Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2020/3182 Esas 2021/270 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/3182
Karar No : 2021/270


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Onuncu Dairesinin 17/06/2020 tarih ve E:2015/3318, K:2020/2089 sayılı kararının iptale ilişkin kısmının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: 03/12/2014 tarih ve 29194 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Bitki Koruma Ürünlerinin Önerilmesi, Uygulanması ve Kayıt İşlemleri Hakkında Yönetmelik'in 3. maddesinin, 6. maddesinin 1. fıkrasının (a) ve (b) bendinin ve 7. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinin iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Onuncu Dairesinin 17/06/2020 tarih ve E:2015/3318, K:2020/2089 sayılı kararıyla;
5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu'nun 18. maddesinin 1. ve 13. fıkralarına, Bitki Koruma Ürünlerinin Önerilmesi, Uygulanması ve Kayıt İşlemleri Hakkında Yönetmelik'in 2. ve 3. maddelerine, 6. maddesinin 1. fıkrası ile 7. maddesinin 1. fıkrasına yer verilerek,
Dava konusu Yönetmeliğin 3. maddesinin incelenmesi:
Davalı idarenin, bitki koruma ürünlerinin önerilmesi, reçete yazılması, önerilen ürünlerin uygulanması ve kayıt altına alınması ile ilgili düzenleme yapmaya yetkili olduğu; bu yetkinin dayanağını gösteren Yönetmeliğin 3. maddesinde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varıldığı,
Dava konusu Yönetmeliğin 6. maddesinin 1. fıkrasının (a) ve (b) bentleri ile 7. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinin incelenmesi:
Davacı tarafından, yapılan düzenleme ile bitki koruma mezunu olmayan ziraat mühendislerine bitki koruma ürünü reçetesi düzenleme imkanı getirildiği, ziraat mühendisliği bünyesindeki bitki koruma bölümünün başlı başına ayrı bir uzmanlık dalı olduğu dikkate alınarak bitki koruma ürünü reçetesi düzenleme yetkisinin ziraat mühendisliği fakültelerinin sadece bitki koruma bölümü mezunlarına verilmesi gerektiğinin ileri sürüldüğü,
Dava konusu Yönetmeliğin, "Reçete yazma yetki belgesi alabilecek kişiler" başlıklı 6. maddesinin 1. fıkrasında, ziraat mühendisleri ile sadece tütünlerde kullanılan bitki koruma ürünlerini reçeteye yazmak üzere tütün teknoloji mühendislerinin Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak koşulu ile Bitki Koruma Ürünü Reçete Yazma Yetki Belgesi almak için başvuruda bulunabileceklerinin düzenlendiği; bu düzenlemeyle, daha önce yürürlükte bulunan ve dava konusu Yönetmeliğin 30/2. maddesiyle yürürlükten kaldırılan Bitki Koruma Ürünlerinin Reçeteli Satış Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik hükümleri arasında yer alan ''Bitki Koruma Ürünü Reçete Yazma Yetki Belgesi alabilmek için Bakanlıkça yapılacak sınavda başarılı olma'' koşulunun kaldırıldığı,
Ziraat fakültelerinde Tarım Ekonomisi, Tarım Makinaları, Bitki Koruma, Deri ve Lif Teknolojisi, Gıda Bilimi ve Teknolojisi, Süt Teknolojisi, Zootekni gibi farklı bölümlerin bulunduğu; bu bölümlerden mezun olanların tümünün ziraat mühendisi unvanı aldığı; tütün teknoloji mühendislerinin ise eğitimleri ve mesleki birikimleri dikkate alındığında, lisans öğrenimlerinde aldıkları eğitim ve mezun oldukları branşlardaki farklılıklar nedeniyle, bitki koruma ürünleriyle ilgili eğitimi ve yeterliliği konusunda tereddüt oluşabilecek durumdaki ziraat mühendislerinin tamamına ve tütün teknoloji mühendislerine, başka bir eğitim ve yeterlilik ölçütü ve değerlendirmesi olmaksızın doğrudan reçete yazma yetkisi verilmesinde yönetmeliğin amacına ve dayanak kanun hükümlerine uyarlık bulunmadığı,
Öte yandan, Yönetmeliğin Bitki Koruma Ürünü Reçete Yazma Yetki Belgesi almak isteyen kişilerden başvuruda istenecek belgelerin belirtildiği 7. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinde, ziraat mühendislerinin yeterlilik konusunda herhangi bir değerlendirmeye tabi tutulmadan reçete yazma yetkisi edinebileceğinin kabulüyle, sunulması gereken belgeler arasında "Ziraat mühendisi olan bayiler için Yetkili Bitki Koruma Ofisi Belgesi"nin sayılmasının da hukuka aykırılık teşkil ettiği gerekçeleriyle,
03/12/2014 tarih ve 29194 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Bitki Koruma Ürünlerinin Önerilmesi, Uygulanması ve Kayıt İşlemleri Hakkında Yönetmelik'in 6. maddesinin 1. fıkrasının (a) ve (b) bentleri ile 7. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinin iptaline, davacının diğer iptal istemi yönünden ise davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, dava konusu Yönetmelik taslak halinde iken, tüm paydaşların görüşüne sunulduğu; bu çerçevede hazırlanan dava konusu Yönetmelikte bitki koruma ürünü reçetesi yazmaya yetkili olacak kişiler ile yetkili bitki koruma ofisi belgesi alacak kişilerin nitelikleri düzenlenirken, ülkemizde yürürlükte bulunan mevzuat çerçevesinde yapılan lisans eğitimi sonucunda kazanılan ziraat mühendisi unvanının dikkate alındığı; mülga Yönetmeliğin ilk halinde bitki koruma bölümü mezunu olan ziraat mühendislerine sınavsız, diğer bölümlerden mezun olan ziraat mühendislerine ise sınavda başarılı olma şartı ile reçete yazma yetkisinin tanındığı; bu düzenlemeye karşı Ziraat Mühendisleri Odası tarafından açılan dava neticesinde sınavın herkes için zorunlu olması gerektiği yönünde karar verilmesi üzerine, mülga Yönetmelikte değişiklik yapılarak herkese sınav şartının getirildiği; dava konusu Yönetmelik ile 24/01/1992 tarih ve 21121 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Ziraat Mühendislerinin Görev ve Yetkilerine İlişkin Tüzük uyarınca tüm ziraat mühendislerine sınavsız reçete yazma yetkisinin verildiği; reçete yazma yetkisinin sadece bitki koruma bölümünden mezun olan ziraat mühendislerine verildiğinde, ülke genelinde reçete yazma talebinin karşılanmasında sıkıntı yaşanabileceği; bu haliyle dava konusu düzenlemenin kamu yararına da uygun olduğu belirtilerek, Daire kararının iptale ilişkin kısmının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'NIN DÜŞÜNCESİ : Davalı idarenin temyiz isteminin kabulü ile, Daire kararının iptale ilişkin kısmının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın iptale ilişkin kısmı usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın temyize konu kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,
2.Dava konusu Yönetmeliğin 6. maddesinin 1. fıkrasının (a) ve (b) bentleri ile 7. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinin iptaline, diğer istemler yönünden ise davanın reddi ilişkin Danıştay Onuncu Dairesinin temyize konu 17/06/2020 tarih ve E:2015/3318, K:2020/2089 sayılı kararının iptale ilişkin kısmının ONANMASINA,
3. Kesin olarak, 15/02/2021 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.


KARŞI OY

X- Somut uyuşmazlıkta davacı tarafından, dava konusu Yönetmelik ile bitki koruma mezunu olmayan ziraat mühendislerine bitki koruma ürünü reçetesi düzenleme imkanının getirildiği, ziraat mühendisliği bünyesindeki bitki koruma bölümünün başlı başına ayrı bir uzmanlık dalı olduğu dikkate alınarak bitki koruma ürünü reçetesi düzenleme yetkisinin ziraat mühendisliği fakültelerinin sadece bitki koruma bölümü mezunlarına verilmesi gerektiği, bu haliyle dava konusu Yönetmeliğin 6. maddesinin 1. fıkrasının (a) ve (b) bendinin ve 7. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir. Bu çerçevede, temyizen incelenen davada uyuşmazlık, ziraat mühendisliği fakültelerinin bitki koruma bölümü dışındaki bölümlerden mezun olanların bitki koruma ürünü reçetesi yazıp yazamayacağı noktasında toplanmaktadır.
24/01/1992 tarih ve 21121 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Ziraat Mühendislerinin Görev ve Yetkilerine İlişkin Tüzük'ün "Yetki" başlıklı 2. maddesinin 1. fıkrasında, "Ziraat mühendislerinin yetkileri, genel çalışma alanları dışında lisans veya lisans üstü diploması aldıkları bölümler ve mesleki çalışma alanlarıyla sınırlıdır." hükmü öngörülmüş, aynı Tüzüğün "Genel Çalışma Alanları, Görev ve Yetkiler" başlıklı İkinci Bölümü altında yer alan "Zirai Mücadele, Zirai Karantina ve Tarım İlaçları" başlıklı 5. maddesinde, "Tarım ürünlerinin yetiştirilmesi, hasadı, işlenmesi, depolanması, ambalajlanması ve pazarlanması aşamalarında; her türlü hastalık ve zararlılar konusunda teşhis, ilaç ve metod önerisi, mücadele, planlama ve uygulamaların denetlenmesi, gazlama (fümigasyon) gibi faaliyetler ziraat mühendisleri tarafından yürütülür.
Her türlü zirai mücadele ilacıyla parazit ve predatörleri üreten, ithal ve ihraç eden, depolayan, pazarlayan veya dağıtan işletmeler bu faaliyetleri için teknik eleman veya danışman olarak ziraat mühendisi çalıştırırlar.
Tarım ürünlerinin yetiştirilmesi, hasadı, işlenmesi, paketlenmesi, depolanması, satışı, ithal ve ihracı, taşınması işlemleri sırasında uygulanacak her türlü iç ve dış karantina esaslarının saptanması ve uygulanması ziraat mühendislerince yürütülür.
Tarımda kullanılan büyüme düzenleyici ilaç, vitamin, hormon, bakteri gibi kimyasal ve biyolojik preparatların üretimi, ithali, pazarlama ve dağıtımı alanlarında çalışan işletmeler teknik eleman veya danışman olarak ziraat mühendisi çalıştırırlar.
Yukarıdaki fıkralarda geçen ilaç ve preparatların üretimi, ithali, pazarlanması ve bunların bitkilere uygulanmaları aşamalarındaki ruhsatlandırma ve denetim işleri ziraat mühendisleri tarafından yürütülür." kuralına yer verilmiştir.
Buna göre, anılan Tüzük'te, mezun oldukları bölüme bakılmaksızın tüm ziraat mühendislerinin genel çalışma alanı kapsamında bulunan zirai mücadele alanında yetkili olduğu kabul edildiğinden, bitki koruma mezunu olup olmadığına bakılmaksızın tüm ziraat mühendislerine bitki koruma ürünü yazma yetkisi veren düzenlemede üst hukuk normlarına ve kamu yararına aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, Daire kararının, aksi bir değerlendirmeye dayalı olarak verilen iptale ilişkin kısımının bozulması gerektiği oyuyla, çoğunluk kararının bu kısmına katılmıyorum.