MAHKEMESİ :İcra Hukuk Mahkemesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
Borçlu, aleyhine başlatılan icra takibinde, haline münasip evi ile geçimi için zaruri olan tarım arazisinin haczedildiğini belirterek İ.İ.K.’nun 82. maddesi gereğince haczin kaldırılması talebi ile icra mahkemesine başvurduğu, mahkemece, haczin kaldırılmasına karar verildiği anlaşılmıştır.
Sair temyiz itirazları yerinde değil ise de;
İİK"nun 82. maddesinin 1.fıkrasının 12. bendi gereğince, borçlunun “haline münasip” evi haczedilemez. Bir meskenin borçlunun haline uygun olup olmadığı adı geçenin haciz anındaki sosyal durumuna ve borçlu ile ailesinin ihtiyaçlarına göre belirlenir. Buradaki “aile” terimi, geniş anlamda olup, borçlu ile birlikte aynı çatı altında yaşayan, bakmakla yükümlü olduğu kişileri kapsar. İcra mahkemesince, borçlunun sözü edilenlerle birlikte barınması için zorunlu olan haline münasip meskeni temin etmesi için gerekli bedel bilirkişilere tespit ettirildikten sonra, haczedilen yerin kıymeti bundan fazla ise satılmasına karar verilmeli ve satış bedelinden yukarıda nitelikleri belirlenen mesken için gerekli olan miktar borçluya bırakılmalı, kalanı alacaklıya ödenmelidir.
Bu kıstasları aşan nitelik ve evsaftaki yerlerle, makul ölçüleri geçen oda ve salonu kapsayan ve ikamet için zorunlu öğeleri içeren bir meskenin dışındaki yerler, maddede öngörülen amaca aykırıdır. Borçlunun görev ve sıfatı, kendisinin yukarıda belirlenenden daha görkemli bir meskende ikamet etmesini gerektirmez. İİK"nun 82. maddesi hükmüne göre haczedilmezlik şikayetinde bulunan şikayetçinin meskeninin değerinden haline uygun bir mesken edinip edinemeyeceği araştırılarak sonuca gidilmesi icap eder.
Somut olayda meskeniyet şikayetine konu... Mah.755 ada 16 parsel sayılı taşınmazda borçlunun tam malik olduğu ve tapuda bahçe olarak kayıtlı olduğu görülmektedir. 18.09.2015 tarihli inşaat bilirkişi raporunda her ne kadar borçlunun mesken olarak kullandığı yapıların değeri belirlenmiş ise de, borçlunun oturabileceği daha mütevazi yerlerdeki haline münasip alabileceği evin değerinin belirlenmediği anlaşılmaktadır.
O halde mahkemece; bilirkişiden ek rapor alınmak suretiyle, borçlunun bulunduğu yerden daha mütevazi koşullara sahip yerlerde haline münasip alabileceği evin değeri açık ve net şekilde belirlendikten sonra, borçlunun meskeniyet şikayetine konu evin değeri haline münasip alabileceği evin değerinden düşük ise meskeniyet şikayetinin kabulüne, haline münasip alabileceği evin değerinden fazla ise taşınmazın satılarak haline münasip evin alınması için gerekli miktarın borçluya, kalanının ise alacaklıya ödenmesine ve taşınmazın haline münasip evi alabileceği değerden az olmamak üzere satılmasına karar verilmesi gerekirken, açıklanan ilkeler gözetilmeksizin eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm tesisi de isabetsizdir.

İİK"nun 82/1. maddesinin 4. bendi uyarınca; “Borçlu çiftçi ise kendisinin ve ailesinin geçimi için zaruri olan arazisi” haczedilemez.
Borçlunun İİK"nun 82. maddesinin birinci fıkrasının 4. bendinden yararlanabilmesi için asıl uğraşının çiftçilik olması gerekir. Yani geçimini çiftçilik ile temin etmelidir. Bunun için borçlunun bizzat kendisinin ziraat yapması zorunlu olmayıp tarım arazisini ortakçıya (yarıcıya) vermek suretiyle işletmesi halinde de bu madde uyarınca haczedilmezlik şikâyetinde bulunabilir. Asıl işi çiftçilik olan borçlunun yan gelir elde etmek amacıyla yan işler yapması çiftçilik sıfatını ortadan kaldırmadığı gibi örneğin çiftçi olan borçlunun, emekli maaşı alması da çiftçilik vasfını ortadan kaldırmaz. Böyle bir durumda borçlunun kendisi ve ailesinin geçimi için zaruri olan arazinin miktarı haczedilen haczedilmeyen tüm taşınmazları keşif ve bilirkişi incelemesi ile belirlenmeli ve borçlunun elde ettiği ek gelirler de dikkate alınarak hesaplama yapılmalıdır.
Burada sözü edilen aile tabirine, borçlunun kanunen geçindirmekle yükümlü bulunduğu kimseler, borçlu ile birlikte oturmamasına karşılık borçlunun kendilerine nafaka yükümlülüğü bulunan kişiler anlaşılmalıdır.
Somut olayda, borçlu çiftçi olduğunu ve geçimini şikayete konu 755 ada 16 parsel de kayıtlı bahçe vasıflı tarım arazisinden sağladığını bu nedenle zaruri tarım arazisi olduğundan bahisle haczin kaldırılmasını talep ettiği anlaşılmaktadır. 05.10.2015 tarihli ziraat bilirkişi raporunda, arazinin sulu tarım arazisi olduğu ve yıllık yaklaşık olarak 1.155.40 TL net gelir elde edileceği, arazinin değerinin de 62.332.50 TL olduğu belirtilmiştir. Şikayetçi borçlu, ailesinin geçimini bu araziden temin ettiğini iddia etmiş ve ziraat bilirkişi tarafından araziden yıllık net 1.155.40 TL gelir elde edildiği belirtildiğine göre borçlu bu miktar ile ailesinin geçimini temin ettiğini kabul etmiştir.
O halde mahkemece ziraat bilirkişiden ek rapor alınarak, şikayetçinin aynı miktarda net gelir elde edebileceği fakat şikayete konu araziden daha düşük zemin değeri olan tarım arazisinin değeri belirlendikten sonra, borçlunun şikayete konu tarım arazisinin değeri yıllık aynı miktarda net geliri olan tarım arazisi değerinden düşük ise şikayetin kabulüne, yıllık aynı miktarda net geliri olan tarım arazisi değerinden fazla ise taşınmazın satılarak aynı miktarda net geliri olan tarım arazisi alınması için gerekli miktarın borçluya, kalanının ise alacaklıya ödenmesine ve taşınmazın aynı miktarda net gelir getiren tarım arazisini alabileceği değerden az olmamak üzere satılmasına karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve yazılı şekilde hüküm tesisi doğru değildir.
SONUÇ : Alacaklının temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK"nun 366 ve HUMK’nun 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), peşin alınan harcın istek halinde iadesine, ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 07/04/2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.