MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı ... İşletmeleri Genel Müdürlüğü vekili Avukat ... tarafından, davalılar ... ve diğerleri aleyhine 08/04/2004 gününde verilen dilekçe ile kurum zararı nedeniyle alacak istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 12/12/2019 günlü kararın Yargıtayca incelenmesi davacı vekili ve davalılar ..., ... ve İhsan Mahmutoğlu mirasçıları tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
Dava, kurum zararı nedeniyle uğranılan zararın ödetilmesi istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş; hüküm davacı vekili ve bir kısım davalı tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı vekili; davalıların davacı kurumun çalışanı olduklarını, davalılar tarafından temsil, reklam ve tanıtım amaçlı olarak dağıtılanlar dışında 2002 yılında, Yönetim Kurulu kararı veya Genel Müdür onayı ile çeşitli dernek, vakıf, kulüp ve kamu kuruluşuna eşantiyon çay dağıtıldığını, 4736 sayılı Kanun uyarınca herhangi bir kişi veya kuruma ücretsiz veya indirimli tarife uygulanmayacağını, konuya ilişkin idari soruşturma yapıldığını ve müvekkil kurumun zarara uğradığını belirterek uğranılan kurum zararının ödetilmesi isteminde bulunulmuştur.
Davalılar, davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece, bilirkişi raporu benimsenerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Dosya incelendiğinde; davalıların davacı kurumun genel müdürü, yönetim kurulu başkanı, şube müdürü, pazarlama müdürü ve yönetim kurulu üyeleri oldukları, davalılar tarafından yönetim kurulu kararı veya genel müdür onayı ile çeşitli dernek, vakıf, kulüp ve kamu kuruluşuna ücretsiz çay dağıtıldığı, bu konuya ilişkin idari soruşturma ve teftiş raporu düzenlendiği anlaşılmaktadır.
4736 sayılı Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Ürettikleri Mal ve Hizmet Tarifeleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 1. maddesinde; ‘‘Genel bütçeye dahil daireler ile katma bütçeli idareler, bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar, kanunla kurulan fonlar, kefalet sandıkları, sosyal güvenlik kuruluşları, genel ve katma bütçelerin transfer tertiplerinden yardım alan kuruluşlar, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıkları ile müesseseleri, il özel idareleri ve belediyeler ile bunların kurdukları birlik, müessese ve işletmeler, özel bütçeli kuruluşlar, özelleştirme işlemleri tamamlanıncaya kadar, 24.11.1994 tarihli ve 4046 sayılı Kanuna tâbi kuruluşlar ve özel hukuk hükümlerine tâbi, kamunun
çoğunluk hissesine sahip olduğu kuruluşlar, kamu banka ve kuruluşları ile bunlara bağlı iş yerleri ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca üretilen mal ve hizmet bedellerinde işletmecilik gereği yapılması gereken ticarî indirimler hariç herhangi bir kişi veya kuruma ücretsiz veya indirimli tarife uygulanmaz.’’ düzenlenmesi mevcuttur.
Dosya arasında bulunan ve davanın dayanağını oluşturan idari soruşturma raporunda; temsil, reklam ve tanıtım amaçlı olarak dağıtılanlar dışında 2002 yılında, davalılar tarafından Yönetim Kurulu kararı veya Genel Müdür onayı ile çeşitli dernek, vakıf, kulüp ve kamu kuruluşuna dağıtılan; Yönetim Kurulu Üyeleri, Genel Müdür, Genel Müdür Yardımcıları, Teftiş Kurulu Başkanı, Hukuk Müşaviri, Savunma Sekreteri, Fabrika Müdürleri ve diğer ünite müdürlerine verilen; Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğünü ziyaret eden misafirlere Genel Müdür veya Yardımcıları tarafından eşantiyon olarak verilen çay nedeniyle idari zararın oluştuğu ileri sürülmüştür.
... 1. Asliye Ceza Mahkemesinin 2010/287 esas, 2010/495 karar sayılı dosyasının incelenmesinde; sanıklar ..., ..., ... ile İhsan Mahmutoğlu ile ... hakkında müteselsilen görevini kötüye kullanmak suçundan kamu davası açıldığı, 2004/754 E., 2007/211 K. sayılı dosyasında yapılan yargılama sonucunda verilen 15/05/2007 tarihli kararın Yargıtay 4. Ceza Dairesinin 29/04/2008 tarihli ilamı ile bozulması üzerine 2008/310 E., 2009/540 K. sayılı dosya üzerinde yapılan yargılama sonucunda sanıklar ..., ..., ... 30/09/2009 tarihli karar ile sanıkların mahkumiyetine karar verildiği, söz konusu kararın Yargıtay 4. Ceza Dairesinin 10/05/2010 tarihli kararı ile bozulması üzerine 2010/287 Esas, 2010/495 Karar sayılı dosya üzerinde yapılan yargılama sonucunda verilen 01/12/2010 tarihli karar ile sanıklar hakkında açılan kamu davalarının düşmesine karar verilmiş, kararın temyiz incelemesinden geçerek 12/03/2012 tarihinde kesinleşmiş olduğu anlaşılmıştır.
Davacı kurum Kamu İktisadi Teşebbüsü olup temel fonksiyonu kuru çay üretimi ve pazarlamasıdır. Serbest piyasa koşullarında başka çay üreticisi ve pazarlayıcılarının olduğu ekonomilerde rekabet gereği, ürün tanıtım ve reklamı davacı ... için de bir anlamda zorunluluk arz etmektedir. Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğünün en yetkili karar organı Yönetim Kuruludur. Davaya konu çayların çeşitli kurum ve kuruluş ile şahıslara verilmesine ilişkin kararların ... Yönetim Kurulu tarafından alındığı veya karar alınmaksızın Genel Müdür onayı ile verildiği anlaşılmaktadır.
Şu durumda; davalıların çeşitli kişi ve kuruluşlara yaptıkları çay bağışlarının miktarlarının reklam ve tanıtım kapsamında olduğu, bu bağışlar nedeniyle şahsi menfaat elde etmedikleri, Yönetim Kurulu kararı veya Genel Müdür onayıyla bağış yapıldığı anlaşıldığından davanın tümden reddi gerekirken, yazılı şekilde kısmen kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiş ve kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda gösterilen nedenlerle temyiz eden davalılar ..., ..., ... mirasçıları yararına BOZULMASINA; bozma nedenine göre davacının temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına ve peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine 17/12/2020 gününde oy birliğiyle karar verildi.