MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

Davacı, iş kazası sonucu maluliyetinden doğan maddi ve manevi tazminatın ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davacı ... davalılardan ... vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.

K A R A R

1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlerle temyiz edenin sıfatına temyiz kapsam ve nedenlerine göre; temyiz eden tarafların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava, zararlandırıcı sigorta olayı sonucu sürekli iş göremezliğe uğrayan sigortalının maddi ve manevi zararlarının giderilmesi istemine ilişkindir.
Mahkemece, davalı...Tic. A.Ş. dışındaki tüm davalılar açısından kusurları bulunmadığından bahisle davanın reddine, maluliyet oranının %0 olduğu, davacının kendisine geçici işgöremezlik ödeneğinin eksik ödendiğine yönelik bir talebi de olmadığı, bu haliyle karşılanmayan maddi zararının bulunmadığından bahisle davacının maddi tazminat isteminin reddine, 10.000,00 TL manevi tazminatın davalı...Tic. A.Ş."den tahsiline karar verilmiştir.
Dosya kapsamından, temyiz incelemesine konu eldeki maddi manevi tazminat davası açıldığında dosyanın ... 19. İş Mahkemesi"ne tevzi edilerek 2012/202 Esas numarasını aldığı, mahkemenin bu dosyayı yine kendisine ait 2012/201 Esas sayılı "davacıları... ve diğerleri" olan dosya ile 2012 yılının Mayıs ayında birleştirdiği, 2012 yılının Aralık ayında eldeki temyiz incelemesine konu dosyayı o dosyadan bütün olarak ayırdığı, yani o dosyanın davalılarının o dosyada, temyiz incelemesi yapılan dosyanın davalılarının da bütün olarak eldeki dosyada davalı olarak bulunmaya devam ettikleri, eldeki temyiz incelemesi yapılan dosyada mahkemenin dava dilekçesinde davalı olarak gösterilen tüm davalılar açısından karar verdiği, yani ... Tic. A.Ş."ne manevi tazminat yüklediği, diğer davalılar açısından davayı kusurları bulunmadığından bahisle reddettiği, yerel mahkemenin bu kararını vermesinden sonra davacı vekilinin 16/08/2016 tarihli tavzih dilekçesi verdiği ve bu dilekçe ile davalılar ... Belediyesi, ... Büyükşehir Belediyesi ile diğer davalı kamu idareleri açısından dosyanın tefrik edildiğini, ... 19. İş Mahkemesi"nin 2013/512 Esas sayılı dosyasında bu idareler açısından görevsizlik kararı verildiğini, bu nedenle davalı idarelerin gerekçeli karardan çıkarılmasını istediği, mahkemenin 18/10/2016 tarihli kararı ile tavzih talebini kabul ettiği, davalı idareleri karar başlığından çıkardığı gibi bunlarla ilgili vekalet ücreti hükümlerini de hükümden çıkardığı, dava dilekçesinde davalı idarelerin yetkilerini kullanmadıkları, gerekli denetim ve kontrolün yapılmaması nedeniyle kazanın meydana geldiği ileri sürülmekle açıkça idarelerin hizmet kusuruna dayanıldığı, temyiz incelemesi yapılan eldeki dava dosyasında hükme esas alınan bilirkişi kusur raporunda davalı ...Tic. A.Ş."nin %100 oranında kusurlu olduğu yönünde görüş bildirildiği, ... 10. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2013/17 Esas sayılı dosyasında davalı ...Tic. A.Ş."nden dolayı diğer davalı ..."nın da sorumlu tutulduğu, anılan yerel mahkeme kararının Yargıtay 11. Hukuk Dairesi tarafından 2015/5153 Esas sayılı karar ile onandığı, yine ... 6. İş Mahkemesi"nin 2014/892 Esas, 2015/1274 Karar sayılı dava dosyasında alınan bilirkişi kusur raporunda kazalı ile davalı ... Ltd. Şti"nin kusursuz, davalı ... Tic. A.Ş"nin %80, dava dışı ... Ltd. Şti."nin %20 oranında kusur olduklarının tespit edildiği, anılan ... 6. İş Mahkemesi kararında hüküm altına alınan tüm tazminatlardan tüm davalıların sorumlu tutulduğu, davalı ...Ltd. Şti ile dava dışı ... Ltd. Şti. arasında organik bağ bulunduğu, davacı tarafın sürekli iş göremezlik oranının tespiti açısından ... 25. İş Mahkemesi"nin 2016/1333 Esas sırasında kayıtlı davayı açtığı, temyiz incelemesine konu eldeki dosyanın dava dilekçesinde ... Ltd. Şti. davalı olarak gösterilmediği halde gerekçeli karar başlığında davalı olarak gösterilmek suretiyle bu şirket hakkında da bir karar verildiği anlaşılmaktadır.
3-Hükmün tavzihini düzenleyen HMK"nun 305.maddesinde hükmün yeterince açık olmaması veya icrasında tereddüt uyandırması, yahut birbirine aykırı fıkralar içermesi halinde, icrası tamamlanıncaya kadar taraflardan her birinin hükmün açıklanmasını veya tereddüt ya da aykırılığın giderilmesini isteyebileceği, hüküm fıkrasında taraflara tanınan haklar ve yüklenen borçların tavzih yoluyla sınırlandırılamayacağı, genişletilemeyeceği ve değiştirilemeyeceği, hükmün tashihini düzenleyen HMK"nun 304.maddesinde ise hükümdeki yazı ve hesap hataları ile diğer benzeri hataların mahkemece resen veya taraflardan birinin talebi üzerine düzeltilebileceği bildirilmiştir. Aynı Yasanın 294-298.maddelerine göre hakim hükmü vermekle o davadan elini çekmiş olur ve yargılamanın iadesine karar verilmedikçe veya hüküm temyiz edilip bozulmadıkça daha önce verilen kararın dışına çıkılacak biçimde, taraflardan birinin sorumluluğunu azaltamaz veya artıramaz.
Hükümlerin tashihi veya tavzihi bu kuralın dışında değildir. Hal böyle olunca da 18/10/2016 tarihli tavzih kararı ile davalı idarelerin karar başlığından çıkarılması isabetsiz olduğu gibi, bunlarla ilgili vekalet ücretlerine dair hükümlerin de hüküm fıkrasından çıkarılması hatalı olmuştur.
4-Görev konusu kamu düzenine ilişkin olup kıyas veya yorum yolu ile genişletilemez yahut değiştirilemez. Taraflarca ileri sürülmese bile mahkemece kendiliğinden her aşamada dikkate alınmalıdır. İş mahkemelerinin görev alanını hakim, tarafların iddia ve savunmalarına göre değil, 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu"nun 5. maddesini esas alarak belirleyecektir. Anılan maddede; İş mahkemelerinin,
a) 5953 sayılı Kanuna tabi gazeteciler, 854 sayılı Kanuna tabi gemiadamları, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununa veya 11/1/2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun İkinci Kısmının Altıncı Bölümünde düzenlenen hizmet sözleşmelerine tabi işçiler ile işveren veya işveren vekilleri arasında, iş ilişkisi nedeniyle sözleşmeden veya kanundan doğan her türlü hukuk uyuşmazlıklarına,
b) İdari para cezalarına itirazlar ile 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi kapsamındaki uyuşmazlıklar hariç olmak üzere ... Kurumu veya Türkiye İş Kurumunun taraf olduğu iş ve ... mevzuatından kaynaklanan uyuşmazlıklara,
c) Diğer kanunlarda iş mahkemelerinin görevli olduğu belirtilen uyuşmazlıklara ilişkin dava ve işlere bakacağı düzenlenmiştir.
Öte yandan, Anayasa"nın 125. maddesinin son fıkrasında, idarenin kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlü olduğu kurala bağlanmış; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu"nun 2/1-b maddesind idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafındanaçılan tam yargı davaları, idari dava türleri arasında sayılmıştır.
Somut olayda, dava dilekçesinde idare niteliğindeki davalıların hizmet kusurlarına dayanıldığı anlaşılmaktadır.
Kamu hizmetinin yöntemine ve hukuka uygun olarak yürütülüp yürütülmediğinin, kamu yararına uygun şekilde işletilip işletilmediğini, hizmet kusuru ya da başka bir nedenle idarenin sorumlu bulunup bulunmadığının yargısal denetiminin 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu"nun 2. maddesinde "idari dava türleri" arasında sayılan "idari işlem ve eylemleren dolayızarara uğrayanlar tarafından açılacak tam yargı davası" kapsamında idari yargı yerlerince yapılacağı açıktır. Bu durumda uyuşmazlığın çözümünün idari yargının görev alanına girdiği gözetilerek 6100 sayılı HMK"nın 114/1-b maddesine göre dava şartı olan "yargı yolunun caiz olmaması" nedeniyle idare niteliğindeki davalılar açısından davanın usulden reddine karar verilmesi gerekirken işin esasına girilerek yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
5-İnsan yaşamının kutsallığı çevresinde işveren, işyerinde işçilerin sağlığını ve iş güvenliğini sağlamak için gerekli olanı yapmak ve bu husustaki şartları sağlamak ve araçları noksansız bulundurmakla yükümlü olduğu 4857 sayılı İş Kanunu"nun olay tarihinde yürürlükte bulunan mülga 77. maddesinin açık buyruğudur.
Davacı sigortalının iş kazasının meydana gelişinde bir kusurnun bulunmadığı uyuşmazlık konusu değildir. 4857 sayılı İş Kanunu"nun mülga 77. maddesi, ... 10. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin Yargıtay 11. Hukuk Dairesi tarafından onanan 2013/17 Esas sayılı dosyası, ... 6. İş Mahkemesi"nin 2014/892 Esas sayılı dava dosyası hep birlikte değerlendirildiğinde hükme esas bilirkişi kusur raporunun oluşa uygun olmadığı açıktır. Buna göre idare niteliğinde olanlar dışındaki davalıların, davalı ...Tic. A.Ş. ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu oldukları gözden kaçırılarak yalnızca ...Tic. A.Ş."nin sorumlu tutulması doğru değildir.
6-Maddi tazminat istemi açısından mahkemece, davacı sigortalının dava konusu iş kazası nedeniyle bir süre çalışamadığı, davacının istirahatli kaldığı bu süreler bakımından ücret kaybının doğduğu hususu göz ardı edilerek neticeye varıldığı anlaşılmaktadır.
Geçici iş göremezlik devresinde sigortalının çalışamadığı dönemde yoksun kaldığı gelirde iş kazası sonucu oluşan maddi zarar kapsamındadır. Raporlu olunan dönemde çalışamayan sigortalının bu dönemde yoksun kaldığı ücreti kadar bir zararının oluşacağı ve bu zararın da maddi zarar içerisinde kabul edilmesi gerektiği açıktır. Sigortalının zararlandırıcı olay nedeni ile tedavisinin devam ettiği ve çalışamadığı sürelerdeki maddi zararı bu dönemde % 100 iş gücü kaybına uğradığı kabulüne göre yapılmalıdır. Bilirkişi aracılığıyla maddi zararı tespit edilip ..."ca sigortalıya ödenen geçici iş göremezlik ödeneği var ise bunun rücuya tabi kısmının hesaplanan maddi zarardan düşülmesi ile elde edilecek sonuç kazalının geçici iş göremezlik dönemi de denilen istirahatli dönemdeki karşılanmamış zararını ortaya koyacaktır.
Somut olayda, davacının sürekli iş göremezlik oranının tespiti açısından ... 25. İş Mahkemesi"nin 2016/1333 Esas sırasında kayıtlı davayı açtığı, dosyanın halen derdest olduğu anlaşıldığına göre, 6100 sayılı HMK"nın 165/2. maddesi gereğince ... 25. İş Mahkemesi"nin 2016/1333 Esas sırasında kayıtlı tespit davasını bu davada bekletici mesele yaparak, davacının sürekli iş göremezlik oranın tespit davası sonucunda da %0 olarak tespit edilmesi halinde dahi, istirahatli(raporlu) kaldığı dönem bakımından yoksun kaldığı ücret kaybını yukarıdaki açıklamalara göre hesaplattırıp sonucuna göre bir karar vermek gerekirken yazılı gerekçe ile maddi tazminat isteminin reddine karar verilmesi doğru olmamıştır.
7-İş kazasından kaynaklanan tazminat davasında davalılar arasında zorunlu dava arkadaşlığı bulunmaz. Buradaki dava arkadaşlığı ihtiyari dava arkadaşlığı olup davacı yan isterse sorumluların tamamı yerine bir kısmına davasını yöneltebilir.
Ayrıca mahkemece taleple bağlı olarak karar verilmesi gerektiği HUMK’nın 74 ve HMK ’nın 26. Maddelerinin emredici kuralı olduğu gibi gerekçe ve hüküm de bir bütündür. Bunun sonucu olarak bir davada hüküm ancak davanın tarafları arasında kurulabilir.
Yapılan açıklamalara göre somut olayda, dava açılırken dava dilekçesinde taraf olarak gösterilmeyen ... Ltd. Şti."nin gerekçeli karar başlığında davalı olarak gösterilmesi, davalı...Tic. A.Ş. dışındaki tüm davalılar açısından davanın reddine karar verilmek suretiyle adı geçen...Ltd. Şti. açısından da davanın reddi sonucunu doğuracak şekilde karar verilmiş olması isabetsizdir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular nazara alınmaksızın yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, temyiz eden tarafların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ:Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz edenlere iadesine, 13/02/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.