Danıştay 6. Daire 2019/12568 Esas 2021/1736 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/12568
Karar No : 2021/1736

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı - …
VEKİLİ : …, Hukuk Müşaviri

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının yargılama giderleri ve vekalet ücretine ilişkin kısmının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: İzmir İli, Bornova İlçesi, … Köyü, … ada, … sayılı parselde bulunan ve mülkiyeti hazineye ait taşınmazın bulunduğu bölgenin 1. derece doğal sit alanı olarak belirlenmesine ilişkin İzmir 1 Nolu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulunun … tarihli, … sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Davanın ehliyet yönünden reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararının Danıştay Ondördüncü Dairesinin 21/02/2018 tarih ve E:2015/1844, K:2018/827 sayılı kararıyla bozulması üzerine bozma kararına uyularak, dava konusu taşınmazın, 644 sayılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 6. maddesi uyarınca yeniden değerlendirilmesi sonucunda; uyuşmazlık konusu İzmir İli, Bornova İlçesi, … Köyü, … ada, … parsel sayılı mülkiyeti hazineye ait taşınmazın, 1. derece doğal sit alanı olarak belirlenmesine ilişkin İzmir 1 Nolu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulunun … tarih ve …sayılı kararının, İzmir I Numaralı Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonunun … tarih ve …sayılı kararı ve Bakanlık Makamının … tarih ve …sayılı ile oluru ile iptal edildiği ve bu kararlar kapsamında dava konusu taşınmazın da yer aldığı alanın, Sürdürülebilir Koruma ve Kontrollü Kullanım Alanı olarak belirlendiği görüldüğünden, konusu kalmayan davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına ve davanın açılmasına yol açtığı belirtilerek, davacı tarafından karşılanan yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, kararın yargılama giderlerine ilişkin kısmı temyiz edilerek, kararda; yargılama giderlerinin davalı idareye yükletilmesinin gerekçesinin "davanın açılmasına sebebiyet" verildiği şeklinde yer aldığı, hukuka aykırılığı konusunda herhangi bir hüküm bulunmayan bir işlemin sadece "tesis edilmesinin" davanın açılmasına sebebiyet verilmesi olarak değerlendirilmesinde ve bu şekilde hüküm kurulmasında isabet bulunmadığı, yeni işlemin 644 ve 648 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameler gereğince Bakanlığın görev, yetki ve sorumluluğu gereği, doğal sit alanlarının yeniden değerlendirilmesi sonucu tesis edildiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: 6831 sayılı Orman Kanununun 2/B maddesi kapsamında orman sınırları dışına çıkartılıp hazine adına tescil edilen taşınmazın, 6292 sayılı Kanun kapsamında satın alınması istemiyle idareye yapılan başvurunun, taşınmazın 1. derece doğal sit alanında kalması nedeniyle satışının mümkün olmadığı gerekçesiyle reddedildiği, yargılama sürecinde dava konusu işlemin İzmir I Numaralı Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonunun kararı ve Bakanlık Makamının … tarih ve … sayılı ile oluru ile iptal edildiği ve bu kararlar kapsamında dava konusu taşınmazın da yer aldığı alanın, Sürdürülebilir Koruma ve Kontrollü Kullanım Alanı olarak belirlendiği, davalı idarenin kendi kusuruyla dava açılmasına sebebiyet vermesi nedeniyle istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'ÜN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Mahkeme kararının, Dairemiz kararında belirtilen gerekçeyle bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
İzmir İli, Bornova İlçesi, … Köyü, … ada, … sayılı parselde bulunan ve mülkiyeti hazineye ait taşınmazın bulunduğu bölgenin 1. derece doğal sit alanı olarak belirlenmesine ilişkin İzmir 1 Nolu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulunun … tarihli, … sayılı kararının iptali istemiyle bakılan dava açılmış; yargılama süreci devam ederken, İzmir I Numaralı Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonu'nun … tarih ve … sayılı kararıyla, dava konusu taşınmazın da içerisinde bulunduğu alanın kısmen Sürdürülebilir Koruma ve Kontrollü Kullanım Alanı, kısmen ise Nitelikli Doğal Koruma Alanı olarak belirlenmesi uygun bulunmuş; bu karar, Bakanlık Makamı'nın … tarih ve … sayılı ile oluru ile onaylanmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun "Kararlarda bulunacak hususlar" başlıklı 24. maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde, kararlarda, yargılama giderleri ve hangi tarafa yükletildiğinin belirtileceği hüküm altına alınmış; aynı Kanunun 31. maddesinin yargılama giderleri konusunda yollamada bulunduğu 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun yerine yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 326. maddesinde; Kanunda yazılı hâller dışında, yargılama giderlerinin, aleyhine hüküm verilen taraftan alınmasına karar verileceği, davada iki taraftan her biri kısmen haklı çıkarsa, mahkemenin, yargılama giderlerini tarafların haklılık oranına göre paylaştıracağı belirtildikten sonra, 331. maddesinde; davanın konusuz kalması sebebiyle davanın esası hakkında bir karar verilmesine gerek bulunmayan hâllerde, hâkimin, davanın açıldığı tarihteki tarafların haklılık durumuna göre yargılama giderlerini takdir ve hükmedeceği düzenlemesine yer verilmiş; böylece, kural olarak, yargılama giderlerinin davada haksız çıkan tarafa yükletilmesi esası benimsenmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen mevzuat hükmü uyarınca, uyuşmazlıkta olduğu gibi, davanın konusuz kalması nedeniyle davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığı yönünde karar verilmesi halinde, Mahkemece, yargılama giderleri hakkında karar verilirken, davanın açıldığı tarihte, tarafların haklılık durumlarının değerlendirilmesi, bu değerlendirmenin sonucuna göre de taraflardan sadece birine yüklenmesi ya da haklılık oranına göre taraflar arasında paylaştırılması gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden, İdare Mahkemesi'nce, böyle bir değerlendirme yapılmaksızın, dava konusu alanın 1. derece doğal sit alanı olarak ilanına ilişkin dava konusu işlemin tesis edilmesi ya da söz konusu alanın, değişen mevzuat uyarınca yeniden değerlendirilerek, sit statüsünün kısmen Sürdürülebilir Koruma ve Kontrollü Kullanım Alanı, kısmen ise Nitelikli Doğal Koruma Alanı olarak belirlenmesine ilişkin işlemi tesis edilmiş olması sebebiyle, davalı idarenin davanın açılmasına sebep olduğu değerlendirilmesi yapılarak yargılama giderlerinin idare üzerinde bırakıldığı anlaşılmıştır.
Bu durumda, İdare Mahkemesi'nce, dava konusu işlemin hukuka uygun olarak tesis edilip edilmediği göz önünde bulundurulmak suretiyle, davanın açıldığı tarihte tarafların haklılık durumu değerlendirilmek suretiyle yargılama giderleri konusunda bir karar verilmesi gerektiği sonucuna ulaşıldığından, böyle bir değerlendirme yapılmadan verilen kararda hukuka uygunluk görülmemiştir.
Bu itibarla, temyize konu İdare Mahkemesi kararının, davacı tarafından yapılan yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalı idareye yüklenmesine ilişkin kısmında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Yukarıda özetlenen gerekçeyle konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına ilişkin … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyize konu yargılama giderleri ile vekalet ücretine ilişkin kısmının BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 11/02/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.