MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı manevi tazminat davasının kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davalı ... Tük. Mal. San. ve Tic. Ltd. Şti. vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacılar vekili; davalıların işleteni, sürücüsü ve zorunlu mali sorumluluk sigortacısı oldukları aracın müvekkillerinin desteği İsmail"in kullandığı araca çarpması nedeniyle 7.5.2006 tarihinde meydana gelen trafik kazasında müvekkillerinin murisi İsmail"in hayatını kaybettiğini belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, davacı eş ve çocuk için 1.000 TL maddi, 10.000 TL manevi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ...Tüketim Malları Ltd. Şti. vekili; kazaya karışan aracın kazadan önce düzenlenen 04.09.2004 tarihli uzun süreli araç kiralama sözleşmesi ile dava dışı HG Gümrük Müşavirliği AŞ. (Yeni ünvanı ... ve Nakliyat Ltd. Şti)"ye kiralandığını, müvekkili şirketin bu nedenle işleten sıfatının bulunmadığını öne sürerek, davanın reddini savunmuştur.
Davalı ... şirketi vekili, davanın reddini istemiştir.
Davalı ..., davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece; davacıların maddi tazminat taleplerinin davalı ... şirketi tarafından karşılanmış olması nedeniyle konusu kalmayan maddi tazminat davası hakkında hüküm kurulmasına yer olmadığına; manevi tazminat davasının kısmen kabulü ile, her bir davacı için 2.500"er TL"den toplam 5.000 TL manevi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar ... ve ... Tüketim Malları Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti."nden müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmiş; hüküm, davalı ...Tüketim Malları Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dava, trafik kazasından kaynaklanan destekten yoksun kalma tazminatı ile manevi tazminat istemine ilişkindir.
2918 sayılı ...."nun hükümlerine göre, trafik kaydı, işleteni kesin olarak gösteren bir karine değilse de, onun kim olduğunu belirleyen güçlü bir kanıt niteliğindedir. Ancak trafik kaydına rağmen işletenliğin 3. kişi üzerinde bulunmasını engelleyen bir yasa hükmü de yoktur. Aynı yasanın 3. maddesinde "işleten, araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görünen veya aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehin gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin olan kişidir. Ancak, ilgili tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğu ispat edilirse bu kimse işleten sayılır" şeklinde tanımlanmıştır. Aynı kanunun 85. maddesinde ise "Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa motorlu aracın bir teşebbüsün ünvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen bilet ile işletilmesi halinde motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar." hükmüne yer verilmiştir.
Bu yasal düzenlemeler karşısında kazaya karışan araçların meydana getirdikleri zararlardan araç sahiplerinin hukuken sorumlu olacağı ilkesi benimsenmiş ise de, bu araçların sahipleri tarafından herhangi bir sebeple yararlanılmasının bir başka kimseye devir edilmesi halinde (çok kısa bir süre olmaması kaydıyla) artık üzerindeki fiili hakimiyeti kalmaması ve bu sebeple ekonomik yönden de bir yararlanma olanağının kalktığı durumlarda o aracı kaza sırasında fiili hakimiyeti altında bulunduran ve ondan yararlanan kimsenin işleten sıfatıyla meydana gelen zarardan sorumlu tutulması gerekip bunun sonucu olarak da araç malikinin sorumlu tutulmaması gerekecektir.
Gerek doktrinde gerekse ..."ın uygulamalarında kiracının işleten sıfatının belirlenmesinde kira sözleşmesinin uzun süreli olması, araç üzerinde fiili hakimiyet ve ekonomik yararlanma unsurlarının birlikte bulunması gerekmektedir.
Dosya kapsamındaki belgelerden; kazaya karışan, davalı ... Tüketim Malları Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. adına kayıtlı, ... plakalı...1.9 D AC özellikteki aracın, davalı tarafından dava dışı HG Gümrük Müşavirliği AŞ."ye, 04.09.2004 tarihinde, 24 ay süreyle adi yazılı Kiralama Sözlemesi ile kiralandığı, dava dışı HG Gümrük Müşavirliği AŞ. tarafından Eylül 2004 tarihinden Kasım 2006 tarihine kadar aylık kira bedellerinin ödendiğine ilişkin faturaların ibraz edildiği, mahkemece, mali müşavir bilirkişi aracılığıyla davalı şirketin ticari defterleri üzerinde yapılan incelemede, usule uygun tutulmuş yevmiye defterinde, ibraz edilen faturaların tamamının davalı ....Tüketim Malları Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. lehine alacak kaydı yapılarak işlendiği ve tamamının dava dışı HG Gümrük Müşavirliği AŞ. tarafından banka havalesiyle ödendiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda mahkemece, davalı ... Tüketim Malları Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. yönünden davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
2-Bozma neden ve şekline göre, davalı ... Tüketim Malları Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. vekilinin sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davalı ... Tüketim Malları Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. vekilinin temyiz itirazının kabulü ile, hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı ... Tüketim Malları Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti."ye geri verilmesine, 2.6.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.