İmar kirliliğine neden olma - Yargıtay 18. Ceza Dairesi 2018/8377 Esas 2019/2265 Karar Sayılı İlamı

18. Ceza Dairesi         2018/8377 E.  ,  2019/2265 K.

"İçtihat Metni"

KARAR

İmar kirliliğine neden olma suçundan şüpheli ... hakkında yapılan soruşturma evresi sonucunda Konya Cumhuriyet Başsavcılığınca düzenlenen 17/01/2018 tarihli ve 2017/75125 soruşturma, 2018/974 esas, 2018/684 sayılı iddianamenin iadesine dair Konya 12. Asliye Ceza Mahkemesinin 26/01/2018 tarihli ve 2018/64 iddianame değerlendirme sayılı kararına karşı yapılan itirazın kabulü ile iddianamenin iadesi kararının kaldırılmasına ilişkin mercii Konya 5. Ağır Ceza Mahkemesinin 01/02/2018 tarihli ve 2018/70 değişik iş sayılı kararının, Adalet Bakanlığı tarafından kanun yararına bozulmasının istenilmesi üzerine, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının, 09/11/2018 gün ve 89939 sayılı istem yazısıyla Dairemize gönderilen dava dosyası incelendi.
İstem yazısında; “Dosya kapsamına göre, imar kirliliğine neden olma suçu bakımından özel bir etkin pişmanlık düzenlemesi olan 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu"nun 184/5. maddesi gereğince ve kanun koyucunun amacı doğrultusunda, ruhsatsız ya da ruhsata aykırı olarak yapılan veya yaptırılan binanın imar planına ve ruhsatına uygun hale getirilmesi soruşturma merciince şüpheliye bildirilmeden, bildirime ilişkin belge denetime esas şekilde dosyaya konulmadan, süpheliye dava açılmasını engelleme imkanı tanınmadan kamu davası açılması karşısında; bu hususun iddianamenin iadesi sebebi olduğu ve iddianamenin iadesine ilişkin kararın yerinde olduğu gözetilmeksizin, yazılı şekilde itirazın kabulü ile iddianamenin iadesine ilişkin kararın kaldırılmasına karar verilmesinde isabet görülmemiştir. ” denilmektedir.
Hukuksal Değerlendirme:
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun iddianamenin iadesine ilişkin 174. maddesi;
"1- Mahkeme tarafından, iddianamenin ve soruşturma evrakının verildiği tarihten itibaren on beş gün içinde soruşturma evresine ilişkin bütün belgeler incelendikten sonra, eksik veya hatalı noktalar belirtilmek suretiyle;
a) 170 inci maddeye aykırı olarak düzenlenen,
b) Suçun sübûtuna etki edeceği mutlak sayılan mevcut bir delil toplanmadan düzenlenen,
c) Ön ödemeye veya uzlaşmaya tâbi olduğu soruşturma dosyasından açıkça anlaşılan işlerde ön ödeme veya uzlaşma usulü uygulanmaksızın düzenlenen, İddianamenin Cumhuriyet Başsavcılığı"na iadesine karar verilir.
2- Suçun hukukî nitelendirilmesi sebebiyle iddianame iade edilemez.
3- En geç birinci fıkrada belirtilen süre sonunda iade edilmeyen iddianame kabul edilmiş sayılır.
4- Cumhuriyet Savcısı, iddianamenin iadesi üzerine, kararda gösterilen eksiklikleri tamamladıktan ve hatalı noktaları düzelttikten sonra, kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilmesini gerektiren bir durumun bulunmaması halinde, yeniden iddianame düzenleyerek dosyayı mahkemeye gönderir. İlk kararda belirtilmeyen sebeplere dayanılarak yeniden iddianamenin iadesi yoluna gidilemez.
5- İade kararına karşı Cumhuriyet Savcısı itiraz edebilir." biçiminde düzenlenmiştir.
5271 sayılı CMK"da düzenlenen iddianamenin iadesi kurumu, uzun süren yargılama süreçlerinin önüne geçilebilmesi ve davaların “tek oturum”da bitirilebilmesini temin amacıyla getirilen düzenlemelerden biridir. Bunun gerçekleştirilebilmesi için de soruşturma safhasında tüm delillerin toplanmış olması gerekmektedir.
5271 sayılı CMK’nın 2/e maddesinde “kanuna göre yetkili mercilerce suç şüphesinin öğrenilmesinden iddianamenin kabulüne kadar geçen evre” olarak tanımlanan soruşturma safhasında asıl görevli ve yetkili makam Cumhuriyet Savcısı"dır.
Soruşturma evresinin asıl yetkilisi olan Cumhuriyet Savcısı, ihbar veya başka bir suretle bir suçun işlendiği izlenimini veren bir hâli öğrenir öğrenmez ceza yargılamasının temel amacı olan maddi gerçeğin ortaya çıkarılması için soruşturmaya başlayacaktır.
İncelenen dosyada, şüphelinin imara aykırı inşaat yaptığının tespit edildiği, suça ilişkin yapı tatil tutanağının düzenlendiği, şüphelinin alınan ifadesinde suça konu inşaatın kendisi tarafından yapıldığını ancak eski hale getirilmediğini beyan ettiği, bahse konu evrakların dosya dahilinde bulunduğu anlaşılmaktadır.
Ceza Muhakemesi Hukuku"nun temel amacı olan maddi gerçeğe ulaşılmasıdır. İddianamede belirtilen suç vasfı değerlendirildiğinde, suçun takibinin şikayete bağlı olmadığı ve uzlaşma ile ön ödeme hükümlerinin uygulanma imkanının bulunmadığı, şüphelinin suça konu inşaatın kendisi tarafından yapıldığını beyan ettiği, dosya kapsamındaki kanıtların kamu davası açılması için yeterli şüphe oluşturduğu tartışmasızdır. Suça konu inşaatın eski hale getirilmesi durumunda TCK"nın 184/5. maddesinde düzenlenen etkin pişmanlık hükümlerinden şüphelinin her zaman faydalanabileceği, Cumhuriyet Savcılığı tarafından imara aykırılığın eski hale getirilmesi için şüpheliye süre verilmesi veya tebligat yapılmasını gerektirecek mevzuat dahilinde herhangi bir hükmün bulunmadığı, ayrıca bahse konu işlemin yaptırılmaması açısından CMK"nın 170. maddesi kapsamında bir zorunluluk da bulunmadığı görülmektedir.
Bu itibarla, iddianamenin iadesi kararına yapılan itirazın kabulüne karar verilmesi hukuka uygun bulunmakla, kanun yararına bozma isteminin reddine karar verilmiştir.
Sonuç ve karar:
Yukarıda açıklanan nedenlerle;
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının düzenlediği tebliğnamedeki düşünce yerinde görülmediğinden, CMK"nın 309. maddesi uyarınca KANUN YARARINA BOZMA İSTEĞİNİN REDDİNE, 05/02/2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.