15. Hukuk Dairesi 2017/30 E. , 2018/2734 K.
"İçtihat Metni"
Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan ilave iş bedellerinin tespiti ve tahsili talebinden ibarettir. Davacı yüklenici, davalı ise iş sahibidir.
Davacı yüklenici vekili; müvekkili ile davalı ... bünyesinde bulunan .... Kuvvetleri Komutanlığı arasında 21.04.2014 tarihli ... ili Askeri Gazino Müdürlüğü mutfak, dış cephe ve yağmur oluğu onarım, çatı örtüsü ve yağmur iniş borularının değişimi işine ait sözleşme imzalandığını, davalı kurum tarafından yapılması istenilen işlere ilişkin şartname hazırlanırken çatıda yapılması gereken bazı işlerin eksik olarak belirtildiğini, bu sebeple götürü ücrete ilişkin yapılan sözleşmedeki belirtilen fiyatın yapılan işin karşılığı olmaktan çıktığını, bu durumun fark edilmesi durumunda müvekkili tarafından davalı idareye dilekçe ile başvurulduğunu ancak kurum tarafından müvekkiline herhangi bir yazılı bildirimde bulunulmadığını, sözlü olarak ek işleri yapabileceğinin bildirildiğini, müvekkil bedellerin ödeneceği düşüncesi ile sözleşmede belirtilen işi bitirdiğini ve teslim ettiğini, hak edişinin ödenmesi noktasında ise 60.350,00 TL bedelli sözleşmenin ancak %10 oranına artış yapılacağının belirtildiğini, müvekkilinin keşif esnasında belirttiği ek işlerin toplam maliyetinin 20.000,00 TL olan işler ile ilgili yapmış olduğu işin 6.000,00 TL"sinin ödeneceğini geriye kalan 14.000,00 TL miktarının ödenmesinin mümkün olmadığının belirtildiğini, davacı müvekkili tarafından yapılan sözleşme dışı işlerin ve bedellerin tespiti ile şimdilik 5.000,00 TL olmak üzere fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı iş sahibi dava konusu imalâtların iddia edildiği gibi yapılmış olsa dahi idare onayı dışında yapıldığını, idari şartnamenin 46.21. maddesinde onaysız imalâtların yükleniciye ait olduğunun açıkça yazılı olduğunu, yapım işleri genel şartnamesinde %10"un üzerinde bir artış yapılamayacağı hükmünün bulunduğu, söz konusu taleplerin haksız olarak yapıldığını, sözleşme, sözleşme ekleri ve yasal mevzuatı dışında yapılacak her türlü ödemenin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu esaslarına aykırı olduğunu davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
Mahkemece yapılan yargılama sonucunda davanın reddine karar verilmiş, verilen karar davacı vekilince yasal süresi içerisinde temyiz edilmiştir.
Taraflar arasında 21.04.2014 tarihli “....be ... Ait Sözleşme" başlıklı
sözleşmenin düzenlendiği konusunda uyuşmazlık bulunmamaktadır. Taraflar arasındaki uyuşmazlık, sözleşme dışı fazla iş yapılıp yapılmadığı ve fazla imalât bedelinin ödenip ödenmediği noktalarında toplanmaktadır. Taraflar arasında düzenlenen sözleşme, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu"nun 470 (818 sayılı Borçlar Kanunu"nun 355) ve devamı maddelerinde düzenlenen götürü bedel eser sözleşmesi niteliğinde olup, uyuşmazlığın bu hükümlere göre çözümlenmesi gerektiği açıktır.
Taraflar arasında 21.04.2014 tarihinde imzalanan götürü bedelli sözleşmenin 8.2.1. maddesinde Yapım İşleri Genel Şartnamesi (YİGŞ) sözleşmenin eki olarak kabul edilmiştir. Gerek taraflar arasında düzenlenen sözleşmenin 28. maddesinde gerekse sözleşmenin eki sayılan Yapım İşleri Genel Şartnamesi"nde sözleşme kapsamında yaptırılabilecek ilave işlerin nasıl hesaplanması gerektiği düzenlenmiş olup, hesaplamaların buna göre yapılması zorunludur. Yapım İşleri Genel Şartnamesi"ndeki bu düzenlemeler 6100 sayılı Hukuk Muhakemesi Kanunu"nun 193. maddesi (1086 sayılı HUMK 287. maddesi) uyarınca delil sözleşmesi niteliğinde olup mahkemece re"sen gözetilmelidir. Davada sözleşme dışı fazla imalât bedelleri talep edildiğine göre; 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu"nun 526 (818 sayılı Borçlar Kanunu"nun 410) ve devamı maddelerine göre kural olarak sözleşme dışı yapıldığı iddia edilen imalâtların bedelinin vekâletsiz iş görme hükümleri uyarınca yapıldığı zamanlardaki mahalli serbest piyasa rayiçleri dikkate alınarak hesaplanması gerekir.
Mahkemece yargılama sırasında bilirkişi incelemesi yaptırılmış, 02.09.2015 tarihli asıl rapor ve bilahare alınan 25.01.2016 tarihli bilirkişi ek raporunun belirtilen ilke ve esaslara uygun olduğu söylenemez. Eksik inceleme ve yetersiz bilirkişi raporuna dayanılarak karar verilemez.
O halde mahkemece yapılması gereken iş; 6100 sayılı HMK"nın 266 ve devamı madde hükümlerine uygun seçilecek uzman bilirkişiler kurulu ile gerektiğinde mahallinde keşif yapılarak, sözleşme ve eki Şartname hükümleri gözetilerek mahkemenin ve Yargıtay"ın denetimine elverişle rapor almak, sözleşme kapsamı dışında %10"luk kısımdan fazla iş yapılıp yapılmadığını tespit etmek, işin yapıldığının tespiti halinde vekâletsiz iş görme hükümlerine göre yapıldığı yıl serbest piyasa rayiçlerine göre bedeline hükmetmekten ibarettir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün davacı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 27.06.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.