açılmış ise ancak o fail ve fiili hakkında yargılama yapılarak hüküm verilebilecektir.
Anılan yasal düzenlemelere göre, iddianamede açıklanan ve suç oluşturduğu ileri sürülen eylemin dışına çıkılması, dolayısıyla davaya konu edilmeyen fiil veya olaydan dolayı yargılama yapılması ve açılmayan davadan hüküm kurulması yasaya açıkça aykırılık oluşturacaktır.
Öğretide “davasız yargılama olmaz” ve “yargılamanın sınırlılığı” olarak da ifade edilen bu ilke uyarınca, hâkim ancak hakkında dava açılmış bir fiil ve kişi ile ilgili yargılama yapabilecek ve önüne getirilen somut uyuşmazlığı hukuksal çözüme kavuşturacaktır.
İnceleme konusu somut olayda; ... Cumhuriyet Başsavcılığının 24.09.2012 tarihli iddianamesiyle, sanık ... hakkında İzmir ili ... ilçesi ... Mahallesi .../...sokak 108 sayılı adreste bulunan ruhsatsız ve imara aykırı olduğu iddia edilen yapı hakkında dava açıldığı, gerçekte bahse konu yapının ... isimli şahsa ait olduğu, sanık ..."a ait olmamasına rağmen, sanık hakkında ... ili ... ilçesi ... Mahallesi 372/10. sokak 120 numaralı yapı hakkında karar verildiği anlaşılmıştır.
Bu suretle, sanık hakkında iddianamede gösterilmeyen ve açılmamış suçtan mahkumiyet kararı verilmesi hukuka aykırıdır.
IV- Sonuç ve Karar:
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının düzenlediği tebliğnamedeki düşünce yerinde görüldüğünden,
1- İmar kirliliğine neden olma suçundan sanık ... hakkında, ... Asliye Ceza Mahkemesinin 13/05/2013 tarihli ve 2012/1220 esas, 2013/373 sayılı kararın, 5271 sayılı CMK"nın 309. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
2- Hükümdeki hukuka aykırılık sanığa verilen cezanın kaldırılmasını gerektirmekle, anılan Kanun maddesinin 4-d fıkrası gereğince, sanığa imar kirliliğine neden olma suçundan verilen 1 yıl 3 ay hapis cezasının KALDIRILMASINA,
3- Bu suçtan hükmolunan cezanın çektirilmemesine,
4- Kararda yer alan diğer hususların olduğu gibi bırakılmasına, 17.10.2016 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.