BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi 2019/1318 Esas 2019/765 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
9.HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
K A R A R
ESAS NO : 2019/1318
KARAR NO : 2019/765
İNCELENEN DOSYANIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 8. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
KARAR TARİHİ: 05/12/2018
NUMARASI : 2018/1036 Esas - 2018/1156 Karar
DAVA : Tasarrufun İptali
KARAR TARİHİ: 17/05/2019
Yukarıda yazılı İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf yasa yoluna başvurulması üzerine, Dairemiz Heyetince yapılan müzakere sonucunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin davalı şirket ile ticari ilişki içinde olduğunu, bu ticari ilişki neticesinde davalı borçlu şirket tarafından ... Bankası Topkapı / İstanbul Şubesinin hesabından ileri tarihli olarak keşide edilen çeklerin ve ... Hadımköy Yolu Şubesi hesabından keşide edilen çekin müvekkili şirkete teslim edildiğini ve karşılığında ticari emtia satın alındığını, müvekkilinin kambiyo senedine bağlanan bu alacağından dolayı davalı şirketten alacaklı olduğunu, bu alacağı ödenmeyince Bakırköy .... İcra Müdürlüğünün ... esas sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığını ancak bu takibin borçlunun itirazı ile durduğunu, davalı şirketin müvekkiline borçlanmasına müteakip davalı ... adına 580.000,00 TL bono düzenleyerek verdiğini, bu bonoyu diğer borçlu ...'ın kefil olarak imzaladığını, bu bonoya dayanılarak İstanbul .... İcra Müdürlüğünün ...esas sayılı dosyası ile takip başlatılarak borçlu şirketin 3.şahıslardaki hak ve alacakları üzerine haciz uygulandığını, bu borçlanmasının muvazaalı olduğunu belirterek İstanbul .... İcra Müdürlüğünün...esas sayılı dosyasına giren ödemelerin takip alacaklısı davalı ...'a ödenmemesi hususunda ihtiyati tedbir kararı verilmesine, davalılar arasında muvazaalı bir şekilde oluşturulan borçlanma işleminin ve bu işlem neticesinde düzenlenen bononun müvekkili şirket yönünden geçersiz olduğunun tespiti ve iptali ile bu senede dayalı olarak takibin geçersizliğine, bu dosyadan yapılan haciz işlemlerinin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. İlk Derece Mahkemesince "Mahkemenin görevine ilişkin dava şartı noksanlığı bulunduğundan Mahkememizin görevsizliğine, HMK 114/1-c ve 115/2.maddeleri uyarınca görev yönünden usulden reddine, " karar verilmiştir. Bu karara karşı davalı ... vekili tarafından istinaf yasa yoluna başvurulmuştur. Davalı vekili ... istinaf dilekçesinde özetle; Taraflara dava dilekçesi ve ekleri tebliğ edilmeden, savunmaları alınmadan, verilen görevsizlik kararının HMK'ya aykırı ve hatalı olduğunu, mahkemenin usul kurallarına uymayarak Anayasal adil yargılanma ve savunma haklarının kısıtlandığını belirterek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.Dava tasarrufun iptali istemine ilişkindir. İstinaf açısından uyuşmazlık HMK'nın 114/c maddesi gereğince mahkemenin görevsizliğine taraf teşkili sağlanmadan karar verilip verilemeyeceği noktasında toplanmaktadır.İlk Derece Mahkemesince dava dilekçesi davalılara tebliğ edilmeden, dosya üzerinden yapılan inceleme sonucu görevsizlik kararı verilmiştir.Göreve ilişkin kurallar, kamu düzenindendir (HMK'nın 1.maddesi). HMK'nın 114/1-c bendi ile görev, dava şartı olarak kabul edilerek 115/1. maddesi ile de mahkemenin dava şartlarının mevcut olup olmadığını, davanın her aşamasında kendiliğinden araştıracağı düzenlenmiştir.Mahkemece ön incelemede dava şartları ve ilk itirazlar incelenerek karar verilmelidir (HMK'nın 137/1 ve 140/1 maddeleri). Ancak ön inceleme dilekçelerin karşılıklı verilmesinden sonra yapılabilecektir (HMK'nın 137/1, 139/1 ilk cümle). Bu durumda Mahkemece görevsizlik kararı verilebilmesi için dilekçe teatisi aşmasının tamamlanması zorunludur.HMK'nın 138. maddesi ile Mahkemenin, dava şartları ve ilk itirazlar hakkında dosya üzerinden karar verebilmesi olanağı getirilmiştir. 6100 sayılı HMK'nun 27. maddesi uyarınca davanın tarafları, kendi hakları ile bağlantılı olarak hukuki dinlenilme hakkına sahip olup bu hak yargılama ile ilgili bilgi sahibi olunmasını da içerir.HMK'nın 114. maddesi uyarınca dava şartlarından olan görev konusunda aynı Kanun'un 138. maddesi uyarınca dosya üzerinden karar verilebilir ise de ancak bunun için dava dilekçesinin davalıya tebliğ edilerek savunma hakkı tanınması gerekir. Dava dilekçesi tebliğ edilmeden dosya üzerinden görevsizlik kararı verilmesi HMK'nın 27. maddesinde düzenlenen hukuki dinlenilme hakkına da aykırı olacaktır.Bu nedenle; dava dilekçesi davalılara tebliğ edilmeden ve dilekçe teatisi aşaması tamamlanmadan görevsizlik kararı verilmesi usul ve yasaya aykırı görüldüğünden davalı ... vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne HMK'nın 353/1-a-6.maddesi gereğince kararın kaldırılmasına, davanın yeniden görülmesi için mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
KARAR: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere :1-HMK'nın 353/1-a-6 maddesi gereğince, davalı ... vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜNE, yukarıda esas ve karar numarası yazılı İlk Derece Mahkemesi kararının KALDIRILMASINA,2-Dosyanın, yargılamanın devamı için mahkemesine GÖNDERİLMESİNE,3-Peşin alınan istinaf karar harcının istek halinde İlk Derece Mahkemesince istinaf talep eden tarafa iadesine,4-İstinaf incelemesi duruşmalı yapılmadığından, vekalet ücreti hükmedilmesine yer olmadığına,5-İstinaf yargılama giderlerinin İlk Derece Mahkemesince yeniden verilecek kararda dikkate alınmasına,6- İstinaf talep eden tarafından yatırılan gider avansından artan kısmın yatıran tarafa iadesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda HMK'nın 362/1-a maddesi gereğince kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi.17/05/2019