Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2020/44 Esas 2021/251 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/44
Karar No : 2021/251

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Hizmetleri Kolu Kamu Çalışanları Sendikası
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Onikinci Dairesinin 17/04/2019 tarih ve E:2018/3707, K:2019/2886 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: 2013-2014 eğitim öğretim yılı için yapılacak 1. dönem ortak sınavlardan itibaren bölge sınav yürütme komisyonları başkan ve üyelerine, il temsilcilerine, bina yöneticilerine, bina sınav komisyonları başkan ve üyelerine, salon görevlisi olarak görevlendirilen yönetici ve öğretmenlere, 16/12/2006 tarih ve 26378 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 01/12/2006 tarih ve 2006/11350 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan "Millî Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karar"ın 12. maddesinin 5. fıkrası gereğince her sınav günü için beş saat ek ders ücretinin ödenmesi yolunda tesis edilen ... tarih ve ... sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Onikinci Dairesinin 17/04/2019 tarih ve E:2018/3707, K:2019/2886 sayılı kararıyla;
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun "Ders görevi" başlıklı 89. ve 16/12/2006 tarih ve 26378 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 01/12/2006 tarih ve 2006/11350 sayılı Millî Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karar"ın "Sınav görevi" başlıklı 12/5. maddesi hükümlerine yer verildikten sonra;
Dava konusu yazının dördüncü paragrafında; 2013-2014 eğitim öğretim yılı için yapılacak 1. dönem ortak sınavlardan itibaren bölge sınav yürütme komisyonları başkan ve üyelerine, il temsilcilerine, bina yöneticilerine, bina sınav komisyonları başkan ve üyelerine, salon görevlisi olarak görevlendirilen yönetici ve öğretmenlere Millî Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karar'ın 12/5. maddesi gereğince her sınav günü için beş saat ek ders ücretinin ödenmesinin uygun olacağının ifade edildiği,
Millî Eğitim Bakanlığının 2013-2014 Eğitim-Öğretim Yılı Ortaöğretime Geçiş Ortak Sınavları Kılavuzunda ortak sınavların, birinci günde üç oturum, ikinci günde üç oturum olmak üzere altı oturum halinde uygulanacağı, her oturum için 5 saat ek ders ücreti ödenmesi gerektiğinin Millî Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karar"ın 12/5. maddesinde hükme bağlanmış olmasına karşın, 24/11/2013 tarihinde Ortaöğretime Geçiş Ortak Sınavları e-Kılavuzunda, önceki kılavuzda bulunan “Ortak Sınavlar 1. gün Oturumları”, “Ortak Sınavlar 2. gün Oturumları” ifadelerinin, “Ortak Sınavlar 1. gün Oturumu”, “Ortak Sınavlar 2. gün Oturumu” şeklinde güncellendiği,
Türk Dil Kurumu'nun sözlüğünde "oturum"un; "1. Bir meclis veya kurulun çözümlenmesi gereken sorunları görüşüp tartışmak için yaptığı birleşimlerden her biri, celse. 2. Bilimsel toplantıların aynı anda veya art arda gerçekleştirilen bölümlerinden her biri, seksiyon. 3.Seans." olarak tanımlandığı,
Bir başka tanımda ise; "oturum"un; "bir meclisin, bir kurultayın ya da bir kurulun dinlenmek üzere ara verinceye değin yaptığı toplantı" olarak ifade edildiği,
2013-2014 Eğitim-Öğretim Yılı Ortaöğretime Geçiş Ortak Sınavları e-kılavuzunda yapılan güncelleme sonucunda ortak sınavların, sınav günleri yapılan ders yazılıları arasında 30’ar dakika dinlenme süresi verilmek suretiyle her sınav günü üç ders yazılısını içerecek şekilde bir oturum halinde, iki günde iki oturum olarak gerçekleştirileceğinin ifade edildiği, ders yazılıları arasında 30'ar dakika dinlenme süresinin olduğu göz önüne alındığında her bir ders yazılısının bir oturum, üç ders yazılısının üç oturum olarak değerlendirilerek, buna göre ek ders ücreti ödenmesi gerektiği,
Bu duruma göre, Millî Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karar"ın 12/5. maddesi gereğince her bir ders yazılısının bir sınav oturumu olarak değerlendirilerek her bir oturum için 5 saat ek ders ücreti ödenmesi gerekirken, sınav oturum sayısı yerine sınav günü esas alınarak üst hukuk normuna aykırı olarak her sınav günü için beş saat ek ders ücretinin ödenmesi yolunda tesis edilen işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, ortaöğretime geçiş uygulaması kapsamında 2013/2014 Eğitim-Öğretim yılı birinci dönem ortak sınavların 28-29 Kasım 2013 tarihinde gerçekleştirildiği, ortak sınavların uygulamasına yönelik usul ve esasların "2013-2014 Eğitim-Öğretim Yılı Ortaöğretime Geçiş Ortak Sınavları e-kılavuzunda" ayrıntılı bir şekilde açıklandığı, ancak, söz konusu kılavuzda yer alan ortak sınavların uygulanmasına yönelik bazı güncellemeler yapıldığı, bu hususların 23 Kasım 2013 tarihi itibarıyla kamuoyu ile paylaşıldığı, yeni uygulama esaslarına Ortak Sınavlar Kılavuzunda "Güncelleme" başlığı altında yer verildiği,
Güncellenen Ortak Sınav Kılavuzu'nun 5. maddesinde "Sınav günleri yapılan ders yazılıları arasında 30'ar dakika dinlenme süresi verilmek suretiyle her sınav günü üç ders yazılısını içerecek şekilde bir oturum halinde, iki günde iki oturum olarak gerçekleştirilecektir" şeklinde düzenlemeye yer verildiği, yani 3 (üç) ders yazılısının bir oturum olarak kabul edildiği, bu sebeple anılan sınavlarda görevlendirilen personele, her sınav günü bir oturum kabul edilerek 5 saatlik ücret ödendiği; sınavlarda görevlendirilen öğretmenlerin, kendi okullarının dışında ve kendi branşlarının dışındaki dersin yazılısında görevlendirilmiş olmaları da sınavların tek oturum kabul edilerek 5 (beş) saatlik ücret ödenmesini gerekli kıldığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Daire kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
2013-2014 eğitim öğretim yılı için yapılacak 1. dönem ortak sınavlardan itibaren bölge sınav yürütme komisyonları başkan ve üyelerine, il temsilcilerine, bina yöneticilerine, bina sınav komisyonları başkan ve üyelerine, salon görevlisi olarak görevlendirilen yönetici ve öğretmenlere, 16/12/2006 tarih ve 26378 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 01/12/2006 tarih ve 2006/11350 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan "Millî Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karar"ın 12. maddesinin 5. fıkrası gereğince her sınav günü için beş saat ek ders ücretinin ödenmesi yolunda ... tarih ve ... sayılı işlem tesis edilmiştir.
Öte yandan, 1. dönem sınavları 28-29/11/2013 tarihlerinde gerçekleştirilen, 2013-2014 Eğitim-Öğretim Yılı Ortaöğretime Geçiş Ortak Sınavlarına ilişkin yayınlanan e-Kılavuzda ilk olarak ortak sınavların, "sınav takviminde belirtilen tarihlerde, her sınav günü üç olmak üzere, iki günde altı oturum halinde yapılacağı" belirtilmiş, bilahare e-Kılavuzu'nda 23/11/2013 tarihinde yapılan güncellemede ise "Ortak Sınavlar, sınav günleri yapılan ders yazılıları arasında 30’ar dakika dinlenme süresi verilmek suretiyle her sınav günü üç ders yazılısını içerecek şekilde bir oturum halinde, iki günde iki oturum olarak gerçekleştirilecektir." düzenlemesine yer verilmiştir.
Bunun üzerine, davacı Sendika tarafından, ... tarih ve ... sayılı işlemin iptali istemiyle temyizen incelenen dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT :
439 sayılı Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Yüksek ve Orta Dereceli Okullar Öğretmenleri ile İlkokul Öğretmenlerinin Haftalık Ders Saatleri ile Ek Ders Ücretleri Hakkında Kanun'un, 03/04/1998 tarih ve 4359 sayılı Kanun'un 7. maddesi ile değişik Ek 1. maddesinin birinci fıkrasında; anaokullarında, anasınıflarında, yetiştirme yurtlarında, okuma yazma kurslarında, gezici köy kurslarında görevli öğretmenler ile ilköğretim kurumlarında görevli sınıf öğretmenlerinin aylıkları karşılığında haftada 18 saat, branş öğretmenlerinin 15 saat ders okutmakla yükümlü oldukları, bunlara; kanun, tüzük, yönetmelik ve eğitim programlarında verilen görevlerin yerine getirilebilmesi için zorunlu olarak ek ders görevi verileceği, ikinci fıkrasında; belirtilen kurumlarda öğretmen ve yönetici olarak görev alanlarla diğer eğitim kurumlarında ve Millî Eğitim Bakanlığı merkez ve taşra teşkilatında görev alanlardan kimlerin zorunlu ek ders görevi alacağı ve haftalık çalışmalarının ne kadarının zorunlu ek ders görevinden sayılacağı; birden fazla sınıf okutan öğretmenlere verilecek haftalık zorunlu ders görevinin sayısı, öğretmen ve yöneticilere haftada verilecek zorunlu ek ders sayısı ve diğer hususların 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 89. maddesi hükümleri uyarınca düzenleneceği hüküm altına alınmıştır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 89. maddesinde; -işlem tarihinde yürürlükte bulunduğu haliyle- her derecedeki eğitim ve öğretim kurumları ile Üniversite ve Akademi (Askeri Akademiler dahil), okul, kurs veya yaygın eğitim yapan kurumlarda ve benzeri kuruluşlarda öğretmen veya öğretim üyesi bulunmaması halinde öğretmenlere, öğretim üyelerine veya diğer memurlara veyahut açıktan atanacaklara ücret ile ek ders görevi verilebileceği, ücretle okutulacak ders saatlerinin sayısı, ders görevi alacakların nitelikleri ve diğer hususların ilgili Bakanlığın teklifi ve Bakanlar Kurulunun kararı ile tespit olunacağı hükmüne yer verilmiştir.
439 sayılı Kanun ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 89. maddesinin verdiği yetkiye istinaden hazırlanan ve 16/12/2006 tarih ve 26378 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Millî Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Bakanlar Kurulu Kararı'nın 25. maddesinde, "Bu Karar kapsamında ek ders ücreti ödenebilmesi için, ek ders görevinin fiilen yapılmış olması, ek ders görevinden sayılan veya ek ders görevinin yapılmış sayılacağı hâller bakımından ise bu Kararda belirlenen koşulların oluşması şarttır." kuralı yer almış, "Ek Ders Görevinden Sayılan Haller" başlıklı Üçüncü Bölümünde yer alan "Sınav görevi" başlıklı 12. maddesinde ise; "(1) Her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumlarında ilgili mevzuatı gereğince yapılan bekleme, sorumluluk, dışarıdan bitirme, final, ortalama yükseltme, seviye tespiti, meslekî formasyon, adaylık eğitimi, beceri sınavı ve beceri/proje yarışması sınavlarında görevlendirilen öğretmenlere, öğrencileri girmeleri kaydıyla her bir sınav komisyon üyeliği ve her bir sınav gözcülüğü için 5 saat ek ders ücreti ödenir.
(2) Sınav komisyonu üyeliği ve sınav gözcülüğü görevleri kapsamında;
a) Bir öğretim yılında bir kişiye 12'den fazla sınav komisyon üyeliği ve 15'ten fazla sınav gözcülüğü görevleri,
b) Bir sınavda aynı kişiye hem sınav komisyon üyeliği hem de sınav gözcülüğü,
c) Yöneticiler,
için ücret ödenmez.
(3) Meslekî ve teknik örgün ve yaygın eğitim kurumları ile çok programlı liselerde atölye ve laboratuvar dersleri için yapılan sınavlarda öğretmen yetersizliği nedeniyle sınav komisyonunun oluşturulamaması durumunda, bu maddenin ikinci fıkrasının (a) bendindeki “Bir öğretim yılında bir kişiye 12'den fazla sınav komisyon üyeliği için ücret ödenmez” hükmü uygulanmaz.
(4) Atölye ve laboratuvar ders programı ile birlikte okutulan endüstriyel teorik dersler, bu maddenin üçüncü fıkrasının uygulanmasında atölye ve laboratuvar dersi sayılır.
(5) Bakanlığa ve diğer bakanlık ve kurumlara bağlı okullara alınacak öğrenciler ile açık öğretim kapsamında merkezî sistemle yapılan sınavlarda il sınav yürütme kurulu başkan ve üyeleri ile bina, salon sorumlusu ve gözcü olarak görevlendirilen yönetici ve öğretmenlere her sınav oturumu için 5 saat ek ders ücreti ödenir. Ancak, bu iş ve işlemlerle ilgili döner sermayeden ücret alanlara bu tür ücret ödemesi yapılmaz." hükümlerine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden; 2013-2014 eğitim öğretim yılından başlayarak altı temel ders için 8. sınıfta öğretmenler tarafından dönemsel olarak yapılan sınavlardan bir tanesinin "ortak sınavlar" olarak yapılmasına karar verildiği, bu sınavlarda görev yapan öğretmenlerin, kendi okullarından farklı bir okulda görevlendirildiği; yazılı sınavlarda öğrencilere 20'şer sorunun sorulacağı, sınav süresinin 40 dk olacağı, ders yazılıları arasında 30’ar dakika dinlenme süresi verileceği, her sınav günü üç ders yazılısını içerecek şekilde bir oturum hâlinde, iki günde iki oturum olarak gerçekleştirileceğinin 23/11/2013 tarihinde güncelenen Ortaöğretime Geçiş Ortak Sınavları e-Kılavuzu'nda duyurulduğu; sınavda görev yapan bölge sınav yürütme komisyonları başkan ve üyelerine, il temsilcilerine, bina yöneticilerine, bina sınav komisyonları başkan ve üyelerine, salon görevlisi olarak görevlendirilen yönetici ve öğretmenlere dava konusu işlemle Millî Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Bakanlar Kurulu Kararı'nın 12. maddesinin 5. fıkrası gereğince her sınav günü için beş saat ek ders ücretinin ödenmesi yolunda dava konusu işlemin tesis edildiği anlaşılmaktadır.
Millî Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Bakanlar Kurulu Kararı'nın "Sınav görevi" başlıklı 12. maddesinin 5. fıkrasında, Bakanlığa ve diğer bakanlık ve kurumlara bağlı okullara alınacak öğrenciler ile açık öğretim kapsamında merkezi sistemle yapılan sınavlarda görev alan yönetici ve öğretmenlere her sınav oturumu için beş saat ek ders ücreti ödeneceği düzenlenmiş, ancak anılan fıkrada uyuşmazlık konusu ortak sınavlarla ilgili olarak bir düzenlemeye yer verilmemiştir.
Buna karşın davalı idarece 2013/2014 eğitim-öğretim yılından başlayarak yapılacak ortak sınavlarda görev alan yönetici ve öğretmenlere görev yaptıkları eğitim kurumu dışında görevlendirilmeleri nedeniyle katlandıkları masraf ve emeğin karşılığı göz önüne alınarak ve yukarıda bahsedilen Bakanlar Kurulu Kararı'nın 12. maddesinin 5. fıkrasındaki düzenlemeye paralel olacak şekilde her sınav günü için beş saat ek ders ücreti ödenmesi yolunda tesis edilen dava konusu işlemde hukuka ve hakkaniyete aykırılık bulunmamıştır.
Bu itibarla, dava konusu işlemin iptali yolundaki Daire kararında hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne;
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Danıştay Onikinci Dairesinin temyize konu 17/04/2019 tarih ve E:2018/3707, K:2019/2886 sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Daireye gönderilmesine,
5. Kesin olarak, 11/02/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.