9. Hukuk Dairesi 2014/15622 E. , 2015/28981 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ
DAVA : Davacı, ödenmeyen performans primi, Güneş Sigorta priminin ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, davalı işyerinde mali analist yardımcısı pozisyonunda 01/04/2011 tarihinde çalışmaya başladığını, 15/06/2012 tarihinde görevinden ayrılacağını bildirerek yasal bildirim süresi sonu olan 15/07/2012 tarihine kadar çalıştığını, davalı bankanın 3.000,00 USD cezai şart ve 2.169,00 TL eğitim gideri talep ettiğini, iş sözleşmesine davalı işveren lehine tek taraflı konulan cezai şart hükmü geçersiz olduğundan ödenmediğini, bunun üzerine 2012 yılında çalıştığı döneme ilişkin kazandığı ve Nisan 2013 döneminde belirlenen 1.345,45 USD değerindeki temettü payını cezai şarta mahsup ettiğini, 26/03/2012-15/06/2012 arası .... şubesinde uzman yardımcısı olarak çalıştığını, müdür yardımcısı olmadığı için müdürden sonra yer aldığını, bu dönem için hak ettiği halde performans primi ve .... priminin hiç ödenmediğini ileri sürerek cezai şart alacağına mahsuben kesilen 1.345,45 USD "nin dava tarihindeki karşılığı olan 2.508,18 TL "nin 26/03/2012-15/06/2012 arasında .... şubesinde çalıştığı dönemde hak ettiği halde ödenmeyen performans primi, 26/03/2012-15/06/2012 arasında .... şubesinde çalıştığı dönemde hak ettiği halde ödenmeyen .... primi olmak üzere toplam 3.209,15 TL"nin faizleriyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı, davacının 15/07/2012 tarihi itibariyle istifa ederek ayrıldığını, istifası nedeniyle 2.169,00 TL eğitim borcu ile 3.000,00 USD taahhütname borcu doğduğunu, 2.169,00 TL eğitim borcunun tahsil edildiğini, 3.000,00 USD taahhütname borcunun 2012 yılına ait hesaplanan temettü alacağından 29/03/2013 tarihinde tahakkuk eden brüt 3.329,37 TL "den yasal kesintileri yapılarak hazırlanan temettü bordrosunda 2.442,00 TL kesilerek kalan 5,77 TL "sinin hesabına yatırıldığını beyanla davanın reddini istemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davacının temettü alacağından 2.442 TL kesildiği, sözleşmede kararlaştırılan 3.000 USD cezai şartın karşılığı 5.444,10 TL olduğu, 5 yıllık taahhüt süresi gözetildiğinde ve davacının 1 yıl 3 ay 22 gün çalıştığı dikkate alındığında davacının taahhüt ettiği çalışma süresinin 1/4"ü kadar bir süre çalıştığı cezai şart yönünden 3/4 oranında bankaya ödeme yapması gerektiği, ödemesi gereken cezai şart tutarı ise; 4.083 TL olduğu, buna karşılık bankanın kestiği tutarın 2.442 TL olduğu, buna göre davacının cezai şart ile ilgili istemin haklı bir nedene dayanmadığı gerekçesi ile cezai şarta ilişkin kesintisinin iadesi talebinin reddine, prim alacaklarının kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davacı vekili yasal süresi içinde temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Dairemizin kararlılık kazanan uygulaması gereği işçi aleyhine tek taraflı cezai şart içeren sözleşme hükmü geçersizdir. Nitekim bu içtihat 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6098 sayılı TBK.’un 420/1 maddesi ile de kurala bağlanmıştır.
Davalı banka kayıtları arasında yer alan 01.04.2011 tarihli taahhütnamenin son paragrafında aynen “Göreve başladığım tarihten itibaren (5) yıl süreyle bankadan ayrılmayacağımı, her ne sebeple olursa olsun, atandığım ilde veya il dışında başka bir şube veya birime tayin talep etmeyeceğimi, göreve başladığım ilk 5 yıl içerisinde bankadan ayrılmam halinde 3.000 USD tutarındaki tazminat ile birlikte, katıldığım eğitimlere ilişkin harcamaları yasal faiziyle ödeyeceğimi” şeklinde olup, davacının ilk 5 yıl içerisinde bankadan ayrılması halinde 3.000 USD tutarındaki tazminatı ödeme yönündeki cezai şart tek taraflı ve işçi aleyhine düzenlenmiştir. Sözleşmede davalı bankanın haklı neden olmaksızın davacıyı işten çıkarmasına ilişkin olarak bir cezai şart düzenlemesi öngörülmemiştir. Bu nedenle tek taraflı düzenlemeye dayalı 3.000 USD tazminat tutarındaki cezai şartı içeren sözleşme hükmü geçerli değildir. Mahkemece geçerli kabul edilerek, işverenin bu cezai şart tazminatını davacının alacağını belirleyen temettü bordrosundaki alacağına sayıp kesmesinin yasal olduğunu belirtmesi ve davacının bu alacağının reddi hatalıdır.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 19.10.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.