Danıştay 7. Daire 2016/8233 Esas 2021/1001 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2016/8233
Karar No : 2021/1001

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Bakanlığı … İdaresi Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : ... Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem: Davacı tarafından, 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu'na ekli (II) sayılı listenin 87.04 gümrük tarife ve istatistik pozisyonunda beyan edilerek vergisi ödenen aracın, 87.03 pozisyonunda yer alan araca dönüştürülmesine karşın bu tarifenin tabi olduğu verginin beyan edilmediği yolundaki vergi inceleme raporu uyarınca 2004 yılı Eylül dönemine ilişkin re'sen tarh edilen, ancak vadesinde ödenmemesi nedeniyle tahsili amacıyla ödeme emri düzenlenmesi ve davacının sahibi bulunduğu gayrimenkuller ve banka hesapları üzerine haciz uygulanması üzerine haberdar olunan özel tüketim vergisinin 5838 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'un geçici 3. maddesi gereğince kaldırılması istemiyle düzeltme-şikayet yoluyla yapılan başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle dava açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti: 28/02/2009 tarih ve 27155 mükerrer sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan, 5838 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'un geçici 3. maddesinde, 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu'na ekli (II) sayılı listede yer alan ve 01/08/2002 ilâ 21/07/2005 tarihleri arasında, 87.03 gümrük tarife ve istatistik pozisyonunda özel tüketim vergisi beyan edilmesi gerekirken 87.04 pozisyonunda özel tüketim vergisi beyan edilen araçlarla ilgili olarak, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önceki dönemler için özel tüketim vergisi tarhiyatı yapılamayacağı, daha önce yapılan tarhiyatlardan vazgeçileceği, tahakkuk eden tutarların terkin edileceğinin belirtildiği, davaya konu tarhiyatların, 87.04 pozisyonunda alınan aracın 87.03 pozisyonuna dönüştürülmesinden kaynaklandığı, davacının 5838 sayılı Kanun'un geçici 3. maddesinden yararlanıp yararlanamayacağının ise belirtilen hükmün yorumlanmasını gerekli kıldığı, davada ileri sürülen iddiaların açık bir vergi hatası oluşturmadığı, hukuki uyuşmazlık niteliğinde olduğu, vergi hataları için öngörülen idari başvuru yolu izlenerek tesis ettirilen işleme karşı açılan idari davada incelenmesine olanak bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : 5838 sayılı Kanun'un geçici 3. maddesinde yer alan düzenlemeye göre olayda kanunen alınmaması gereken bir vergi bulunduğu açık olduğundan düzeltme-şikayet yoluna başvurulmasında hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Uyuşmazlık konusu verginin vergilendirme hatası kapsamında olmadığı bu nedenle düzeltme-şikâyet yoluna başvurulamayacağı ileri sürülmektedir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … DÜŞÜNCESİ : 5838 sayılı Kanun'un geçici 3. maddesinde, 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu'na ekli (II) sayılı listede yer alan ve 01/08/2002-21/07/2005 tarihleri arasında 87.03 gümrük tarife istatistik pozisyonundan özel tüketim vergisi beyan edilmesi gerekirken 87.04 pozisyonundan özel tüketim vergisi beyan edilen araçlarla ilgili olarak, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önceki dönemler için özel tüketim vergisi tarhiyatı yapılmayacağı, daha önce yapılan tarhiyatlardan vazgeçileceği, tahakkuk eden tutarların terkin edileceği kurala bağlanmış olduğundan, dava konusu olayda anılan Kanun kapsamında tadilat görerek pozisyon değişikliğine uğrayan aracın vergilerinin davacıdan aranmaması gerektiği, tarh edilen vergide açık bir vergi hatası bulunduğu, olayın çözümlenmesi için hukuki yorum gerekmediği anlaşıldığından, davanın reddine yönelik mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Yedinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Davacı tarafından, 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu'na ekli (II) sayılı listenin 87.04 gümrük tarife ve istatistik pozisyonunda beyan edilerek vergisi ödenen aracın, 87.03 pozisyonunda yer alan araca dönüştürülmesine karşın bu tarifenin tabi olduğu verginin beyan edilmediği yolundaki vergi inceleme raporu uyarınca 2004 yılı Eylül dönemine ilişkin re'sen tarh edilen, ancak vadesinde ödenmemesi nedeniyle tahsili amacıyla ödeme emri ve davacının sahibi bulunduğu gayrimenkuller ve banka hesapları üzerine haciz uygulamasına konu edilmesiyle haberdar olunan özel tüketim vergisinin 5838 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'un geçici 3. maddesi gereğince kaldırılması istemiyle düzeltme-şikayet yoluyla yapılan başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 122. maddesinde, mükelleflerin, vergi muamelelerindeki hataların düzeltilmesini vergi dairesinden isteyebilecekleri; 124. maddesinde de, vergi mahkemelerinde dava açma süresi geçtikten sonra yaptıkları düzeltme talepleri reddolunanların şikayet yolu ile Maliye Bakanlığına müracaat edebilecekleri açıklanmıştır. Bu maddeler uyarınca vergi dairelerinden düzeltilmesi istenebilecek vergi hatasının tanımı ise, aynı Kanun'un 116. maddesinde, vergiye müteallik hesaplarda veya vergilendirmede yapılan hatalar yüzünden haksız yere fazla veya eksik vergi istenmesi veya alınması olarak yapıldıktan sonra, 117. ve 118. maddelerinde de, hesap hataları ile vergilendirme hatalarının neler olduğu gösterilmiş bulunmaktadır.
4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu'nun 1. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde; bu Kanun'a ekli (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olanların ilk iktisabının, bir defaya mahsus olmak üzere özel tüketim vergisine tabi olduğu; olay tarihindeki yürürlükteki şekliyle 2. fıkrasında; Kanun'a ekli listede yer alan malların, Türk Gümrük Tarife Cetvelinde tanımlanan eşyalar olduğu; 15. maddesinde; matrahta, vergide ve mükellefiyette değişikliklere ilişkin kuralların neler olduğu belirtildikten sonra dava konusu araca ilişkin değişikliğin kayıt ve tescili tarihinde yürürlükte olan 2. fıkrasının (b) bendinde; (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tâbi olanların, ilk iktisap tarihinden itibaren beş yıl içinde 87.03 veya 87.04 ("Diğerleri" grubu hariç) gümrük tarife istatistik pozisyonlarında yer alan mallara dönüştürülmesi halinde, daha önce ödenen vergi mahsup edilmek suretiyle bu malların ilk iktisabındaki matrah esas alınarak değişiklik uyarınca adına kayıt ve tescil işlemi yapılandan, değişikliğin kayıt ve tescili tarihinde dönüştürülen mallar için geçerli olan oran üzerinden, bu tarihte özel tüketim vergisi alınacağı, 3. fıkrasında ise; 15. maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasların Maliye Bakanlığınca belirleneceği hükme bağlanmıştır.
5838 sayılı Kanun'un geçici 3. maddesinde ise, 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu'na ekli (II) sayılı listede yer alan ve 01/08/2002 - 21/07/2005 tarihleri arasında 87.03 gümrük tarife istatistik pozisyonundan özel tüketim vergisi beyan edilmesi gerekirken 87.04 pozisyonundan özel tüketim vergisi beyan edilen araçlarla ilgili olarak, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önceki dönemler için özel tüketim vergisi tarhiyatı yapılmayacağı, daha önce yapılan tarhiyatlardan vazgeçileceği, tahakkuk eden tutarların terkin edileceği kurala bağlanmıştır.
Bu yasal düzenleme uyarınca; 01.08.2002-21.07.2005 tarihleri arasında yanlış pozisyondan özel tüketim vergisi beyan edilen araçlarla ilgili olarak, bu yasanın yürülüğe girdiği tarih itibariyle tarhiyat yapılmayacağı, tarhiyat yapılmış ise terkin edileceği, tahakkuklardan ise vazgeçileceği, mükelleflerin karşı karşıya kalmış oldukları cezalı vergilendirme işlemlerinin kaldırılacağı belirtilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyadaki bilgi ve belgelerin incelenmesinden, davacının sahip olduğu araçta yaptığı tadilat nedeniyle aracın özel tüketim vergisinin 87.03 gümrük tarife istatistik pozisyonunda beyan edilmediğinden bahisle yapılan tarhiyattan banka hesaplarına ve gayrimenkulleri üzerine konulan hacizlerle haberdar olduğu, söz konusu tarhiyatlara ilişkin vergi ceza ihbarnamelerinin ve ödeme emirlerinin ilanen tebliğ edildiği, davacının söz konusu vergilerin terkin edilmesi istemiyle vergi daire müdürlüğüne yaptığı düzeltme başvurusunun reddi üzerine Gelir İdaresi Başkanlığı'na şikayet yoluyla müracaat ettiği, bu başvurusunun da zımnen reddedildiği anlaşılmaktadır.
213 sayılı Kanun'un yukarıda değinilen 122. ve 124. maddelerine göre idareden düzeltilmesi talep edilebilecek vergi hataları, kendisinden düzeltme isteminde bulunulan idari makamın veya uyuşmazlık halinde yargı yerinin, anılan Kanun'un 3. maddesinde öngörülen yorum tekniklerine başvurmadan, ilk bakışta anlayabileceği açıklıktaki vergilendirme yanlışlıklarıdır.
Her ne kadar Mahkemece, davacının 5838 sayılı Kanun'un geçici 3. maddesinden yararlanıp yararlanamayacağının yapılacak yargılama sonucunda belirlenebileceği ve bu nedenle ileri sürülen iddiaların açık bir vergi hatası oluşturmadığı, hukuki uyuşmazlık niteliğinde olduğu ve bu nedenle düzeltme-şikayet yoluna başvurulmasının mümkün bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmişse de, 5838 sayılı Kanun'un geçici 3. maddesinde "87.03 GTİP numarasından beyan edilmesi gerekirken 87.04 GTİP numarasından beyan edilen" ifadesi kullanıldığından davacının daha sonradan yaptığı tadilat nedeniyle 87.03 pozisyonunda beyanda bulunması gerekirken beyanda bulunmadığı ve daha önce de 87.04 pozisyonunda öngörülen vergi oranına göre beyanda bulunduğu hususu tartışmasız olduğundan, olayın bu özellikleriyle anılan yasal düzenlemede belirtilen kapsam içerisinde değerlendirilmesi ve olayda vergilendirmede açık hata bulunduğunun kabulü gerekmektedir.
Bu durumda, yukarda anılan 5838 sayılı Kanun'un açık hükmü gereğince, davacıdan özel tüketim vergisi istenemeyeceğinden dava konusu şikayet başvurusunun zımnen reddi yolunda tesis edilen işlemde ve davayı reddeden mahkeme kararında hukuka uyarlık görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz isteminin kabulüne,
2. ... Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. Yargılama giderlerinin yeniden verilecek kararda karşılanması gerektiğine,
5. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 12/02/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.