17. Hukuk Dairesi 2015/339 E. , 2015/8197 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine dair verilen hükmün süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı vekili, müvekkiline kasko sigortalı araçta meydana gelen 5.196,00 TL hasar bedelinin aracın tamir servisine ödendiğini, davalının asli kusurlu olduğunu, davalı aleyhinde ...3.... Müdürlüğü"nün 2012/3199 sayılı dosyasında ... takibi yapıldığını, davalının itirazı üzerine takibin durduğunu belirterek davalının itirazının iptaline, takibin devamına ve inkar tazminatına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili, kusuru kabul etmediğini, müvekkiline ait aracın park halinde olduğunu, illiyet bağının olmadığını ... inkar tazminatı şartlarının bulunmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde, dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, kasko ... sözleşmesine ve halefiyete dayanılarak, karşı aracın işleteni aleyhinde, itirazın iptali şeklinde açılan maddi tazminat istemine ilişkindir. Dava tarihinde yürürlükte bulunan 6100 Sayılı HMK"nin 324.maddesi gereğince, taraflardan her biri ikamesini talep ettiği delil için mahkemece belirlenen avansı, verilen kesin süre içinde yatırmak zorundadır. Aksi halde talep olunan delilin ikamesinden vazgeçilmiş sayılır. HMK"nin 120.maddesindeki gider avansı ile ilgili düzenlemenin 324.maddesindeki delil ikamesi için avans kuralı ile birlikte değerlendirilmesi ve dava şartı olan gider avansının delillerin ikamesi dışındaki yargılama giderleri için dikkate alınması gerekir. Tanık dinlenmesi, bilirkişi raporu alınması ve keşif gideri gibi delil ikamesine yönelik giderlerin, gider avansı içinde değerlendirilmesi olanağı (HMK"nin 324.maddesi düzenlemesi karşısında) yoktur. Delil ikamesi avansının ispat külfeti kendisinde olan tarafa yükletilmesi ve delil ikamesi avansının süresinde yatırılmaması halinde hukuki sonuçlarının ne olacağı konusunda ilgilisine uyarı (ihtar) yapılmalıdır.
HMK"nin 94.maddesinde kesin süre düzenlenmiştir. HMK 94/3 bendinde, kesin süre içinde yapılması gereken işlemi, süresinde yapmayan tarafın o işlemi yapma hakkının ortadan kalkacağı hükmü getirilmiştir. Taraflarca gerekli yargılama masraflarını yatırmaları hususunda verilen kesin sürenin usule uygun olması, kendisine kesin süre verilen tarafa yüklenen masrafların kalem kalem, açıkça belirtilmesi, sorumlu olduğu miktarın alanen anlaşılması ve bu süre içinde masraf yatırılmadığı takdirde hukuki sonuçlarının açıkça, tarafa ihtar edilmesi gerekir. Buna rağmen taraf, yargılama giderini yatırmamışsa, o delile dayanmaktan vazgeçmiş sayılacağından dosya kapsamındaki mevcut delil durumuna göre karar verilecektir.
Somut olayda, davacı ... şirketi vekili, davalı aracının sebebiyet verdiği kazada müvekkiline kasko sigortalı aracın hasarlandığını, davalının asli kusurlu olduğunu, 5.196,00 TL hasar bedelinin dava dışı sigortalıya ödendiğini, davalının 5.196,00 TL asıl alacak ve ferilerinin tahsili yönünden aleyhinde yapılan ... takibine itiraz ettiğini belirterek, davalının itirazının iptaline ve takibin devamına karar verilmesini talep etmiş; dava dilekçesinde diğer delillerinin yanısıra bilirkişi incelemesine de dayanmıştır. Davalı kusuru oranında gerçek zarardan sorumludur. Kusur ve gerçek zararın tespiti konusunda uzman bilirkişi incelemesini gerektirir. Mahkemece 17.01.2014 tarihli duruşmada verilen 5 nolu ara kararında "dosyanın ... nöbetçi Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilerek Karayolları fen heyetinden emekli 2 kusur ve 1 nöroloji uzmanı bilirkişiye tevdii ile meydana gelen kazada alkolün etkisi de değerlendirilmek suretiyle tarafların kusur durumunun ve davacıya kasko sigortalı araçtaki hasar miktarının tespitinin istenilmesine, her bir bilirkişi için 250,00 TL"sından toplam 750,00 TL"sı bilirkişi ücreti ile 50,00 TL dosyanın gidiş dönüş masrafı olmak üzere toplam 800,00 TL masrafın, 250,00 TL"sının gider avansından karşılanmasına, geri kalan 550,00 TL"nin davacı vekilince 30 günlük kesin süre içinde mahkeme veznesine yatırılması için süre verilmesine" şeklinde ara kararı kurulduktan sonra, parantez içinde "kesin sürenin ihtarı yapıldı" şeklinde yazılmıştır.
Davacı tarafa verilen kesin süre ihtarı usule uygun değildir. Şöyle ki, bilirkişilere yapılacak tebligat gideri konusunda karar verilmediği gibi kesin sürenin hukuki sonuçları da açıkça davacı tarafa ihtar edilmemiş, sadece kesin sürenin ihtarı yapıldı denilmekle yetinilmiştir. Ayrıca davanın özelliğine göre sadece kusur ve hasar yönünden inceleme yaptırılması gerekirken, sonuca etkili olmadığı ve dosya kapsamından sürücülerin alkollü olduğuna dair belge ve bilgi bulunmadığı halde, alkol yönünden de değerlendirme yapılması ve bu konuda nöroloji uzmanı bilirkişiden rapor alınmasına karar verilmiş; davacı vekili tarafından 30 günlük süre içinde gerekli delil ikame avansı yatırılmadığından ispatlanamayan davanın reddine (esastan) hükmedilmiştir. ... usulüne uygun şekilde verilmiş bir kesin süreye ilişkin ara kararının mevcudiyeti halinde dahi, delil avansının kesin mehil içinde yatırılmaması sebebiyle, ilgili tarafın o delile dayanmaktan vazgeçmiş sayılmasına karar verilmesi gerekirken, mahkemece, yazılı olduğu gibi usulüne uygun şekilde verilmeyen kesin süreye ilişkin ara kararına dayanılarak davanın üstelik de esastan reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ:Yukarıda 1 nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, 2 nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı ... AŞ vekilinin temyiz itirazının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine 04/06/2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.