8. Hukuk Dairesi 2011/1366 E. , 2011/2190 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Tapu İptali ve Tescil
... ve müşterekleri ile ..., ... ve Tüzel Kişiliği aralarındaki tapu iptali ve tescil davasının kısmen kabulüne ve kısmen reddine dair Van 1. Asliye Hukuk Mahkemesinden verilen 04.02.2009 gün ve 269/41 sayılı hükmün Yargıtay"ca incelenmesi davalı ... vekili tarafından süresinde istenilmiş olmakla dosya incelendi gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacı ... Böyükgöl ve müşterekleri 2003/ 269 Esas sayılı dava dilekçesinde, miras yolu ile intikal ve kazanmayı sağlayan eklemeli zilyetlik nedeniyle 583 parselin davalı ... üzerindeki tapu kaydının kısmen iptali ile adlarına tescilini; birleşen Van 3.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2008/ 400 Esas sayılı dava dilekçesinde davacı Mihi Böyükgöl terekesi temsilcisi uyuşmazlık konusu taşınmaz bölümlerine ilişkin bir kısım mirasçı tarafından adlarına tescil istekli dava açılmış ise de nizalı taşınmazların miras bırakanlarından kaldığını, taksim yapılmadığını açıklayarak 583 parselin tapu kaydının kısmen iptali ile Mihi Böyükgöl mirasçıları adına tescilini; birleşen Van 1.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2003/ 247 Esas sayılı dava dilekçesinde Şeracettin Özaraz ve müşterekleri vekili miras yolu ile intikal, taksim ve kazanmayı sağlayan zilyetlik nedenleriyle 583 parselin belirttikleri kısımlarına ilişkin tapu kayıtlarının iptali ile ayrı ayrı adlarına tesciline karar verilmesini istemiştir.
Davalı ... vekili, uyuşmazlık konusu taşınmazın hükmen tescil edilmiş olduğunu, taşınmazın mütegayyip eşhastan kaldığını, zilyetlikle edinilemeyeceği gibi edinim koşullarının da oluşmadığını açıklayarak davanın reddini savunmuştur.
Davalı ... tüzel kişiliği temsilcisi, bir diyeceği olmadığını bildirmiştir.
Mahkemece, köy muhtarlığı aleyhine açılan davanın husumet yokluğundan; ... aleyhine açılan davanın ilgisi bulunmadığından; 2003/ 269 Esas ile açılan davanın ise kanıtlanamadığından reddine; 2008/ 400 Esas ile davalı ... aleyhine açılan davanın kısmen kabulüyle 583 parselin teknik bilirkişinin 11.7.2008 ve 24.7.2008 tarihli rapor ve krokilerinde yeşille taralı A harfi ile gösterilen 14901 m2, B harfiyle gösterilen 18857 m2, C harfiyle gösterilen 1608,43 m2, D harfiyle gösterilen 3915 m2 ve E harfiyle gösterilen 2328 m2 bölümlerine ilişkin tapu kaydının iptali ile Mihi
Böyükgöl mirasçıları adına tesciline; 2003/ 247 Esasla davalı ... aleyhine açılan davanın kısmen kabulü ile 583 parselin teknik bilirkişinin 24.7.2008 tarihli rapor ve krokisinde pembe renkle taralı A harfiyle gösterilen 7635 m2, D harfiyle gösterilen 18890 m2 ve E harfiyle gösterilen 19396,50 m2 bölümlerine ilişkin tapu kayıtlarının iptalı ile ½’şer paylarla davacı ... ve davacı ...mirasçıları ...ve müşterekleri adına tesciline; aynı krokide B harfiyle gösterilen 7349 m2 taşınmaz bölümüne ilişkin tapu kaydının iptali ile davacı .... ve C harfiyle gösterilen 7989 m2 bölümüne ilişkin tapu kaydının iptali ile davacı ... adına tapuya tesciline karar verilmesi üzerine; hükmün kabule ilişkin bölümleri davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava konusu 583 parsel, 36 hektar 1000 m2 yüzölçümüyle ve senetsizden mütegayyip eşhastan intikalen köyden muhtelif şahısların işgallerinde olduğu belirtilerek 29.11.1975 tarihinde ... adına tespit edilmiş; tespite pek çok gerçek kişinin itirazı üzerine Van Kadastro Mahkemesinin muhtelif esas numaralarında görülen davaların keşif ücreti yatırılmadığından kanıtlanamadıkları gerekçesiyle redleri üzerine 3.8.1999 tarihinde hükmen ... adına tespit gibi sicil oluşmuştur. Van Kadastro Mahkemesinin 1998/37 Esas ve 1999/32 Karar sayılı dosyasıyla temyiz incelemesine konu hükmün davacılarından bir kısım Mihi Böyükgöl mirasçıları tarafından tespite itiraz davası açılmış ise de, söz konusu davada tereke adına iptal tescil isteğinde bulunulmadığına göre, Mihi terekesi sıfatıyla açılan davada kesin hüküm teşkil etmeyeceği açıktır. Uyuşmazlık konusu taşınmazın bulunduğu Yatıksırt köyünde dava tarihinden önce 2002 yılında başlayan 4342 sayılı Yasa gereği kurulan Mera Komisyonunun çalışmaları sonucu, 583 parsel belirtilen yasanın 5/b maddesi gereğince mera olarak tespit edilmiş, 24.2.2006 tarih ve 359 sayılı kararla Yatıksırt köyü tüzel kişiliğine tahsisine karar verilerek 15.5.2006 ila 15.6.2006 tarihleri arasında askı ilanları yapılmıştır.
Dava, TMK.nun 713/1 ve 3402 sayılı Kadastro Kanununun 14.maddesi gereğince açılan ve mülkiyetin aktarılmasına ilişkin iptal ve tescil isteğine ilişkindir. Birleşen 2003/ 247 Esas sayılı dosya davacılarından ... 1.7.2005 tarihli; ...ise 3.12.2003 tarihli yargılama oturumlarına katılmadıklarından açtıkları davaların işlemden kaldırılmasına karar verilmiş, ilgili davacılar tarafından yenileme talebinde bulunulmadığı halde davacı Seracettin’in bilahare yargılama oturumlarına katılması, davacı Hüseyin’in ise yargılama aşamasında öldüğünün beyan edilmesi karşısında resen mirasçılarına tebligat yapılmak suretiyle, diğer davacılarla aralarında zorunlu dava arkadaşlığı da bulunmadığı halde yargılamaya devamla adı geçenlere ilişkin uyuşmazlığın esası bakımından hüküm tesis edilmesi doğru değildir. Birleşen 2003/ 247 Esas davanın davacılarından ... ile ...mirasçıları bakımından açılan davanın işlemden kaldırıldıkları tarihten hüküm tarihine kadar üç aylık sürenin geçtiği ve yenilenmedikleri anlaşıldığından HUMK.nun 409/5.maddesine göre açılmamış sayılmasına karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması isabetsiz bulunmaktadır.
Davalı ... vekilinin birleşen 2008/ 400 Esas sayılı dosyada Mihi Böyükgöl mirasçıları ve 2003/ 247 Esas sayılı dosyada ise davacı ...ve ..."a ilişkin hüküm bölümlerine dair temyiz itirazlarına gelince; uyuşmazlık konusu taşınmaz bölümlerinin ayrı ayrı kısmen miras bırakanlarından intikalen, kısmen de bağışlama ve satın alma nedeniyle Mihi Böyükgöl mirasçıları ile birleşen dosya davacılarından ... ve ...’a kaldıkları, eklemeli zilyetliğin tespit tarihinden geriye 20 yılın çok üzerinde olduğu, kısmen tarla kısmen çayır ve biçenek vasfıyla tasarrufda bulunuldukları, kaçak ve yitik kişilerden kalan yerlerden olmadıkları yerel bilirkişi ve tanıklar, çayır ve tarım arazisi
vasfında bulundukları ziraatçı uzman bilirkişiler, nizalı taşınmazın içinden geçirilen karayolu kamulaştırma sahasının dışında bulunduğu teknik bilirkişiler tarafından bildirildiğine ve yasal araştırmalar yapıldığına göre iktisap koşullarının oluştuğunun kabulü gerekir. Ancak niza konusu taşınmaz dava tarihinden önce 4342 sayılı Yasa uyarınca kurulan Mera Komisyonu tarafından yapılan çalışmalarda aynı yasanın 5/b maddesine göre mera olarak belirlenmiş, yargılama safhasında ise 24.2.2006 tarihinde Yatıksırt köyü tüzel kişiliğine tahsis edilmiştir. 4342 sayılı Mera Kanununun 5.maddesi uyarınca komisyon kural olarak mülkiyeti Hazineye ait bir yeri veya Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki bir arazi parçasını yaptığı etüd sonucu uygun bulduğu takdirde mera kaynakları kapsamına alabilir. Niza konusu taşınmaz mera kaynakları arasına alınarak tahsis edilmiştir. Bir yerin, mera komisyonunca orta malı olarak tahsis edilmesi halinde, tahsisten önceki kazanmayı sağlayan zilyetliğe dayanılarak böyle bir yerin özel mülkiyet şeklinde tapuya tescili mümkün olmaz. Tahsis ile uyuşmazlık konusu taşınmaz bölümleri kamu emlakına (orta malına) dönüşmüştür. Kamu malı niteliğini kazanan bir yer ise özel mülkiyet şeklinde tapuya tescil edilemez. Dava konusu taşınmazın kadastro tespit tarihi itibariyle zilyetlikle kazanım koşullarının oluştuğu belirlenen davacılar Mihi Böyükgöl mirasçıları, ...ve ... bakımından açılan davada mülkiyetin tespitine karar verilmesi gerekirken, iptal ve tescil kararı verilmesi doğru değildir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile usul ve yasaya uygun bulunmayan hükmün kabule ilişkin bölümlerinin HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, 14.04.2011 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
.