Danıştay 5. Daire 2021/583 Esas 2021/306 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
BEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/583
Karar No : 2021/306


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : …Bakanlığı / …
VEKİLİ : Av….

KARŞI TARAF (DAVACI) : …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, 21/11/2020 tarihinde gerçekleştirilecek olan İdari Yargı Hakimlik Sınavına katılmak amacıyla yapılan başvurunun, mezun olunan bölüm itibariyle sınava başvuru hakkının bulunmadığından bahisle reddedilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Adalet Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğü işlemin iptali istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti:... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararında; davacının ÖSYM üzerinden elektronik ortamda yaptığı başvuru esnasında uluslararası ilişkiler bölümü yan dal mezuniyetini belirtmediği gerekçesiyle sınava başvuru hakkının bulunmadığı değerlendirilerek sınav başvurusu reddedilmiş ise de, Mahkemenin … tarihli ara kararı gereği sunulan bilgi ve belgelerden, davacının, İstanbul Okan Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü yan dal mezuniyetinin bulunduğu, 2802 sayılı Kanun'un 8. maddesi ile sınava ilişkin ilanda öngörülen hususlar birlikte değerlendirildiğinde anılan mezuniyetinin sınava başvuru hakkı tanıdığı noktasında herhangi bir tereddütün bulunmadığı, davacının, aynı mezuniyet kapsamında 29/12/2019 tarihinde gerçekleştirilen İdari Yargı Hakim Adaylığı yazılı sınavına yaptığı başvurunun kabul edildiği ve sınava katıldığı, başvuru esnasında yan dal mezuniyetinin belirtilmemiş olması sebebiyle sınava başvuru hakkının bulunmadığı yönündeki değerlendirmeye istinaden tesis edilen dava konusu işlemde hukuka ve mevzuata uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, davacının sınava başvuru için gönderilmesi gereken evrakları göndermediği, her sınav için ayrı ayrı evrak gönderilmesi kaidesinin uygulandığı, sınava giren adaylara ayrı ayrı dosya oluşturulmadığını, 22/09/2020 tarihli sınav ilanında, adayların sınav ilanında belirtilen alanlardan mezun olup olmadığı ve programlarında hukuk bilgisine yeterince yer verilip verilmediğinin tespitinin ÖSYM'den elektronik ortamda alınan veriler üzerine yapılacağının belirtildiği, davacının elektronik ortamda sosyoloji mezuniyet bilgilerini seçerek başvurusunu yaptığı, başvurunun hatalı yapılmasında davacının kusurlu olduğu, uluslararası ilişkiler bölümü yan dal mezuniyeti olduğuna dair elektronik veriye rastlanmadığı, davacının 21/11/2020 tarihli sınava alındığı ve konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Beşinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
22/09/2020 tarihinde Adalet Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğü'ne ait internet sitesinde yayımlanan ilan uyarınca, 21/11/2020 tarihinde gerçekleştirilecek olan İdari Yargı Hakim Adaylığı yazılı sınavına ÖSYM'nin elektronik ortamı üzerinden başvuru yapan davacının, mezun olunan alan olarak sosyoloji bölümünü seçtiği, ÖSYM tarafından Adalet Bakanlığı'na gönderilen bilgiler kapsamında sosyoloji bölümü lisans mezuniyeti dikkate alınarak İdari Yargı Hakim Adaylığı yazılı sınavına başvuru hakkının bulunmadığı gerekçesiyle … tarih ve … sayılı Adalet Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğü işlemiyle sınav başvurusunun kabul edilmediği anlaşılmıştır.
Bunun üzerine temyizen incelenen dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu'nun "Adayların nitelikleri" başlıklı 8.maddesinde; " c) Adli yargı adayları için; hukuk fakültesinden mezun olmak veya yabancı bir hukuk fakültesini bitirip de Türkiye'deki hukuk fakülteleri programlarına göre eksik kalan derslerden sınava girip başarı belgesi almış bulunmak, İdarî yargı adayları için; hukuk fakültesinden mezun olmak veya yabancı bir hukuk fakültesini bitirip de Türkiye'de hukuk fakülteleri programlarına göre eksik kalan derslerden sınava girip başarı belgesi almış bulunmak, hukuk fakültesinden mezun olanlar dışından alınacak adaylar bakımından, her dönemde alınacak aday sayısının yüzde yirmisini geçmemek üzere, hukuk bilgisine programlarında yeterince yer veren siyasal bilgiler, idari bilimler, iktisat ve maliye alanlarında en az dört yıllık yüksek öğrenim yapmış veya bunlara denkliği kabul edilmiş yabancı öğretim kurumlarından mezun olmak, (...) şarttır." hükmüne yer verilmiştir.
22/09/2020 tarihli Adlî Yargı Hâkim ve Savcı Adaylığı, İdari Yargı Hâkim Adaylığı ve Avukatlık Mesleğinden Adli Yargı Hâkim ve Savcı Adaylığına İlişkin Sınav İlanı'nın "Ğ" maddesi; "Adli Yargı Hâkim ve Savcı Adaylığı Yazılı Yarışma Sınavına girecek adaylardan evrak istenmeyecektir. İdari yargı hakim adaylığı yazılı yarışma sınavına girecek adaylardan da yazılı sınav öncesi evrak istenmeyecektir. Ancak Hukuk Fakültesi mezunları dışından İdari Yargı Hakim Adaylığı Yazılı Yarışma Sınavına başvuranlar için: Hukuk bilgisine programlarında yeterince yer veren Siyasal Bilgiler, İdari Bilimler, İktisat ve Maliye alanlarından en az dört yıllık yükseköğrenim mezunu olan adayların anılan alanlardan mezun olup olmadığı ve programlarında hukuk bilgisine yeterince yer verilip verilmediğinin tespiti ÖSYM’den elektronik ortamda alınan veriler üzerinden yapılacaktır. Elektronik ortamda kontroller yapılırken tereddüt olması halinde adayların ÖSYM’ye bildirdikleri iletişim bilgileri üzerinden irtibat kurularak adaylardan ilgili belgeler istenecektir. Adaylar istenilen belgelerini elektronik ortamda Adalet Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğü’ne göndereceklerdir." olarak düzenlenmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davalı idarenin … tarihli ve … sayılı işlemi ile "dava dilekçesinin ekinde yer alan bilgi ve belgelerden davacının yan dal olarak Okan Üniversitesi İşletme ve Yönetim Bilimleri Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü mezunu olduğunun anlaşılması sebebiyle hak kaybına uğramaması adına idari yargı yazılı yarışma sınavına girecekler listesine dahil edilmesi" yönünde ÖSYM Başkanlığı'na bilgi verildiği, anılan yazı uyarınca davacının sınav başvurusu geçerli sayılarak ÖSYM Aday İşlemleri Sistemine işlendiği ve davacı adına sınav giriş belgesi düzenlendiği, idarece yeni bir işlem tesis edildiği, dava konusu işlem ile oluşturulan hukuki durum ortadan kaldırıldığından davanın konusunun kalmadığı anlaşılmıştır.
Bu itibarla, uyuşmazlığın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekirken dava konusu işlemin iptali yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
2577 sayılı İdarî Yargılama Usûlü Kanunu'nun 24. maddesinin (f) bendinde, kararlarda yargılama giderleri ve hangi tarafa yükletildiğinin belirtileceği; 31. maddesinde, yargılama giderleri hususunda Hukuk Muhakemeleri Kanunu hükümlerinin uygulanacağı kuralı yer almış; anılan madde ile atıfta bulunulan Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun "Yargılama giderlerinin kapsamı" başlıklı 323. maddesinin (ğ) bendinde, "vekille takip edilen davalarda kanun gereğince takdir olunacak vekâlet ücreti" yargılama giderleri arasında sayılmış; 326. maddesinde, yargılama giderlerinin aleyhine hüküm verilen taraftan alınmasına karar verileceği; 330. maddesinde, vekil ile takip edilen davalarda mahkemece kanuna göre takdir olunacak vekâlet ücretinin taraf lehine hükmedileceği; 331. maddesinde, davanın konusuz kalması sebebiyle davanın esası hakkında bir karar verilmesine gerek bulunmayan hâllerde hâkimin, davanın açıldığı tarihteki tarafların haklılık durumuna göre yargılama giderlerini takdir edeceği; 332. maddesinde ise, yargılama giderlerine mahkemece re'sen hükmedileceği belirtilmiştir.
Davanın konusuz kaldığından bahisle uyuşmazlığın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına ilişkin verilen kararda, avukatlık ücretinin ve yargılama giderlerinin hangi tarafa yükletileceğinin açıklığa kavuşturulabilmesi için karar verilmesine yer olmadığı şeklinde hüküm verilmesine yol açan hukuksal durumun oluşmasına tarafların sebep olup olmadığının belirlenmesi gerekmektedir.
Yukarıda anılan mevzuat hükümlerinde, İdari yargı hakim adaylığı yazılı yarışma sınavına girecek adaylardan yazılı sınav öncesi evrak istenmeyeceğinin, ancak Hukuk Fakültesi mezunları dışından İdari Yargı Hakim Adaylığı Yazılı Yarışma Sınavına başvuranlar için hukuk bilgisine programlarında yeterince yer veren Siyasal Bilgiler, İdari Bilimler, İktisat ve Maliye alanlarından en az dört yıllık yükseköğrenim mezunu olan adayların anılan alanlardan mezun olup olmadığı ve programlarında hukuk bilgisine yeterince yer verilip verilmediğinin tespitinin ÖSYM’den elektronik ortamda alınan veriler üzerinden yapılacağının açıkça ifade edildiği halde, davacının ÖSYM'nin Aday İşlemleri Sistemi üzerinden sınav başvurusu yaparken mezun olunan bölüm olarak sadece sosyoloji bölümünü seçerek, davalı idare tarafından mezun olunan bölüm itibarıyla idari yargı hakim adaylığı yazılı yarışma sınavına başvuru hakkı bulunmadığından başvurusunun kabul edilmemesi yönünde dava konusu işlemin tesisine sebep olduğu anlaşıldığından, yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, vekâlet ücretinin davanın açılmasına neden olan davacıdan alınarak davalı idareye verilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun’un 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne;
2.Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin temyize konu …İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Dava konusu … tarih ve … sayılı Adalet Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğü işlemin iptali istemi yönünden KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA,
4. Ayrıntısı aşağıda gösterilen … TL ilk derece yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
5. … TL temyiz yargılama gideri ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca … TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
7. Posta giderleri avansından artan tutarın davacıya ve davalı idareye iadesine,
8. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
9. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 16/02/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.