22. Hukuk Dairesi 2017/20978 E. , 2019/4799 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı ve davalı ... vekilleri tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili; müvekkilinin davalı ... Bakanlığına bağlı ... Ticaret Meslek Lisesinde belirsiz süreli hizmet sözleşmesi ile temizlik personeli olarak çalışırken iş akdinin haksız ve bildirimsiz olarak feshedildiğini iddia ederek kıdem ve ihbar tazminatı ile fazla mesai, ulusal bayram genel tatil, hafta tatili , eksik ödenen ücret ve yıllık izin ücret alacaklarının davalılardan tahsili talebinde bulunmuştur.
Davalının Cevap Özeti:
Davalılar vekilleri; davanın reddini istemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece; toplanan delillere ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davacı ve davalı Bakanlık vekilleri temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davacı ve davalı Bakanlığın aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Taraflar arasında hüküm altına alınan bir kısım ücret alacalarına uygulanan faiz başlangıç tarihleri noktasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
Somut olayda, davacı dava tarihinden önce davaya konu alacaklarının ödenmesi için davalı işverenlere 16.04.2014 tarihli ihtarname göndererek tebliğ tarihinden itibaren 3 gün içinde alacaklarının ödenmesini istemiş ve bu ihtarname davalı Bakanlığa 21.04.2014 tarihinde, davalı ... Tar. Taş... İhr. San. Tic. Ltd. Şti’ ne 22.04.2014 tarihinde tebliğ edilmiş diğer davalı şirkete ise tebliğ edilememiş olup ihtarnamesinde talep ettiği ihbar tazminatı ile fazla mesai, hafta tatili, ulusal bayram genel tatil, yıllık izin ve ücret alacakları yönünden davalı bakanlık ile davalı ... . İhr. San. Tic. Ltd. Şti dava tarihinden önce temerrüde düşürülmüştür. Mahkemece ihbar tazminatı, yıllık izin ve ücret alacağına temerrüt tarihinden itibaren faiz işletilmesine rağmen talep doğrultusunda hüküm altına alınan ve ihtarnamede talep edilen bahsi geçen diğer alacaklar olan fazla mesai, hafta tatili ve ulusal bayram genel tatil ücreti alacakları bakımından da temerrüde düşen davalılar yönünden temerrüt tarihinden itibaren faize karar verilmesi gerekirken, dava ve ıslah tarihinden itibaren faiz yürütülmesine karar verilmesi hatalıdır. Ayrıca fesih tarihi 21.01.2014 olmasına rağmen hüküm yerinde kıdem tazminatına fesih tarihi olduğu belirtilerek 31.08.2013 tarihinden itibaren faiz işletilmesi de hatalı olup bozma sebebidir.
3-Taraflar arasında davacının fazla mesai, hafta tatili ve ulusal bayram genel tatil ücret alacağının hesaplanması konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp ispatlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
Fazla çalışmanın ispatı konusunda iş yeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, iş yeri iç yazışmaları, delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın bu tür yazılı belgelerle ispatlanamaması durumunda tarafların dinletmiş oldukları şahit beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada gözönüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille söz konusu olabilir. Buna karşın, bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda dahi, işçinin geçerli bir yazılı belge ile bordroda yazılı olandan daha fazla çalışmayı yazılı delille ispatlaması gerekir. Bordrolarda tahakkuk bulunmasına rağmen bordroların imzasız olması halinde ise, varsa ilgili dönem banka ve tüm ödeme kayıtları celp edilmeli ve ödendiği tespit edilen miktarlar yapılan hesaplamadan mahsup edilmelidir.
Fazla çalışmanın yazılı delil ya da tanıkla ispatı imkan dahilindedir. İşyerinde çalışma düzenini bilmeyen ve bilmesi mümkün olmayan tanıkların anlatımlarına değer verilemez.
Aynı ilkeler hafta tatili ve ulusal bayram genel tatili çalışmaları için de geçerlidir.
Mahkemece, tanık beyanına itibarla davacının hafta içi 5 gün 09.00-21.00 saatleri arasında 1,5 saat ara dinlenmesi ile, cumartesi günü de 09.00- 17.00 saatleri arası 1 saat ara dinlenme ile haftada 14,5 saat fazla mesai yaptığı ve tüm hafta tatilleri ile dini bayramlar dışındaki diğer ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştığı kabul edilmiştir. Davacı işyerinde 12.01.2010 -21.01.2014 tarihleri arasında çalışmış olup dinlenen davacı tanığı davalı bakanlığa bağlı ticaret lisesinde 2011-2013 yılları arasında çalıştığını beyan ettiğinden tanığın sigortalı hizmet döküm cetveli getirilerek tam olarak hangi süre içerisinde davalı işyerinde çalıştığı belirlenerek bu davacı tanığının davacıyla birlikte ortak çalışma dönemi ile sınırlı olarak belirlenen tarih aralıkları için hesaplama yapılmalıdır. Bunun dışında kalan dönemler bakımından, yazılı belge bulunmadığından, davalı taraf tanık dinletmediğinden ve davacı tanığının çalışma süresi haricindeki dönem için işyerinde çalışma düzenini bilmesi mümkün olmadığından söz konusu dönemler için fazla çalışma alacağının ispatlanamadığının kabulü gerekir. Açıklanan hususlar gözetilmeksizin yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edenlerden davacı tarafa iadesine 04.03.2019 gününde oybirliği ile karar verildi.