Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2016/16778 Esas 2020/6891 Karar Sayılı İlamı

14. Hukuk Dairesi


MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Davacılar tarafından, davalılar aleyhine 02/07/2013 gününde verilen dilekçe ile mirasın hükmen reddi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 25/05/2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalılar vekilleri tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
_ K A R A R _
Davacılar, 03/05/2009 tarihinde ölen mirasbırakan ..."un terekesinin borca batık olması nedeni ile mirası hükmen reddin tespitini istemiştir.
Davalılar vekilleri, davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkeme, davanın kabulüne karar vermiştir.
Hükmü davalılar vekilleri temyiz etmiştir.
Mirasın hükmen reddine ilişkin olarak açılan davalarda, murisin ölüm tarihi itibariyle terekesinin açıkça borca batık olup olmadığının ve mirasçıların terekeyi kabul anlamına gelen işlemler yapıp yapmadıklarının araştırılması gerekmektedir. Türk Medeni Kanununun 605/2 maddesi hükmü gereğince mirasın hükmen reddine (terekenin borca batık olduğunun tespitine) ilişkin talepler, süreye tabi olmayıp mirasçıların iyiniyetli ya da kötüniyetli olmalarının bir önemi bulunmamaktadır. Murisin ödemeden aczi ölüm tarihine göre belirlenir. Ölüm tarihi itibariyle, murisin tüm malvarlığı terekenin aktifini, tüm borçları ise terekenin pasifini oluşturur. Terekenin pasifinin aktifinden fazla olması terekenin ödemeden aczini ve dolayısıyla da terekenin borca batık olduğunu gösterir (TMK m. 605/2). Mirasın hükmen reddine ilişkin olarak açılan davalarda, terekenin açıkça borca batık olup olmadığının araştırılması gerekmektedir. İcra takibi sonunda aciz vesikası düzenlenmesi halinde terekenin borca batık olduğu kabul edilir. Aksi halde terekenin borca batık olup olmadığı, murisin malvarlığı bulunup bulunmadığının usulüne uygun olarak bankalar, trafik tescil müdürlüğü, vergi daireleri, belediyeler ve tapu müdürlüğü v.b. kurum ve kuruluşlardan sorulması, murisin alacak ve borçları zabıta marifetiyle de araştırılarak aktif malvarlığı ile takibe konu borç miktarı gözönünde tutularak aktif ve pasifinin tereddüde neden olmayacak şekilde belirlenmesi gerekmektedir. Ayrıca TMK"nun Velayet, Vesayet ve Miras Hükümlerinin Uygulanmasına ilişkin Tüzüğün 39/2. fıkrası gereğince mirasın reddi yetkisini içeren özel vekaletname sunulması zorunludur.
Somut olayda, mirasbırakanın hissedarı olduğu TİM Turizm Limited Şirketinin malvarlığına ilişkin hiçbir araştırma yapılmamış, diğer şirketlerinin ise araçları araştırılmamıştır. Şu halde açıklanan yasal hükümler gereğince, mirasbırakanın; “ortağı” olduğu şirketlerin, bu işten anlayan bilirkişi veya bilirkişiler eliyle; defter, kayıt ve belgeleri üzerinde inceleme yaptırılarak ve ilgili kurumlardan araştırılarak aktif ve pasifinin saptanması ve mirasbırakana düşen miktarın ölüm tarihi itibarıyla tespit edilerek terekesinin aktif ve pasifinin hesaplanmasında değerlendirilmesi gerekmektedir.
Öte yandan, mirasbırakanın Garanti Bankası A.Ş. ve Yapı Kredi Bankası A.Ş.’nde, mirasbırakanın hissedarı olduğu şirketlerin ise Garanti Bankası A.Ş. ve Vakıfbank A.Ş.’nde hesaplarının bulunduğu anlaşılmış olmasına karşın mirasbırakanın ölüm tarihinden itibaren hesap hareketlerinin istenmemiş olması da doğru görülmemiştir.
Mahkemece, belirtilen hususlar üzerinde durulmadan eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirmeyle yazılı şekilde karar verilmesi hükmün bozulmasını gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın yatıranlara iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
05.11.2020 tarihinde oy birliği ile karar verildi.