KARAR

Hakaret suçundan müşteki şüpheliler ... ve ... haklarında yapılan soruşturma evresi sonucunda, Emirdağ Cumhuriyet Başsavcılığınca verilen 24/05/2017 tarihli ve 2016/1074 soruşturma, 2017/471 sayılı kovuşturmaya yer olmadığına dair karara yönelik itirazın reddine ilişkin Bolvadin Sulh Ceza Hâkimliğinin 21/08/2017 tarihli ve 2017/1801 değişik iş sayılı kararının, Adalet Bakanlığı tarafından kanun yararına bozulmasının istenilmesi üzerine, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 03/04/2018 gün ve ... sayılı istem yazısıyla dava dosyası Daireye gönderilmekle incelendi:
İstem yazısında “... sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu"nun 160. maddesinde yer alan “Cumhuriyet savcısı, ihbar veya başka bir suretle bir suçun işlendiği izlenimini veren bir hâli öğrenir öğrenmez kamu davasını açmaya yer olup olmadığına karar vermek üzere hemen işin gerçeğini araştırmaya başlar. Cumhuriyet savcısı, maddî gerçeğin araştırılması ve adil bir yargılamanın yapılabilmesi için, emrindeki adlî kolluk görevlileri marifetiyle, şüphelinin lehine ve aleyhine olan delilleri toplayarak muhafaza altına almakla ve şüphelinin haklarını korumakla yükümlüdür.” şeklindeki düzenleme karşısında, Cumhuriyet savcısının soruşturma yapmak zorunda olduğu,
Müşteki şüpheliler ... ve ... hakkında birbirlerine hakaret ettikleri iddiaları üzerine Emirdağ Cumhuriyet Başsavcılığınca soruşturma kapsamında Hanife"nin şikâyetinin 6 aylık yasal süre geçtikten sonra yapılması, ..."nın şikâyeti yönünden ise tanıkların beyanlarının birbirini doğrulamaması nedeniyle kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiş ise de; Hanife"nin 06/01/2017 tarihli şikâyetinde ..."nın kendisine kardeşi ..."ın cenazesinde hakaret ettiğini ifade ettiğini belirtmesine rağmen vefat tarihinin nüfus kayıtlarından araştırılmaksızın 6 aylık yasal sürenin geçtiğinden bahisle eksik araştırma ile karar verilmesi, tanıkların beyanlarının birbirini doğrulamadığı belirtilmesine rağmen müşteki şüphelilerin ifadelerinde olaya tanık olduğu belirtilen ... isimli şahısların tanık olarak dinlenmemesi, bununla birlikte müşteki şüphelilerin üzerine atılı hakaret suçunun uzlaşmaya tâbi suçlardan olmasına rağmen, müşteki şüpheli ..."a Cumhuriyet savcısı huzurunda 19/07/2016 tarihinde ifadesinin alınması sırasında, ... sayılı Kanun"un 253/5. maddesi gereğince uzlaşmanın mahiyeti ve uzlaşmayı kabul veya reddetmesinin hukukî sonuçlarının anlatılmaması, ... sayılı Kanun"a Göre Uzlaştırmanın Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik hükümleri uyarınca usulünce uzlaşma teklifinde bulunulmadan yalnızca "uzlaşmak istemiyorum" şeklinde beyanı ile yetinilmesi, diğer müşteki şüpheli ..."ın 06/01/2017 tarihinde kollukta alınan ifadesinde ise kendisine uzlaşma teklifi yapılmaması karşısında, uzlaştırma işlemlerinin ... sayılı Kanun’un 34. maddesi ile değişik ... sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 253. maddesinde belirtilen esas ve usûle göre yerine getirilmesi için uzlaştırma bürosuna gönderilmesi ve izah edilen diğer eksikliklerin giderilmesi amacıyla soruşturmanın genişletilmesi gerektiği gözetilmeden, itirazın kabulü yerine yazılı şekilde reddine karar verilmesinde isabet görülmemiştir.” denilmektedir.
Hukuksal Değerlendirme;
CMK"nın 160/1. maddesinde, "Cumhuriyet savcısı, ihbar veya başka bir suretle bir suçun işlendiği izlenimini veren bir hali öğrenir öğrenmez kamu davasını açmaya yer olup olmadığına karar vermek üzere hemen işin gerçeğini araştırmaya başlar.", 160/2. maddesinde "Cumhuriyet savcısı, maddi gerçeğin araştırılması ve adil bir yargılamanın yapılabilmesi için. emrindeki adli kolluk görevlileri marifetiyle, şüphelinin lehine ve aleyhine olan delilleri toplayarak muhafaza altına almakla ve şüphelinin haklarını korumakla yükümlüdür."" 170. maddesinin 2. fıkrasında,"Soruşturma evresi sonunda toplanan deliller, suçun işlendiği hususunda yeterli şüphe oluşturuyorsa; Cumhuriyet Savcısı, bir iddianame düzenler. 172. maddesinin 1. fıkrasında, "Cumhuriyet savcısı, soruşturma evresi sonunda, kamu davasının açılması için yeterli şüphe oluşturacak delil elde edilememesi veya kovuşturma olanağının bulunmaması hâllerinde kovuşturmaya yer olmadığına karar verir."" hükümleri düzenlenmiştir.
Kovuşturmaya yer olmadığına dair kararı itiraz üzerine inceleyen mahkeme, kamu davası açılması için yeterli delil bulunmaması durumunda itirazın reddine, yeterli delil bulunması durumunda itirazın kabulüne veya eksik soruşturma nedeniyle soruşturmanın genişletilmesine karar verebilecektir.
CMK"nın 170/2. maddesine göre kamu davası açılabilmesi için soruşturma aşamasında toplanan delillere göre suçun işlendiğine dair yeterli şüphe bulunması gerekir. Suç ihbar veya şikayeti yoluyla soruşturma yaparak maddi gerçeğe ulaşma yükümlülüğü ve yetkisi bulunan Cumhuriyet savcısı, soruşturma sonucunda elde edilen delilleri değerlendirerek kamu davası açmayı gerektirir nitelikte yeterli şüphe olup olmadığını takdir edecektir. Ancak soruşturma aşamasında Cumhuriyet savcısının delil değerlendirmesiyle, kovuşturma aşamasında hakimin delilleri değerlendirmesi birbirinden farklı özelliklere sahiptir. CMK"nın 170/2. maddesine göre soruşturma aşamasında toplanan deliller kamu davası açılması için yeterli şüphe oluşturup oluşturmadıkları çerçevesinde incelemeye tabi tutulurken, kovuşturma aşamasında, isnad edilen suçun işlenip işlenmediği hususunda mahkumiyete yeter olup olmadığı ve tam bir vicdani kanaat oluşturup oluşturmadığı çerçevesinde değerlendirilmektedir.
İncelenen dosyada,
a- Şüpheli ... hakkındaki isteme yönelik incelemede,
Müşteki şüpheli ... ile müşteki şüpheli ..."ın birbirleri hakkında hakaret ettikleri yönünde iddiaları üzerine Emirdağ Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından soruşturma başlatıldığı, soruşturma sonucunda her iki müşteki şüpheli hakkında kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verildiği, bu karara karşı müşteki sıfatıyla ... tarafından itiraz edilmesi üzerine Bolvadin Sulh Ceza Hakimliği tarafından 2017/1801 değişik iş, 21/08/2017 tarihli kararıyla itirazın reddine karar verilmiştir. Bu itirazın reddi kararı ..."ın şüpheli sıfatıyla hakkında verilen kovuşturmaya yer olmadığına dair kararla ilgili olarak verilmiştir. Müşteki sıfatıyla ... tarafından şüpheli ... hakkındaki kovuşturmaya yer olmadığına dair karara karşı yapılmış bir itiraz , dolayısıyla itirazın reddi kararı da bulunmamaktadır. Bu nedenle ... hakkındaki kanun yararına bozma isteminin reddine karar verilmiştir.
b- Şüpheli ... hakkındaki isteme yönelik incelemede;
Müşteki ..."ın şüpheli ..."ın kendisine hakaret ettiği iddiası üzerine Emirdağ Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından soruşturma başlatıldığı, soruşturma sonucunda şüpheli ... hakkında kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verildiği, bu karara karşı müşteki sıfatıyla ... tarafından itiraz edilmesi üzerine Bolvadin Sulh Ceza Hakimliği tarafından 2017/1801 değişik iş, 21/08/2017 tarihli kararıyla itirazın reddine karar verilmiştir. Müşteki beyanında, tanık ... isimli kişilerin olaya tanık olduğunu belirtmiştir. Bu kişilerin açık kimlik bilgileri tespit edilerek dinlenilmesi, ... sayılı Kanunun 34. maddesi ile değişik CMK’nın 253/1. madde hükümde belirtilen esas ve usule göre de uzlaştırma işlemlerinin yerine getirilip, sonucuna göre de karar verilmesi gerekirken savcılık tarafından eksik soruşturma yapılarak kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verildiği anlaşılmaktadır.
Bu nedenle itiraz merciince soruşturmanın eksik yapılmış olduğu gözetilerek, gereğinin takdir edilmesi gerekirken itirazın reddine karar verilmesi hukuka aykırıdır.
Sonuç ve Karar:
Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1- Şüpheli ... hakkında Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının düzenlediği tebliğnamedeki düşünce yerinde görülmediğinden, CMK"nın 309. maddesi uyarınca KANUN YARARINA BOZMA İSTEĞİNİN REDDİNE,
2-Şüpheli ... hakkındaki Bolvadin Sulh Ceza Hâkimliğinin 21/08/2017 tarihli ve 2017/1801 değişik iş sayılı kararının, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının düzenlediği tebliğnamedeki düşünce yerinde görüldüğünden ... sayılı CMK’nın 309. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
3-CMK"nın 309. maddesinin 4-a fıkrası gereğince, sonraki işlemlerin mahallinde tamamlanmasına, dosyanın Yüksek Adalet Bakanlığına sunulmak üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı"na TEVDİİNE, 05/02/2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.