Danıştay 13. Daire 2019/203 Esas 2021/477 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2019/203
Karar No:2021/477

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Madencilik Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLLERİ : Av. …

MÜDAHİL (DAVALI İDARE YANINDA) : … Mimarlık Danışmanlık İnşaat
Sanayi ve Ticaret A.Ş.
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN_KONUSU : ... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Konya ili, Meram ilçesi, ...Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazın ihaleye çıkarılmasına ilişkin kararın iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ...İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; ihaleye konu taşınmazın 12.500.000,00-TL tahmini bedel ve 375.000,00-TL geçici teminat üzerinden 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 35/a maddesi uyarınca Belediye Meclisi'nin … tarih ve … sayılı kararı üzerine kapalı teklif usulü ile satışa çıkarılmasına karar verildiği, ihaleye ait şartnamenin 2886 sayılı Kanun'un 7. maddesine uygun olarak hazırlandığı, herhangi bir belirsizlik ve eksiklik içermediği, Konya Ticaret ve Sanayi Odası tarafından taşınmazın m² birim rayiç fiyatının 1.275,00-TL olarak hesaplandığı, 9.799,74 m² olan ihale konusu taşınmazın muhammen bedelinin 12.500.000,00-TL olarak belirlendiği, ihaleye ilişkin sürecin 2886 sayılı Kanun'un 17. maddesinde düzenlenen ilan sürelerine uyularak 16/04/2018 tarihinde Resmî Gazete'de, 20/04/2018 tarihinde ulusal bir gazetede, 19/04/2018 ve 23/04/2018 tarihlerinde ise yerel gazetelerde ilan edildiği, 02/05/2018 Çarşamba günü yapılan ihaleye iki şirket tarafından teklif verildiği, Belediye Encümeni'nin 02/05/2018 tarih ve 348 sayılı kararı ile, taşınmazın 16.700.000,00-TL teklifi veren ...Mimarlık Danışmanlık İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi'ne satışına karar verildiği, ihalenin ita amirince onaylanarak 07/05/2018 tarihinde kesinleştiği, ihalenin mevzuata uygun olarak icra edildiği anlaşıldığından dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, arasında ihaleye konu taşınmazın da bulunduğu taşınmazlara ilişkin olarak yapılan imar uygulaması işlemleri ve imar planlarına karşı açılan iptal davasıyla ilgili yargı kararı beklenmeden taşınmazın ihaleye çıkarılmasının hukuk devleti ilkesine aykırı olduğu, söz konusu ihale ile mahkemece verilecek iptal kararının sonuçsuz bırakılmasının istenildiği, ihale şartnamesinde taşınmazın üzerinde kendilerine ait yem fabrikası, silo, ambarlar vs. bulunduğu bilgisinin yazılmadığı, taşınmazın tahmin edilen bedelinin piyasa rayiçlerini yansıtacak şekilde belirlenmediği, ihale komisyonunun oluşturulma şeklinin hukuka aykırı olduğu, ihalede rekabet ortamının sağlanmadığı, ihale tutanağında ihaleye kabul edilmeyenlerin ve kabul edilmeme sebeplerinin yazılı olmadığı, davalı idare ile ihaleyi kazanan şirket arasında yapılan sözleşmenin noter tarafından tescil edilip onaylanmadığı, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'na göre taksitle satışın mümkün olmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, ihaleye ait şartnamenin 2886 sayılı Kanun'un 7. maddesine uygun olarak hazırlandığı, şartnamede herhangi bir belirsizlik ve eksiklik olmadığı, 2886 sayılı Kanun'un 17. maddesinde yer verilen sürelere uygun olarak ilanların yapıldığı, dava konusu işlemin açıklık ve rekabet ilkelerine göre tesis edildiği; davalı yanında müdahil tarafından, ... İdare Mahkemesi'nin E:… sayılı dosyasında alınan bilirkişi raporuna göre davacının bu davayı açmakta hukukî menfaatinin bulunmadığı, taşınmazın satışı sırasında taşınmaz kaydında mülkiyetin devrini engelleyecek herhangi bir şerh veya kararın bulunmadığı, ihalenin usulüne uygun olarak gerçekleştirildiği belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'UN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Meram Belediye Meclisi'nin … tarih ve … sayılı kararıyla, arasında ihaleye konu taşınmazın da bulunduğu bir kısım taşınmazların 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu ve şartnamesine göre satışlarının yapılmasına, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'na göre trampa edilmelerine; yap-işlet-devret usulünde devredilmelerine veya 10 yıla kadar kiraya verilmelerine karar verilmiştir.
15/03/2018 tarih ve 109 sayılı ihale onay belgesiyle Konya ili, Meram ilçesi, ...Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazın 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 35/a maddesi uyarınca kapalı teklif usulüyle satışını teminen ihaleye çıkarılmasına karar verilmiştir.
Bunun üzerine, davacı şirket tarafından, arasında ihaleye konu taşınmazın da bulunduğu taşınmazlara ilişkin olarak yapılan imar uygulaması işlemleri ve imar planlarına karşı açılan iptal davasıyla ilgili yargı kararı beklenmeden taşınmazın ihaleye çıkarılmasının hukuka aykırı olduğu, söz konusu ihale ile mahkemece verilecek iptal kararının sonuçsuz bırakılmasının amaçlandığı ileri sürülerek, anılan taşınmazın ihaleye çıkarılmasına ilişkin kararın iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Diğer taraftan, mülkiyeti davacı şirkete ait Konya ili, Meram ilçesi, … ada, …, …, … ve … parsel sayılı taşınmazları da kapsayan alanda 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 18. maddesi uyarınca yapılan parselasyon işlemine ilişkin Meram Belediye Encümeni'nin … tarih ve … sayılı, … tarih ve … sayılı, … tarih ve … sayılı kararları ile bu kararları onayan Konya Büyükşehir Belediye Encümeni'nin … tarih ve … sayılı kararının ve bu işlemlerin dayanağı olan 1/5000 ve 1/1000 ölçekli imar planı değişikliklerine ilişkin Konya Büyükşehir Belediye Meclisi'nin … tarih ve … sayılı kararının iptali istemiyle davacı şirket tarafından ... İdare Mahkemesi'nde açılan davada, anılan Mahkemenin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararında özetle, "Dava konusu plan değişikliklerine ilişkin ilgili bakanlık veya kurum görüşünün alınmadığı, plan değişikliği işlemlerinde Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği'nin 26. maddesi kapsamında belirtilen koşulların sağlanmadığı, plan tadilatlarının ve eğitim alanının daraltılmasına yönelik yapılan işlemin şehircilik ilkelerine, imar mevzuatına ve kamu yararına uygun olmadığı; öte yandan, dava konusu 1/5000 ve 1/1000 ölçekli imar planı değişiklikleri hukuka aykırı olduğundan bu planlara dayalı olarak 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 18. maddesi uyarınca yapılan dava konusu parselasyon işlemlerinin de hukuka aykırı olduğu sonucuna varıldığı" gerekçesiyle dava konusu işlemlerin iptaline karar verildiği; bu karara karşı davalı idarelerce
istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile, “Büyükşehir belediyesinin kendi taşınmazı olduğu gerekçesiyle 5216 sayılı Kanun’un 7. maddesi kapsamında uygulama imar planı değişikliği yapma yetkisi bulunmadığından, buna ilişkin dava konusu işlemin iptali gerektiği" gerekçesi eklenmek suretiyle davalı idarelerin istinaf başvurularının reddine karar verildiği; Danıştay Altıncı Dairesi'nin 24/12/2020 tarih ve E:2019/18116, K:2020/13586 sayılı kararıyla da davalı idarelerin temyiz istemi reddedilerek anılan kararın onanmasına kesin olarak karar verildiği görülmüştür.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davalı Belediyece ihaleye çıkarılan taşınmazın, 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 18. maddesi uyarınca yapılan parselasyon işlemine ilişkin Meram Belediye Encümeni'nin … tarih ve … sayılı, … tarih ve … sayılı, … tarih ve … sayılı kararları, Konya Büyükşehir Belediye Encümeni'nin … tarih ve … sayılı kararı ile 1/5000 ve 1/1000 ölçekli imar planı değişikliklerine ilişkin Konya Büyükşehir Belediye Meclisi'nin … tarih ve … sayılı kararlarına dayalı olarak davalı idare adına tescil edilmiş ise de, söz konusu işlemlerin, ... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile iptal edildiği, bu karara karşı Konya Büyükşehir Belediye Başkanlığı ile Meram Belediye Başkanlığı'nca yapılan istinaf başvurularının … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E:.., K:… sayılı kararıyla reddedildiği ve anılan kararın Danıştay Altıncı Dairesi'nin 24/12/2020 tarih ve E:2019/18116, K:2020/13586 sayılı kararıyla da onanarak kesinleştiği anlaşılmaktadır.
İdarî yargı yerlerince verilen idarî işlemin iptali kararları, idarî davaya konu edilen idarî işlemi tesis edildiği tarihten itibaren ortadan kaldırarak, idarî işlemden önceki hukukî durumun geri gelmesini sağlar.
İhaleye konu imar parselinin, Meram Belediye Encümeni'nin … tarih ve … sayılı, … tarih ve … sayılı, … tarih ve … sayılı parselasyon işlemleri ile oluşturulduğu, bu parselasyon işlemlerinin iptaline ilişkin … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının da, anılan karara karşı yapılan istinaf ve temyiz başvurularının reddine karar verilmesi suretiyle kesinleştiği, böylece anılan imar parselinin hukuken eski durumuna (kadastral parsel) döndüğü anlaşıldığından, ihaleye konu parselin mülkiyet sahipliği ve arz üzerindeki durumunun da değiştiği açıktır.
Bu itibarla, mülkiyet ve satış hakkına ilişkin tescilin dayanağının yargı kararı ile iptal edilmesi sebebiyle anılan taşınmazın belediye tarafından ihaleye çıkarılması mümkün bulunmadığından, dava konusu işlemde hukuka uygunluk, davanın reddi yolundaki temyize konu Mahkeme kararında hukukî isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca ...İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. DAVA KONUSU İŞLEMİN İPTALİNE,
4. Ayrıntısı aşağıda gösterilen ilk derece ve temyiz yargılama giderleri toplamı …TL ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …-TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
5. Davalı yanında müdahil tarafından yapılan toplam …-TL yargılama giderinin müdahil üzerinde bırakılmasına,
6. …-TL yürütmeyi durdurma itiraz harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
7. Posta giderleri avansından artan tutarın davacıya ve müdahile iadesine,
8. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
9. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 15/02/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.