Kararı Veren
Yargıtay Dairesi : 15. Ceza Dairesi
Mahkemesi :Ceza Dairesi
Sayısı : 2979-863


Nitelikli dolandırıcılık suçundan açılan kamu davasında yapılan yargılama sonucunda sanık ..."in, TCK"nın 158/1-h, 158/3, 52/2-4, 53/1 ve 58/6. maddeleri uyarınca 9 yıl hapis ve 405.000 TL adli para cezası ile cezalandırılmasına, hak yoksunluğuna, taksitlendirmeye ve hapis cezasının mükerrirlere özgü infaz rejimine göre çektirilmesine ilişkin İstanbul 18. Ağır Ceza Mahkemesince verilen 21.06.2019 tarihli ve 26-291 sayılı hükmün sanık müdafileri tarafından istinaf edilmesi üzerine, dosyayı inceleyen İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 21. Ceza Dairesince 03.09.2019 tarih ve 2979-863 sayı ile istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiş, bu kararın da sanık müdafileri tarafından temyiz edilmesi üzerine, dosyayı inceleyen Yargıtay 15. Ceza Dairesince 12.02.2020 tarih ve 4-1947 sayı ile temyiz isteminin esastan reddine karar verilmiştir.
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı ise 09.03.2020 tarih ve 121024 sayı ile;
"...Sanık ..."in ... ... Servis Ticaret ve Limited Şirketinin sahibi ve yetkilisi olduğu, sanık ..."nun ise bu şirkette danışman olarak görev yaptığı, diğer sanık ..."ın sanık ..."nun arkadaşı, sanık ..."in ise sanık ..."ın arkadaşı olduğu sabittir.
Katılan ..."ın 535.000 TL karşılığında satın alıp parasını şirkete gönderdiği ancak plaka değişikliği nedeniyle devrini almadığı aracın satımı ile ilgili olarak baştan itibaren katılan ile ..."nun ilgilendiği, 09.11.2017 tarihinde de katılanı sanık ..."nun arayarak aracın servis gününün geldiğini söylediği, katılanın ikame araç istemesi üzerine ikame aracın gönderilerek katılandan aracın sanık ... tarafından alındığı, akabinde aracın yedek anahtarının da yine sanık ... tarafından katılandan istendiği, katılanın aracın yedek anahtarlarını da verdiği, katılan ile sanık ..."in hiç yüz yüze ya da telefon ile görüşmedikleri, en son aracın gelmemesi üzerine katılanın sanık ... ile telefonda görüştüğü ve sanık ..."nun işten çıkartıldığını ve şirketin de dolandırıldığını öğrendiği, bu görüşme üzerine sanık ..."in şirket adına sanıklar ..., ... ve ..."i 15.11.2017 tarihli suç duyurusu dilekçesi ile İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığına şikâyet ettiği, sanıkların beyanlarına göre de; sanıklar ... ve ..."in sanık ..."i tanımadıklarını beyan ettikleri, sanık ..."ın sanık ..."nun arkadaşı olduğunu söylemesi ve uygun bir araç olması durumunda kendisine haber vermesini istediğini beyan etmesi, ..."in de sanık ..."ı tanıdığını beyan etmesi, sanık ..."nun aracın devrinin katılan tarafından devralınmadığını bilmesi ve sanık ..."in aracın neden devralınmadığını devamlı sorması üzerine bir plan yaptığı, olay günü ..."nun katılanın aracın devrini alacağını söyleyip, plaka işlemleri için ara bir şahsa satış yapılması gerektiğini sanık ..."e söyleyip arkadaşı olan sanık ..."a 09.11.2017 tarihinde aracın satışını yaptırdığı, sanık ..."in bu işlemlerden habersiz olarak bu satış işlemini imzaladığı, akabinde aracın önce ... tarafından ..."e onun tarafından da hakkındaki beraat hükmü kesinleşen ..."ya satıldığı, sanık ..."in bu işlemlerde mağdur durumunda olduğu, tüm bunlara rağmen katılanın zararını 19.09.2019 tarihinde ödediği bu nedenle ... hakkındaki mahkûmiyet hükmünün bozulması gerektiği," düşüncesiyle itiraz kanun yoluna başvurmuştur.
CMK"nın 308. maddesi uyarınca inceleme yapan Yargıtay 15. Ceza Dairesince, 03.06.2020 tarih ve 1436-4427 sayı ile itirazın yerinde görülmediğinden bahisle Yargıtay Birinci Başkanlığına gönderilen dosya, Ceza Genel Kurulunca değerlendirilmiş ve açıklanan gerekçelerle karara bağlanmıştır.
TÜRK MİLLETİ ADINA
CEZA GENEL KURULU KARARI
İnceleme dışı sanık ... hakkında nitelikli dolandırıcılık suçundan kurulan mahkûmiyet hükmüne yönelik istinaf istemi yerinde görülerek Bölge Adliye Mahkemesince adı geçen sanığın atılı suçtan beraatine; inceleme dışı sanıklar ..., ... ve ... hakkında nitelikli dolandırıcılık suçundan kurulan mahkûmiyet hükümlerine yönelik istinaf istemlerinin Bölge Adliye Mahkemesince esastan reddi kararlarına ilişkin temyiz istemlerinin Özel Dairece esastan reddine karar verilmiş olup itirazın kapsamına göre inceleme sanık ... hakkında nitelikli dolandırıcılık suçundan İlk Derece Mahkemesince verilen mahkûmiyet hükmüne yönelik Bölge Adliye Mahkemesince verilen istinat isteminin esastan reddine dair karar ile sınırlı olarak yapılmıştır.
Özel Daire ile Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı arasında oluşan ve Ceza Genel Kurulunca çözümlenmesi gereken uyuşmazlık; sanığa atılı nitelikli dolandırıcılık suçunun yasal unsurları itibarıyla oluşup oluşmadığının belirlenmesine ilişkin ise de Yargıtay İç Yönetmeliği"nin 27. maddesi uyarınca öncelikle; sanık hakkında eksik araştırma ile karar verilip verilmediğinin değerlendirilmesi gerekmektedir.
İncelenen dosya kapsamından;
Beyoğlu 36. Noterliğinin 28.06.2004 tarihli ve 25655 yevmiye numaralı imza sirkülerine göre; ... ... Servis ve Tic. Ltd. Şti. unvanlı şirketi 10 yıl süreyle şirket müdürü olarak münferit imzası ile temsile sanık ..."in yetkili olduğu,
Beyoğlu 51. Noterliğinin 07.07.2014 tarihli ve 12248 yevmiye numaralı imza sirkülerine göre; ... ... Servis ve Tic. Ltd. Şti. unvanlı şirketi 29.05.2014 tarihinden itibaren temsile sanık ..."in yetkili olduğu,
Sosyal Güvenlik Kurumunca düzenlenen "Sigortalı İşe Giriş Bildirgesi"ne göre; inceleme dışı sanık ..."nun işveren ... ... Servis ve Tic. Ltd. Şti"de 18.07.2013 tarihinde "oto satış elemanı" olarak işe başladığı,
08.08.2016 tarihli ve 9132 sayılı Ticaret Sicil Gazetesine göre; ... ... Servis ve Tic. Ltd. Şti"nin 18.07.2016 tarihli ortaklar kurulu kararı ile şirket ortağı olmayan inceleme dışı sanık ..."ın şirket unvanı ve kaşesi altında atacağı münferit imza ile şirketi 5 yıl süre ile en geniş şekilde temsil ve ilzama yetkili kılındığı, şirket ortağı olan sanık ..."in de 5 yıl süre ile müdürlüğünün devamına karar verildiği,
Sanık ... müdafisi Av. ... tarafından 01.08.2019 tarihli yetki belgesi ile yetkilendirilen Av. ..."ın 06.08.2019 tarihli dilekçesi ekinde yer alan listeye göre; inceleme dışı sanık ..."ın ... ... Servis ve Tic. Ltd. Şti"de "satış danışmanı" olarak 07.02.2017 tarihinde işe girdiği ve 09.07.2017 tarihinde işten çıktığı, "satış temsilcisi" olarak 08.11.2017 tarihinde işe girdiği ve 11.12.2017 tarihinde işten çıktığı, "satış müdürü" olan ..."nin ise 22.03.2017 tarihinde işe girdiği ve 07.09.2017 tarihinde işten çıktığı,
Sanık ... müdafisi Av. ..."ın 02.07.2020 havale tarihli dilekçesi ekinde yer alan sigortalı hizmet listelerine göre; inceleme dışı sanık ..."ın, ... ... Servis ve Tic. Ltd. Şti"de 2017 yılı Haziran ayında tam çalışmasının olduğu, Temmuz ayında kısmi çalışmasının olduğu, Ağustos ve Eylül ayında hizmet listesinde yer almadığı, Kasım ve Aralık aylarında ise yeniden hizmet listesinde yer aldığı,
10.08.2017 tarihli araç tesciline ilişkin geçici belgeye göre; ... ... plakalı aracın sahibinin ... ... Servis ve Tic. Ltd. Şti. olduğu, aracın üzerinde... Kredi Finansman AŞ lehine rehin bulunduğu,
"DE 48...." belge seri ve numaralı araç ruhsat belgesine göre; ... ... plakalı ... marka aracın 10.08.2017 tarihinde ... ... Servis ve Tic. Ltd. Şti. adına tescil edildiği, aracın muayene geçerlilik tarihinin 06.05.2019 olduğu,
Garanti Bankası A.Ş. Taksim Ticari Şubesi"nin 10.08.2017 tarihli dekontuna göre; Yapı ve Kredi Bankası AŞ EFT merkezinden "... ... Servis" adına olan hesap numarasına 535.000 TL gönderildiği,
"... Group" antetli ve 15.08.2017 tarihli bilgilendirme formuna göre; katılan ..."a yapılan satışta katılanın istemiş olduğu plakanın çıkarılması konusunda verilen söze istinaden talep edilen özel plaka için..."in 5.000 TL talep ettiği belirtilerek yapılan pazarlık sonucunda anlaşmaya varılan 2.750 TL"nin ödenmesi hususunu finans muhasebe bölümünden ...ve ..."ın sanık ..."in onayına sundukları, formun sanık ... ismi ile imzalandığı,
Araç Satış Protokolü başlıklı belgeye göre; ... ... plakalı ... Summit 3.0 CRD model aracın satış değeri olan 535.000 TL"nin katılandan tahsil edildiği, aracın 23.08.2017 tarihinde hatasız bir şekilde teslim edildiği, kasko poliçesi ve zorunlu trafik sigortasının ... ... Servis AŞ tarafından yapıldığı, kasko için 9.199,10 TL ve trafik sigortası için 724,75 TL ödendiği, katılan adına noter satışı gerçekleştikten sonra yapılan kasko ve zorunlu trafik sigortasının iptal edilip kullanılan gün kadar olan tutarın katılan tarafından ... ... Servis AŞ"ye ödeneceğinin kararlaştırıldığı, protokolün ... ... Servis ve Tic. Ltd. Şti. adına sanık ... ve katılan ismi ile imzalandığı,
Araç teslim ve tesellüm belgesine göre; ... ... plakalı ... Summit 3.0 CRD model metalik siyah rengindeki aracın satış danışmanı .... tarafından 23.08.2017 tarihinde katılana teslim edildiği,
Beyoğlu 51. Noterliğinin 09.11.2017 tarihli ve 23581 yevmiye numaralı araç satış sözleşmesine göre; ... ... plakalı, VM63D... motor ve 1C4R........ şasi numaralı, 2016 model ..... aracın 535.000 TL satış bedeli ile satıcı ... ... Servis ve Tic. Ltd. Şti. yetkilisi sanık ... tarafından alıcı inceleme dışı sanık ..."a satış işleminin yapıldığı, sözleşmede aracın yeni kullanım şeklinin "Normal (Plaka değişikliği)" olarak belirtildiği,
Üsküdar 9. Noterliğinin 09.11.2017 tarihli ve 33325 yevmiye numaralı araç satış sözleşmesine göre; ... ... plakalı, VM63D... motor ve 1C4R......... şasi numaralı, 2016 model Jeep marka aracın 535.000 TL satış bedeli ile satıcı inceleme dışı sanık ... tarafından alıcı inceleme dışı sanık ..."e satış işleminin yapıldığı, sözleşmede aracın eski kullanım şeklinin "Normal (Aynı plaka ile)", yeni kullanım şeklinin ise "Normal (Plaka değişikliği)" olarak belirtildiği,
Beşiktaş 3. Noterliğinin 10.11.2017 tarihli ve 23368 yevmiye numaralı araç satış sözleşmesine göre; 34 GM .... plakalı, VM63D... motor ve 1C4R......... şasi numaralı, 2016 model Jeep marka aracın 435.000 TL satış bedeli ile satıcı inceleme dışı sanık ... tarafından alıcı inceleme dışı sanık ..."nın yetkilisi olduğu ... Otomotiv Dış Ticaret Ltd. Şti"ye satış işleminin yapıldığı,
Garanti Bankası AŞ Fındıkzade Şubesi"nin 10.11.2017 tarihinde saat 15.12.35"te düzenlenen dekontuna göre; ... Otomotiv Dış Ticaret tarafından inceleme dışı sanık ..."ın hesabına "...... plakalı araç bedeline mahsuben" açıklaması ile 435.000 TL havale edildiği,
..... Finansbank Altunizade Şubesi"nin 10.11.2017 tarihinde saat 16.26.29"da düzenlenen dekontuna göre; inceleme dışı sanık ..."ın, inceleme dışı sanık ..."un hesabına "Jeep araç satış bedeli" açıklaması ile 535.000 TL havale ettiği,
10.11.2017 tarihli araç tesciline ilişkin geçici belgeye göre; 34 .... .... plakalı aracın sahibinin ... Otomotiv Dış Tic. Ltd. Şti. olduğu ve araç üzerinde rehin bilgisinin bulunmadığı,
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Müracaat İşlemleri Bürosunca düzenlenen tutanağa göre; ... Otomotiv Dış Ticaret adına olan 34 ... .... plakalı araç üzerine dolandırıcılık iddiası nedeniyle 16.11.2017 tarihinde ihtiyati tedbir eklendiği,
... tarafından imzalanan işe izinsiz gelmeme tutanaklarına göre; ... ... Servis ve Tic. Ltd. Şti"de çalışan inceleme dışı sanık ..."ın 10, 11, 13, 14 ve 15.11.2017 tarihlerinde izin ve bilgi olmaksızın mazeretsiz olarak mesaisine gelmediği,
Beşiktaş 6. Noterliğinin 16.11.2017 tarihli ve 44363 yevmiye numaralı ihtarnamesine göre; ... ... Servis ve Tic. Ltd. Şti"nin muhatap inceleme dışı sanık ..."ın iş akdini 15.11.2017 tarihi itibarıyla derhal ve tazminatsız olarak feshettiği,
Beşiktaş 3. Noterliğinin 13.03.2018 tarihli ve 5734 yevmiye numaralı araç satış sözleşmesine göre; 34 GM .... plakalı, VM63D... motor ve 1C4R........ şasi numaralı, 2016 model Jeep marka aracın 515.000 TL satış bedeli ile satıcı ... Otomotiv Dış Ticaret Ltd. Şti. yetkilisi olan inceleme dışı sanık ... tarafından alıcı Çağer İnşaat Sanayi ve Tic. Ltd. Şti"ye satış işleminin yapıldığı,
İstanbul 2. Tüketici Mahkemesinin 2019/366 esas sayılı dosyasında verilen 25.07.2019 tarihli ihtiyati haciz kararına göre; davacı olan katılan vekilinin 19.07.2019 tarihinde açtığı tazminat davasında davalı olarak gösterilen ... ... Servis ve Tic. Ltd. Şti. ve sanık ... ile inceleme dışı sanıklar ..., ... ve ..."ın tüm malvarlığı üzerine ihtiyati haciz kararı verilip kararın infazı için İstanbul İcra Müdürlüğünün yetkili kılınmasına karar verildiği,
İstanbul 2. Tüketici Mahkemesinin 2019/366 esas sayılı dosyasında verilen 02.08.2019 tarihli ara kararına göre; davacı olan katılan vekilinin 19.07.2019 tarihinde açtığı tazminat davasında davalı olan sanık ..."in iki adet taşınmazındaki ihtiyati haczin devamına, diğerlerinin kaldırılmasına ve gereği için işlem yapılmak üzere İstanbul 29. İcra Müdürlüğüne müzekkere yazılmasına karar verildiği,
İstanbul 29. İcra Müdürlüğünün 30.07.2019 tarihli ve 2019/31222 esas sayılı haciz tutanağına göre; alacaklı sıfatıyla katılan vekilinin iştiraki ile borçlu ... ... Servis ve Tic. Ltd. Şti"nin adresinde haciz işlemi yapıldığı,
Halkbank AŞ"nin 19.09.2019 tarihli dekontuna göre; göndereni ... ... Servis ve Tic. Ltd. Şti, alıcısı İstanbul 29. İcra Müdürlüğünün 2019/31222 esas sayılı dosyası ve miktarı 535.000 TL olan havale işleminin yapıldığı ve açıklama kısmında "yatıran ..." ibarelerinin yer aldığı,
Anlaşılmaktadır.
... ... Servis ve Tic. Ltd. Şti. vekili Av. ..."ın 15.11.2017 havale tarihli şikâyet dilekçesinde; inceleme dışı sanık ..."ın 18.07.2013 tarihinden itibaren giriş çıkış yapmış olmakla birlikte olay tarihinde ... şirketinin sigortalı çalışan olup ikinci el satış personeli olarak görev yapmakta olduğu, ... şirketi adına kayıtlı olan... ... plakalı ... Summit 3.0 CRD model aracın 535.000 TL karşılığında katılana satıldığı ve 23.08.2017 tarihinde teslim edildiği, aracın satış işlemlerini ve katılan ile görüşmeleri o dönem şirket çalışanı olan ..."nin yürüttüğü, katılan özel plaka istediğinden noter devrinin yapılmadığı, bu arada..... işten ayrılınca aracın satış işlemlerinin takibinin inceleme dışı sanık ..."a devredildiği, sanık ..."in birçok kez noter devrinin neden gerçekleştirilmediğini inceleme dışı sanık ..."a sorduğu, katılanın küçük çocuğu olduğunu ve gelemediğini söylediği, en son olaydan bir hafta önce sanık ..."in, inceleme dışı sanık ..."a yine aracın devir işlemlerinin tamamlanmasını söylediği, bunun üzerine inceleme dışı sanık ..."ın telaşlı bir şekilde sanık ..."e katılanın nihayet geldiğini ve aracın noterden devrini almak istediğini, ayrıca trafik işlemlerini yapan kişinin de katılanın istediği özel plakayı bulduğunu, ancak bunun için önce bölgede oturan bir şahsa ara satış yapılarak plakanın alınması gerektiğini, hemen akabinde bu kişiden katılana satış yapılacağını, katılanın fazla vaktinin olmadığını söylediği ve aracın inceleme dışı sanık ..."a devrine ilişkin 09.11.2017 tarihli araç satış sözleşmesini sanık ..."e imzalattığı, olay günü sanık ..."in çok yoğun olduğundan notere gidemediği, noter katibinin şirkete geldiği, sanık ..."in ancak 13.11.2017 tarihinde katılanın araması üzerine dolandırıldığını anladığı, hemen inceleme dışı sanık ... ile iletişime geçilmeye çalışıldığı ancak kendisine ulaşılamadığı, evine gidildiğinde ailesinin üç gündür eve gelmediğini söylediği, araç hakkında el koyma kararı verilerek trafik kaydına satılamaz ve devredilemez şerhi konulmasını talep ettikleri,
... ... Servis ve Tic. Ltd. Şti. vekili Av. ..."ın 04.12.2017 havale tarihli dilekçesinde; inceleme dışı sanıkların ifadelerinin asılsız ve gerçek dışı olduğu, katılana verilen ikame aracın ... şirketine ait olmadığı, inceleme dışı sanık ..."ın bu aracı dışardan ayarladığı ve 13.11.2017 tarihinde gönderdiği başka bir şahıs ile ikame aracı da katılandan aldığı, inceleme dışı sanık ..."ın diğer inceleme dışı sanık ..."ı tanımamasının mümkün olmadığı, zira aynı mahallede alt üst sokaklarda yaşadıkları, ..... ile inceleme dışı sanık ..."a yapılan noter satışının evrakını hazırlatan ve şirket çalışanı olan .....dinlenmesi gerektiği,
... Otomotiv Dış Ticaret Ltd. Şti. vekili Av. ..."in 28.11.2017 havale tarihli dilekçesinde; ... Otomotiv adına kayıtlı 34 GM .... plakalı araç üzerine ihtiyati tedbir konulduğu, ... Otomotiv"in iyiniyetli 3. şahıs olduğu, Jeep markasının yetkili satıcısı ve bayisi olan Çiftçiler Ticaret ve Sanayi AŞ çalışanlarından olan ... ve ..."nün ... Otomotiv"i arayıp 34 GM .... plakalı aracın kendilerine getirildiğini, satılmak istendiğini belirterek böyle bir aracı satın alıp almayacaklarını sordukları, aracı ertesi gün ... ile araç sahibi olan inceleme dışı sanık ..."ın Gayrettepe"deki iş yerine getirdikleri, genel kontrolleri yapılan aracın satın alınmasına karar verildiği, pazarlık sonucu 435.000 TL"ye anlaşıldığı,
Bilgilerine yer verilmiştir.
Katılan ...; banka ve borsa işiyle uğraştığını, 2017 yılının Temmuz ayında kendi adına bir araç satın almak amacıyla Maslak Atatürk Oto Sanayi Sitesi içerisinde bulunan ... Otomotiv isimli iş yerine gittiğini, Azad isimli bir şahısla görüştüğünü ve beğendiği 2016 model siyah renkli Grand Cherokee marka aracı satın almak istediğini, Azad isimli şahsın aracın plakasının... ... olduğunu söylediğini, bunun üzerine başka bir plaka ayarlanıp ayarlanamayacağını sorduğunu, olumlu cevap verince harf grubu "EAK" olan bir plaka ayarlamasını istediğini, bu hususta sözlü olarak anlaştıklarını ve aracın değeri olarak belirlenen 535.000 TL"yi bedeli Azad isimli şahsın vermiş olduğu hesap numarasına İsviçre"de bulunan Zürcher Kantonalbank"taki hesabından transfer ettiğini, para transferinden çok geçmeden aracın inceleme dışı ... tarafından adresine getirilerek teslim edildiğini, teslim esnasında aracın kendisine satışının yapılacağına dair "Araç Satış Protokolü" ile benzeri belgeleri de imzaladığını, yapılacak plaka değişikliği nedeniyle aracın satışını üzerine almadığını, aracın ruhsatı, kaskosu ve zorunlu trafik sigortasının ... Otomotiv adına kayıtlı olduğunu, plaka değişikliği ile alakalı ... Otomotiv"de çalışan Azad isimli şahıs ve inceleme dışı sanık ... ile irtibat hâlinde olduğunu, birkaç ay aracı kullandıktan sonra 09.11.2017 tarihinde inceleme dışı sanık ..."ın 530 968 .. .. GSM numaralı telefon ile arayarak "Aracın bakımı yapılacak, aracı servise getirmeniz gerekir." dediğini, kendisinin ise "Küçük çocuğum var, getiremem, ayrıca bu şekilde arabayı veremem." şeklinde cevap verdiğini, inceleme dışı sanık ..."ın "Yedek araç veririz, ihtiyacınız giderilir." dediğini, yedek araç getirildiğinde ve satın aldığı araç kendisinden geri alındığında inceleme dışı sanık ..."ın kodlama yapacaklarını söyleyerek yedek anahtarı da istemiş olduğunu, ancak evde unuttuğunu söyleyince "Boşver." dediğini, o an için servise gidecek aracın yedek anahtarını neden istediklerini düşünmediğini, aracın teslimine ilişkin herhangi bir tutanak imzalamadıklarını, yedek aracın bir hafta kendisinde kaldığını, aradan üç gün geçtikten sonra 13.11.2017 günü ... Otomotiv"den geldiğini ve kendisini inceleme dışı sanık ..."ın gönderdiğini beyan eden ismini hatırlamadığı 40 yaşlarında, 1.65-1.70 cm boylarında, normal yapılı, açık sarı saçlı, buğday tenli bir erkek şahsın yedek aracı alması gerektiğini, serviste çok fazla araç olduğunu ve araca ihtiyaçlarını olduğunu söylediğini, önce yedek aracı vermek istemediğini, fakat şahsın ısrar etmesi nedeniyle yedek aracı bu şahsa teslim ettiğini, aynı şahsın gün içerisinde saat 13.00"e kadar aracının teslim edileceğini söylediğini, yedek aracı teslim ettiğine dair de bir evrak imzalamadığını, saat 16.00 sıralarında satın almış olduğu aracın teslim edilmemesinden dolayı ... Otomotiv"i aradığını, ulaşamayınca ... servisini aradığını, serviste bulunan şahıslara aracının durumunu sorduğunu ve aracın teslim edilmesi gerektiğini söylediğini, yaptıkları kontrollerde aracının servise alınmamış olduğunu ve serviste aracının bulunmadığını söylediklerini, Azad isimli şahıs ile görüşmek istediğinde işten ayrılmış olduğunu öğrendiğini, bunun üzerine inceleme dışı sanık ... ile görüşmek istediğini, geri dönüş yapacaklarını beyan ettiklerini ve görüşmeyi sonlandırdıklarını, inceleme dışı sanık ..."ı ve Azat isimli şahsı telefonla aradığında telefonu açmadıkları gibi kendisini de engellediklerini, daha sonra Süheyla veya Süreyya isimli bir şahsın kendisini aradığını ve bu telefon görüşmesine sanık ... ile bu sanığın oğlu olan Mehmet Can"ın da katıldıklarını, sanık ..."in "Biz de dolandırıldık, gel beraber şikâyetçi olalım." dediğini, öncesinde kendisinin zaten şikâyetçi olacağını söylediğini, maddi zararının giderilmediğini, olay nedeniyle şikâyetçi olduğunu ve davaya katılmak istediğini,
İnceleme dışı sanık ... soruşturma evresinde; satış danışmanı olduğunu ve aylık 2.500 TL aldığını, sanık ..."in çalışmış olduğu ... isimli şirketin sahibi olduğunu, inceleme dışı sanık ..."un arkadaşı olduğunu, inceleme dışı sanık ..."ı tanımadığını, ... Otomotiv Dış Ticaret isimli şirketi ismen bildiğini, fakat sahibini tanımadığını, çocukluk arkadaşı olan inceleme dışı sanık ..."un kendisini arayarak çalışmış olduğu şirkete kâr edebileceği uygun bir araç geldiğinde haber vermesini istediğini, bu görüşmeyi şirket sahibi olan sanık ..."e aktardığını, 08.11.2017 günü sanık ..."in müşterileri olan katılandan aracın iade alınacağını ve inceleme dışı sanık ..."u aramasını söyleyerek aracı 400.000 TL"ye alıp alamayacağını sormasını istediğini, inceleme dışı sanık ..."u aradığını, konuyu aktardığını ve bu araçtan kâr edebileceğini söylediğini, inceleme dışı sanık ..."un da bu aracı alabileceğini söylediğini, ertesi gün sanık ..."in talimatı ile katılanı sanık ... ile olan konuşmasına istinaden aradığını ve aracı teslim almaya geleceğini ve yerine şirkette olan ikame aracı vereceğini söylediğini, katılanın da kabul ettiğini, kendisinin giderek aracı katılandan teslim aldığını ve bu araç ile şirkete geldiğini, inceleme dışı sanık ..."u arayarak aracın satış işlemlerini yapacağını söyleyip aracın satış bedeli olan 400.000 TL"yi getirmesini istediğini, aynı gün saat 13.30 ile 15.00 arası inceleme dışı sanık ..."un geldiğini, birlikte notere gittiklerini, noterde satış evrakı hazırlandıktan sonra inceleme dışı sanık ..."dan 400.000 TL"yi teslim aldığını ve noter evrakı ile birlikle sanık ..."in odasına gittiğini, parayı sanık ..."e teslim ettiğini, sanık ..."in parayı teslim aldıktan sonra noter satışını imzaladığını, kendisinin de notere indiğini, noterde bekleyen inceleme dışı sanık ..."un noter huzurunda evrakı alıcı olarak imzalamasından sonra araç satış sözleşmesinin yapıldığını ve aracı inceleme dışı sanık ..."a teslim ettiğini, kendisinin şirkette sadece satış danışmanı olarak çalıştığını, sanık ..."in verdiği talimatı sorgulamadan yaptığını, katılan ile aralarında nasıl bir ticaret ve hukuki işlem olduğunu bilmediğini, ayrıca aracın satışı yapıldıktan sonra ikinci ve üçüncü şahıslara nasıl bir şekilde devredildiğinden haberinin olmadığını,
Kovuşturma evresinde ek olarak; sanık ..."in aracın katılan tarafından iade edileceğini ve gerekirse parasının katılana geri verileceğini söylediğini, noterde hazırlanan satış sözleşmesini sanık ..."e imzalatmak için kendisine verdiklerini, normalde noter katibinin gelmesi gerektiğini, sanık ..."in sözleşmeyi okuyup imzaladığını, imzalarken yanlarında kimsenin olmadığını, katılanın bahsettiği şekilde aracın yedek anahtarını başka bir şahsa aldırmadığını, bu olaydan haberinin olmadığını, katılana araç satış sözleşmesi ve benzeri belgelerin bayide mi yoksa katılana araç teslim edilirken mi imzalatıldığını bilmediğini, bu yapılan işlemde sanık ..."in aynı aracı iki defa satmak suretiyle kâr edecek olduğunu, katılana yedek araç verildiğinden haberi olduğunu, ancak kiralama olayından haberinin olmadığını,
İnceleme dışı sanık ...; Libadiye"de bulunan Emaar Square Mall isimli alışveriş merkezinde ofis boy olarak çalıştığını, sanık ..."i ... Otomotiv"in sahibi ve çocukluk arkadaşı olan inceleme dışı sanık ..."ın patronu olarak tanıdığını, kendisini yüz yüze gördüğünü fakat konuşmadığını, inceleme dışı sanık ..."ın samimi olduğu ve ailece görüştüğü bir arkadaşı olduğunu, inceleme dışı sanıklar ... ve ... ile sık sık görüştüğünü, olaydan yaklaşık 1,5 hafta önce inceleme dışı sanık ..."a 100.000 TL parası olduğunu ve değerlendirmek istediğini söylediğini, inceleme dışı sanık ..."ın da patronuyla görüşeceğini ve iyi bir iş olması durumunda döneceğini söylediğini, 08.11.2017 tarihinde de telefon ile arayarak bir araç olduğunu ve 400.000 TL hazırlayıp hazırlayamayacağını sorduğunu, bu kadar parası olmadığını ve bir görüşme yapması gerektiğini söylediğini, durumunun iyi olduğunu bildiği inceleme dışı sanık ..."ı aradığını, inceleme dışı sanık ..."ın bu kadar parasının olmadığını ancak teyzesinden 300.000 TL alabileceğini söylediğini, bunun üzerine inceleme dışı sanık ..."ı arayarak parayı ayarladığını ve ertesi gün parayı getirip satışı alabileceğini söylediğini, 08.11.2017 tarihinde 300.000 TL"yi bizzat inceleme dışı sanık ..."dan açık adresini hatırlamadığı Üsküdar"daki evinde aldığını, ertesi gün öğleden sonra saat 12.00 sıralarında iş yerinden izin alarak inceleme dışı sanık ... ile satış işlemlerini yapmak amacıyla saat 14.00 sıralarında Maslak"ta bulunan Beyoğlu 51. Noterliğine gittiğini, bir müddet sonra inceleme dışı sanık ..."ın geldiğini, noterliğin dışında araç içerisinde inceleme dışı sanık ..."a 400.000 TL parayı teslim ettiğini, sanık ..."in araç satış sözleşmesinde ıslak imzasını gördüğünü, kendi adının açılmış olduğu yere imzasını attığını ve inceleme dışı sanık ... ile birlikte noterliğe girdiğini, noter huzurunda para alış verişinin ve satış sözleşmesinin yapıldığını onaylattıktan sonra noterden çıktıklarını, ... ... plaka sayılı Grande Cherokee marka aracı noterliğin üst tarafında bulunan sokakta inceleme dışı sanık ..."dan teslim aldığını, araç için ödediği paranın yüklü miktarını inceleme dışı sanık ... verdiğinden ve aracın satışı ile ilgili işlemlere vakit bulamayacağından aynı gün içerisinde bahse konu aracı Altunizade"de bulunan noter huzurunda inceleme dışı sanık ..."a sattığını, aynı gün bu satış işleminden sonra saat 17.00 sıralarında evine gittiğini, inceleme dışı sanık ..."ın aracı başka bir şirkete 435.000 TL"ye sattığını öğrendiğini, bu şirketin inceleme dışı sanık ..."ın hesabına 435.000 TL para yatırdığını, inceleme dışı sanık ..."ın da yatan paranın üzerine 100.000 TL ekleyerek kendi hesabına gönderdiğini, aracın satış bedelinin 535.000 TL olmasından dolayı böyle işlem yaptığını, hesabına yatan 535.000 TL"yi çektiğini ve içinden 300.000 TL"yi inceleme dışı sanık ..."ın teyzesine elden teslim ettiğini, kalan paradan kendi parası ve kârın yarısı olmak üzere toplam 117.500 TL aldığını, geriye kalan 117.500 TL"yi de inceleme dışı sanık ..."a elden teslim ettiğini, aracın satın alma ve satış işlemlerinden 4 gün sonra 13.11.2017 tarihinde polislerin ikametine gelerek kendisini sorduklarını eşinden öğrendiğini, aracın satın alınışı ve satılışı ile ilgili bir problem olduğunu arkadaşları ve aile bireylerinden öğrendiğini, 14.11.2017 tarihinde sabah saatlerinde inceleme dışı sanıklar ... ile ..."a ulaşmaya çalıştığını ancak ulaşamadığını, aynı gün avukatına konu hakkında bilgi verdiğini ve ifade vermek amacıyla avukatı ile birlikte polis merkezine gittiğini, aracın satın alımını kendisine inceleme dışı sanık ..."ın yaptırdığını, kendisine teslim ettiği 400.000 TL"yi iş yerine teslim edeceğini düşündüğünü, aracın satışından sonra inceleme dışı sanık ..."a ayrıca bir para vermediğini, satış işlemlerinden elde ettiği 17.500 TL"nin kendisinde olduğunu, bu işi ticaret amaçlı yaptığını,
İnceleme dışı sanık ...; makam şoförü olduğunu, 2.500 ile 3.500 TL arası maaş aldığını, ayrıca yaptığı masraflarla ilgili patronundan maaş destek primi de aldığını, bir de teyzesinden maddi destek sağladığını, sanık ... ve inceleme dışı sanık ..."ın isimlerini ilk defa ifade aşamasında duyduğunu, inceleme dışı sanık ..."un aile dostu ve yakın arkadaşı olduğunu, kendisiyle sık sık görüştüğünü, ... Otomotiv isimli şirketin sahibini tanımadığını, 08.11.2017 tarihinde inceleme dışı sanık ..."un kendisini aradığını ve 400.000 TL karşılığında satılık bir araç olduğunu, bu aracı almak istediğini, fakat kendisinde 100.000 TL olduğunu söyleyip geri kalan parayı bulup bulamayacağını sorduğunu, kendisinin de teyzesinden alabileceğini ama bu parayı en kısa zamanda teyzesine iade etmeleri gerektiğini söylediğini, inceleme dışı sanık ..."un da kabul etmesi üzerine teyzesinden borç olarak 300.000 TL aldığını, aynı gün öğleden sonra yanına gelen inceleme dışı sanık ..."a parayı elden teslim ettiğini, ertesi gün 09.11.2017 tarihinde inceleme dışı sanık ... ile birlikte notere gittiklerini, inceleme dışı sanık ..."un üzerine kayıtlı olan aracın satışını kendisine yaptığını, paranın 300.000 TL"sini kendisi verdiği için güvence olması amacıyla ve inceleme dışı sanık ..."un işinden dolayı vakit ayıramayacağını söylemesi nedeniyle satışı üzerine aldığını, sonra teyzesinden aldığı parayı geri ödemek için hemen arabayı satışa çıkarttığını, birkaç galeri ile görüştüğünü, 10.11.2017 tarihinde ... Otomotiv isimli firmaya aracı 435.000 TL"ye sattığını, ... Otomotiv"in parayı kendisinin hesabına aktardığını, bu paranın üzerine 100.000 TL ekleyerek inceleme dışı sanık ..."un hesabına 535.000 TL havale ettiğini, zira aracın satış bedelinin 535.000 TL olduğunu, sonrasında inceleme dışı sanık ..."un 535.000 TL"yi bankadan çekerek 300.000 TL"sini teyzesine elden teslim ettiğini, kendisinin payına düşen 117.500 TL"yi de elden verdiğini, geri kalan 117.500 TL"nin de inceleme dışı sanık ..."da kaldığını, kendisinin ticari amaçlı bir iş yaptığını,
İnceleme dışı sanık ...; kardeşi Mehmet Enis Hancı ile birlikte ... Otomotiv Dış Ticaret Ltd. Şti"nin ortağı olduğunu, katılan ile inceleme dışı sanıklar ..., ... ve ..."ı tanımadığını, sanık ..."i ise sektörden dolayı tanıdığını, şirket olarak sanık ... ile herhangi bir bağlantılarının olmadığını, Çiftçiler Otomotiv isimli firmanın ikinci el bayisi durumundaki ... ve ..."nün, kardeşi Mehmet Enis"i arayıp dava konusu araçla ilgili olarak "Böyle bir araç var, almak ister misiniz?" demeleri üzerine "Getirin görelim." dediklerini, bir gün sonra aracı yedek anahtarı ile birlikte inceleme dışı sanık ..."ın getirdiğini, araç için 435.000 TL"yi inceleme dışı sanık ..."ın hesabına yatırdıklarını ve arabayı teslim aldıklarını, yaklaşık bir ay önce de aracı başka bir şahsa sattıklarını, aracın alımında bir çeşit komisyonculuk yapan ... ve ..."ye 3.000 TL verdiklerini, aracı ikinci el olduğundan ve fiyat makul olduğundan satın aldığını, alırken de aracın gerçek satış fiyatı ile önerilen fiyat arasında fahiş bir fark görmediğini,
İfade etmişlerdir.
Sanık ... soruşturma evresinde; ... ... Servis ve Tic. Ltd. Şti"nin büyük hissedarı ve müdürü olduğunu, şirketin sıfır ve ikinci el araç satışı bayiliği ile araç servis işlemleri yaptığını, yaklaşık 200 çalışanı bulunduğunu, katılan ile... ... plaka sayılı siyah renkli Grand Cherokee aracın satış protokolünü imzaladığını, protokol ve aracın satış işlemlerini şirketin eski çalışanı olan ..."nin yürüttüğünü, hazırlamış olduğu belgeleri kendisine getirdiğini, kendisinin de bu belgeleri imzaladığını, katılanın aracın plakasının özel bir plaka olması istediğini, araç plakası çıkarılana kadar katılana aracın satışını yapmadıklarını, aradan geçen zaman içerisinde ..."nin şirketten ayrıldığını, ayrılmadan önce bahse konu aracın satışının takibini diğer bir satış çalışanı olan inceleme dışı sanık ..."a devrettiğini şifaen öğrendiğini, inceleme dışı sanık ..."a neden katılana aracın satışının hâlâ yapılmadığını ve katılanın istemiş olduğu plakanın çıkarılmadığını birçok defa sorduğunu, inceleme dışı sanık ..."ın katılanın küçük bir çocuğunun olduğunu ve gelemediğini söylediğini, işin hızlandırılması yönünde uyarıda bulunmasından bir hafta sonra inceleme dışı sanık ..."ın satış müdürü ... ile telaşlı bir şekilde yanına geldiğini ve katılanın nihayet satışı almak istediğini, muamelecinin plakayı bulduğunu, yalnız bölgede oturan bir şahsa ara satış yaparak plakanın alınması gerektiğini, muamelecinin ara satış yapılacak şahsı bulduğunu, hemen akabinde katılana satış yaparak işlemin tamamlanacağını, katılanın fazla vaktinin olmadığını söylediğini ve kendisine satışa ilişkin belgeleri imzalattığını, imzadan sonra inceleme dışı sanık ..."a bir daha ulaşamadıklarını, kısa süre sonra 13.11.2017 tarihinde katılanın şirketin servisini aradığını ve aracı hakkında bilgi istediğini, katılanın aracı servise alan şahsın inceleme dışı sanık ... olduğunu söylemesi üzerine aracın satışı amacıyla kendisinden imza alan ve o günden sonra görmediği inceleme dışı sanık ..."ın kendisini ve katılanı dolandırdığını anladığını, katılan ile iletişime geçerek konuyu kendisine anlattığını, gerçekleşen dolandırıcılık olayında bir suçu olmadığını, şirket yetkilisi olarak müşterilerinin mağdur olmasını istemediğini, katılanın zararını karşılamaya razı olduğunu, kendisini ve katılanı mağdur eden inceleme dışı sanık ... ile olaya karıştığını tespit ettiği diğer inceleme dışı sanıklar ... ve ..."dan şikâyetçi olduğunu,
Kovuşturma evresinde ek olarak; katılan ile satış esnasında hiç yüz yüze gelmediğini, ayrıca katılanı satış sonrası hiç görmediğini, sadece bu olay ortaya çıktığında kendisine oğlu ile haber gönderip "Bu işin altında başka işler olabilir, gel gidip şikâyetçi olalım." dediğini, kendisi karakola gittikten sonra oğlu ile katılanın da karakola geldiğini ve ifade verdiklerini, satılan aracın sağlam olduğunu, change durumunun olmadığını, inceleme dışı sanık ..."ın 5 yıla yakın şirkette çalıştığını, ancak dava konusu gibi bir olayın önceden yaşanmadığını, kendisinin kesinlikle katılana sattığı aracın katılanın vazgeçmesi nedeniyle iade isteminin olduğunu ve aracı iade edeceğini söyleyip aracı katılandan alması konusunda kimseye talimat vermediğini, olayın asıl mağdurunun kendisi olduğunu, araca tedbir konulmasını talep ettiğini,
Savunmuştur.
Sanık ... hakkında nitelikli dolandırıcılık suçundan kurulan mahkûmiyet hükmüne yönelik istinaf isteminin İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 21. Ceza Dairesince esastan reddi kararının sanık müdafisine 10.09.2019, sanığa ise 18.09.2019 tarihinde tebliğ edildiği,
Sanık ... müdafisinin 24.09.2019 tarihli temyiz dilekçesinde; "Atılı suçun sanık ... tarafından işlendiğine ilişkin dosyada hiçbir somut delil bulunmadığı, diğer sanıklar tarafından bir kumpas yapıldığı ve sanık ..."in suçun mağduru olduğu, katılanın aracı fiilen teslim alması aşamasına kadar ve bundan sonraki süreçte sanık ... ile katılanın hiçbir görüşmesinin olmadığı, atılı suç ile sanık arasında illiyet bağının koptuğu, suçun maddi unsurunu oluşturan hile ve menfaat temininin olayda sanık ... yönünden gerçekleşmediğinin dosyadaki belgelerden ve katılanın beyanlarından da açıkça anlaşıldığı, sanığın 23.08.2017 tarihli araç satış sözleşmesi ve zilyetliğin devri ile üzerine düşen tüm edimleri yerine getirdiği, bundan sonra gerçekleşen olaylarda sanığın bir bağının olmadığı, sanığın katılana yönelik hiçbir hileli davranışının bulunmadığı, sanığın şirketinin yıllık iş hacmi itibarıyla araç satış işlemlerinin hiçbiri için notere gitmediği, tüm bu devir işlemlerinin şirkette çalışan personel ve noter katipleri tarafından önceden hazırlatılarak sanığa şirket merkezindeki ofisinde imzalatıldığı, bu hususun otomotiv sektöründe yapılan rutin işler arasında olduğu, sanığın olayı öğrenmesi üzerine 14.11.2017 tarihinde şikâyetçi olmak için polis merkezine gittiği, hatta yanına katılanı da aldığı, buna ilişkin tanıkların dinlenmesi talebinin ilk derece mahkemesince reddedildiği, sanığın dolandırıldığına ilişkin diğer sanıkların ses kayıtlarını içeren CD"yi de dosyaya sundukları ancak ilk derece mahkemesinin bu talebi dosyaya yenilik katmayacağından bahisle reddettiği, inceleme dışı sanık ..."ın ifadesinde katılandan aracı sanık ..."in söylemesi üzerine iade aldığını savunmasına rağmen katılana ikame araç götürdüğü, bunun da sanık ..."i olayın içine çekmeye çalıştığını gösterdiği, inceleme dışı sanıklar ... ile ..."un ifadeleri arasında açık çelişkiler bulunduğu, sanık ..."in üzerine atılı suçu işlememekle birlikte, yargılamanın ilk aşamalarından itibaren katılanın zararını gidermek istediği, ancak katılanın araç bedelinin nerede ise iki misli bir tazmin talebinde bulunması üzerine katılan ile anlaşma sağlanamadığı, ihtiyati haciz kararı ile katılanın zararı sanık adına kayıtlı 2 adet gayrimenkul ile güvence altına alınmış olmasına rağmen sanığın İstanbul 29. İcra Müdürlüğünün 2019/31222 sayılı dosyasına 535.000 TL yatırdığı ve yargılama devam etmesine rağmen bu meblağın katılana ödenmesine muvafakat ettiği, arz ve izah edilen nedenler ile re"sen tespit edilecek gerekçelerle istinaf isteminin esastan reddine dair kararın kaldırılması, İstanbul 18. Ağır Ceza Mahkemesinin mahkûmiyet kararının bozulması ve sanığın üzerine atılı suçtan beraatine karar verilmesi," şeklindeki gerekçelerle temyiz isteminde bulunduğu,
Ulusal Yargı Ağı Bilişim (UYAP) sistemi üzerinden sanık ..."in hükümlülük bilgilerinin incelenmesinde; sanığın 11.12.2020 tarihinde hükümlü olarak Bakırköy Metris 1 Nolu T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda cezasının infazına başlandığı,
Anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlığın sağlıklı bir hukuki çözüme kavuşturulabilmesi için öncelikle dolandırıcılık suçunun unsurlarının açıklanmasında yarar bulunmaktadır.
Dolandırıcılık suçu TCK"nın 157. maddesinde;
"Hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp, onun veya başkasının zararına olarak, kendisine veya başkasına bir yarar sağlayan kişiye bir yıldan beş yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası verilir." şeklinde düzenlenmiş, 158. maddesinde ise suçun nitelikli hâlleri sayılmıştır.
Mal varlığının yanında irade özgürlüğünün de korunduğu dolandırıcılık suçunun oluşabilmesi için;
a) Failin bir takım hileli davranışlarda bulunması,
b) Hileli davranışların mağduru aldatabilecek nitelikte olması,
c) Failin hileli davranışlar sonucunda mağdurun veya başkasının aleyhine, kendisi veya başkası lehine haksız bir yarar sağlaması,
Şartlarının birlikte gerçekleşmesi gerekmektedir.
Fail kendisi veya başkasına yarar sağlamak amacıyla bilerek ve isteyerek hileli davranışlar yapmalı, bu davranışlarla bir başkasına zarar vermeli, verilen zarar ile eylem arasında uygun nedensellik bağı bulunmalı ve zarar da, nesnel ölçüler göz önünde bulundurularak belirlenecek ekonomik bir zarar olmalıdır.
Görüldüğü gibi, dolandırıcılık suçunu diğer mal varlığına karşı işlenen suç tiplerinden farklı kılan husus, aldatma temeline dayanan bir suç olmasıdır. Birden çok hukuki konusu olan bu suç işlenirken, sadece mal varlığı zarar görmemekte, mağdurun veya suçtan zarar görenin iradesi de hileli davranışlarla yanıltılmaktadır. Madde gerekçesinde de, aldatıcı nitelik taşıyan hareketlerle, kişiler arasındaki ilişkilerde var olması gereken iyiniyet ve güvenin bozulduğu, bu suretle kişinin irade serbestisinin etkilendiği ve irade özgürlüğünün ihlâl edildiği vurgulanmıştır.
5237 sayılı TCK"nın 157. maddesinde yalnızca hileli davranıştan söz edilmiş olmasına göre, her türlü hileli davranışın dolandırıcılık suçunu oluşturup oluşturmayacağının belirlenmesi gerekmektedir.
Kanun koyucu anılan maddede hilenin tanımını yapmayarak suçun maddi konusunun hareket kısmını oluşturan hileli davranışların nelerden ibaret olduğunu belirtmemiş, bilinçli olarak bu hususu öğreti ve uygulamaya bırakmıştır.
"Hile", Türk Dil Kurumu sözlüğünde; "Birini aldatmak, yanıltmak için yapılan düzen, dolap, oyun, desise, entrika" (Türk Dil Kurumu, Türkçe Sözlük, s. 891.) şeklinde, uygulamadaki yerleşmiş kabule göre ise; "Hile nitelikli yalandır. Yalan belli oranda ağır, yoğun ve ustaca olmalı, sergileniş açısından mağdurun denetleme olanağını ortadan kaldırmalıdır. Kullanılan hile ile mağdur yanılgıya düşürülmeli ve yanıltma sonucu kandırıcı davranışlarla yalanlara inanan mağdur tarafından sanık veya başkasına haksız çıkar sağlanmalıdır. Hileli davranışın aldatacak nitelikte olması gerekir. Basit bir yalan hileli hareket olarak kabul edilemez." biçiminde tanımlanmıştır.
Öğretide de hile ile ilgili olarak; "Olaylara ilişkin yalan açıklamaların ve sarf edilen sözlerin doğruluğunu kuvvetlendirecek ve böylece muhatabın inceleme eğilimini etkileyebilecek yoğunluk ve güçte olması ve bu bakımdan gerektiğinde bir takım dış hareketler ekleyerek veya böylece var olan halden ve koşullardan yararlanarak, almayacağı bir kararı bir kimseye verdirtmek suretiyle onu aldatması, bu suretle başkasının zihin, fikir ve eylemlerinde bir hata meydana getirmesidir." (Sulhi Dönmezer, Kişilere ve Mala Karşı Cürümler 2004, s. 453.), "Hile, oyun, aldatma, düzen demektir. Objektif olarak hataya düşürücü ve başkasının tasavvuru üzerinde etki doğurucu her davranış hiledir." (Nur Centel/Hamide Zafer/Özlem Çakmut, Kişilere Karşı İşlenen Suçlar, Cilt I, Beta Yayınevi, 4. Baskı, Eylül 2017, İstanbul, s. 502-503.) biçiminde tanımlara yer verilmiştir.
Yerleşmiş uygulamalar ve öğretideki baskın görüşlere göre ortaya konulan ilkeler göz önünde bulundurulduğunda; hile, maddi olmayan yollarla karşısındakini aldatan, hataya düşüren, düzen, dolap, oyun, entrika ve bunun gibi her türlü eylem olarak kabul edilebilir. Bu eylemler bir gösteriş biçiminde olabileceği gibi, gizli davranışlar olarak da ortaya çıkabilir. Gösterişte, fail sahip bulunmadığı imkânlara ve sıfata sahip olduğunu bildirmekte, gizli davranışta ise kendi durum veya sıfatını gizlemektedir. Ancak sadece yalan söylemek, dolandırıcılık suçunun hile unsurunun gerçekleşmesi bakımından yeterli değildir. Kanun koyucu yalanı belirli bir takım şekiller altında yapıldığı ve kamu düzenini bozacak nitelikte bulunduğu hallerde cezalandırmaktadır. Böyle olunca hukuki işlemlerde, sözleşmelerde bir kişi mücerret yalan söyleyerek diğerini aldatmış bulunuyorsa bu basit şekildeki aldatma, dolandırıcılık suçunun oluşumuna yetmeyecektir. Yapılan yalan açıklamaların dolandırıcılık suçunun hileli davranış unsurunu oluşturabilmesi için, bu açıklamaların doğruluğunu kabul ettirebilecek, böylece muhatabın inceleme eğilimini etkisiz bırakabilecek yoğunluk ve güçte olması ve gerektiğinde yalana bir takım dış hareketlerin eklenmiş bulunması gerekir.
Failin davranışlarının hileli olup olmadığının belirlenmesi noktasında öğretide şu görüşlere de yer verilmiştir: "Hangi hareketin aldatmaya elverişli olduğu somut olaya göre ve mağdurun içinde bulunduğu duruma göre belirlenmelidir. Bu konuda önceden bir kriter oluşturmak olanaklı değildir." (Veli Özer Özbek/Koray Doğan/Pınar Bacaksız, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, Seçkin Yayınevi, 15. Baskı, Ankara 2020, s. 717.), "Hileli davranışın anlamı birtakım sahte, suni hareketler ile gerçeğin çarpıtılması, gizlenmesi ve saklanmasıdır." (Doğan Soyaslan, Ceza Hukuku Özel Hükümler, Yetkin Yayınevi, 13. Baskı, Ankara 2020, s. 439.), "Hilenin, mağduru hataya sürükleyecek nitelikte olması yeterlidir; ortalama bir insanı hataya sürükleyecek nitelikte olması aranmaz. Bu nedenle, davranışın hile teşkil edip etmediği muhataba ve olaya göre değerlendirilmelidir." (Centel/Zafer/Çakmut, s. 509.).
Esasen, hangi davranışların hileli olup olmadığı konusunda genel bir kural koymak oldukça zor olmakla birlikte, bu konuda olaysal olarak değerlendirme yapılmalı, olayın özelliği, mağdurun durumu, fiille olan ilişkisi, kullanılmışsa gizlenen veya değiştirilen belgenin nitelikleri ayrı ayrı nazara alınmak suretiyle sonuca ulaşılmalıdır.
Uyuşmazlık konusunu ilgilendiren tacir veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişilerin ticari faaliyetleri sırasında; kooperatif yöneticilerinin kooperatifin faaliyeti kapsamında işlenen dolandırıcılık suçu ise, suç ve karar tarihi itibarıyla TCK"nın 158. maddesinin birinci fıkrasının (h) bendinde;
"Dolandırıcılık suçunun;
...
h- Tacir veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişilerin ticari faaliyetleri sırasında; kooperatif yöneticilerinin kooperatifin faaliyeti kapsamında işlenmesi hâlinde, üç yıldan on yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur." şeklinde düzenlenmiş; 02.12.2016 tarihli ve 29906 sayılı Resmî Gazete"de yayımlanarak yürürlüğe giren 24.11.2016 tarihli ve 6763 sayılı Kanun"un 14. maddesi ile TCK"nın 158. maddesine; "Bu madde ile 157 nci maddede yer alan suçların, üç veya daha fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi hâlinde verilecek ceza yarı oranında; suç işlemek için teşkil edilmiş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hâlinde verilecek ceza bir kat artırılır." şeklinde üçüncü fıkra eklenmiştir.
Bu maddenin gerekçesinin ilgili bölümlerinde ise, "Ticari faaliyeti meslek olarak icra eden kişilerin güvenilirliğini sağlamak amacıyla, dolandırıcılık suçunun tacir veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişilerin ticari faaliyetleri sırasında; kooperatif yöneticilerinin kooperatifin faaliyeti kapsamında işlenmesi, bu suçun temel şekline nazaran daha ağır cezayı gerektiren bir nitelikli unsur olarak kabul edilmiştir." açıklamalarına yer verilmiştir.
TCK"nun 158. maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi uyarınca tacir veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişilerin ticari faaliyetleri sırasında, kooperatif yöneticilerinin de kooperatifin faaliyeti kapsamında dolandırıcılık suçunu işlemeleri nitelikli hâl olarak öngörülmüştür. Ticari faaliyeti meslek olarak icra eden kişilerin güvenilirliğinin en üst düzeyde olması gereği, toplumsal hayatta ihtiyaç duyulan kişiler arasındaki dürüstlük ve güvenirliliğe ticari hayatın daha çok muhtaç olması nedeniyle, böyle bir artırım nedeni öngörülmüştür.
Anılan bentte iki tür suç öngörülmüştür. Bunlardan birisi ticari faaliyet sırasında dolandırıcılık; diğeri ise, kooperatifin faaliyeti kapsamında dolandırıcılıktır. Bu suç, özgü bir suçtur. Bu suçu ancak, tacir veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişiler ya da kooperatif yöneticileri işleyebilir. Bunların dışındakilerin bu suçu işleyebilme olanağı bulunmamaktadır. Örneğin, esnafın veya tacir sıfatı, şirket yöneticisi ya da şirket adına hareket eden kişi özelliği bulunmayan gerçek kişiler, kooperatif denetçileri ve üyeleri bu suçu işleyemezler.
Bu nitelikli hâlin oluşması için, failin tacir ya da şirket yöneticisi veya şirket adına hareket eden kimse olması yeterli değildir. Aynı zamanda aldatıcı nitelikteki eylemin, ticari faaliyetleri sırasında gerçekleştirilmiş olması gerekir.
Diğer taraftan, ceza muhakemesinin amacı, her somut olayda kanuna ve usulüne uygun olarak toplanan delillerle maddi gerçeğe ulaşıp adaleti sağlamak, suç işlediği sabit olan faili cezalandırmak, kamu düzeninin bozulmasının önüne geçebilmek ve bozulan kamu düzenini yeniden tesis etmektir. Gerek 1412 sayılı CMUK, gerekse 5271 sayılı CMK, adil, etkin ve hukuka uygun bir yargılama yapılması suretiyle maddi gerçeğe ulaşmayı amaç edinmiştir. Bu nedenle ulaşılma imkânı bulunan bütün delillerin ele alınıp değerlendirilmesi gerekmektedir. Diğer bir değişle adaletin tam olarak gerçekleşebilmesi için, maddi gerçeğe ulaşma amacına hizmet edebilecek tüm kanuni delillerin toplanması ve tartışılması zorunludur.
Bu açıklamalar ışığında ön soruna ilişkin uyuşmazlık konusu değerlendirildiğinde;
Katılan ..."ın bir araç satın almak amacıyla 2017 yılı Temmuz ayında sanık ..."in sahibi ve yetkilisi olduğu ... ... Servis ve Tic. Ltd. Şti"ye gittiği, o tarihte şirketin satış müdürü olan ... ile görüştüğü, 2016 model, ... Summit marka, ... ... plakalı ve siyah renkli aracı beğendiği, ancak harf grubu "EAK" olacak şekilde aracın plakasının değiştirilmesini talep ettiği, talebinin kabul edilmesi üzerine aracı satın almaya karar verdiği ve araç bedeli olan 535.000 TL"yi ... ... Servis şirketi adına olan hesap numarasına 10.08.2017 tarihinde havale ettiği, aynı gün söz konusu aracın ... ... Servis şirketi adına tescil edildiği, 15.08.2017 tarihinde sanık ..."in katılanın istediği plakanın çıkarılması için... isimli iş yerine 2.750 TL ödenmesi talimatı verdiği, sanık ... ile katılan arasında araç satış protokolü imzalandığı, ayrıca katılan ile satış danışmanı Ziya Gümüş tarafından imzalanan araç teslim ve tesellüm belgesinin düzenlendiği, inceleme dışı sanık ..."ın aracı katılanın adresine götürerek 23.08.2017 tarihinde katılana teslim ettiği, katılanın plaka değişikliği işlemleri ile ilgili olarak ... ve inceleme dışı sanık ... ile irtibat hâlinde olduğu, 09.11.2017 tarihinde inceleme dışı sanık ..."ın katılanın cep telefonunu arayarak "Aracın bakımı yapılacak, aracı servise getirmeniz gerekir." dediği, katılanın araca ihtiyacı olduğunu söyleyerek aracı vermek istememesi üzerine inceleme dışı sanık ..."ın aracın servis süresinin geldiğini, sürenin kısa olduğunu ve aracı hemen alması gerektiğini belirtip "Yedek araç veririz, ihtiyacınız giderilir." dediği, katılanın da kabul ettiği, inceleme dışı sanık ..."ın aynı gün içerisinde yedek bir araç ile katılanın adresine gidip katılana haricen satılan aracı teslim aldığı ve yedek aracı katılana verdiği, inceleme dışı sanık ..."ın teslim aldığı aracın yedek anahtarını da almak istediği ancak yedek anahtarın o an katılanın üzerinde olmaması nedeniyle alamadığı, 13.11.2017 tarihinde ... ... Servis şirketinden geldiğini ve kendisini inceleme dışı sanık ..."ın gönderdiğini söyleyen bir şahsın serviste çok fazla araç olduğunu ve araca ihtiyaçları bulunduğunu söyleyerek katılandan yedek aracı istediği, katılanın kabul etmemesi üzerine ısrar ederek gün içerisinde saat 13.00"e kadar haricen satılan aracın teslim edileceğini söyleyip yedek aracı ve kodlama yapılacağı gerekçesiyle de haricen satılan aracın yedek anahtarını katılandan teslim aldığı, saat 16.00 sıralarında aracın teslim edilmemesi üzerine katılanın ... ... Servis şirketini aradığı, aracının serviste bulunmadığını ve ... ile inceleme dışı sanık ..."ın işten ayrılmış olduğunu öğrendiği, ... ile inceleme dışı sanık ..."ı aradığında ise katılanı telefondan engelledikleri, katılanın satış müdürü ... ile telefonda görüştüğü sırada sanık ..."in katılana "Biz de dolandırıldık, gel beraber şikâyetçi olalım." dediği, katılanın 13.11.2017 tarihinde yaptığı şikâyet üzerine başlatılan soruşturmada katılana haricen satılan aracın katılandan teslim alındığı 09.11.2017 tarihinde Beyoğlu 51. Noterliğince düzenlenen araç satış sözleşmesi ile satıcı ... ... Servis ve Tic. Ltd. Şti. yetkilisi sanık ... tarafından alıcı inceleme dışı sanık ..."a satıldığı, satış bedelinin 535.000 TL olduğu, aynı aracın yine aynı gün içerisinde Üsküdar 9. Noterliğince düzenlenen araç satış sözleşmesi ile satıcı inceleme dışı sanık ... tarafından alıcı inceleme dışı sanık ..."a satıldığı, satış bedelinin 535.000 TL olduğu, inceleme dışı sanık ... adına tescil edilen aracın plakasının 34 GM .... olarak değiştirildiği ve ertesi gün 10.11.2017 tarihinde Beşiktaş 3. Noterliğince düzenlenen araç satış sözleşmesi ile satıcı inceleme dışı sanık ... tarafından alıcı inceleme dışı sanık ..."nın yetkilisi olduğu ... Otomotiv Dış Ticaret Ltd Şti"ye satıldığı, satış bedelinin 435.000 TL olduğu, Garanti Bankası Fındıkzade Şubesi aracılığıyla 10.11.2017 tarihinde ... Otomotiv Dış Ticaret tarafından inceleme dışı sanık ..."ın hesabına "... plakalı araç bedeline mahsuben" açıklaması ile 435.000 TL havale edildiği, aynı gün ... Finansbank Altunizade Şubesi aracılığıyla da inceleme dışı sanık ..."ın inceleme dışı sanık ..."un hesabına "Jeep araç satış bedeli" açıklaması ile 535.000 TL havale ettiği, bu şekilde sanık ..."in ticari faaliyetleri sırasında katılana yönelik hileli hareket ve eylemlerde bulunmak suretiyle nitelikli dolandırıcılık suçunu işlediği iddiası ile açılan kamu davasında yapılan yargılama sonucunda Yerel Mahkemece "...Sanıkların hileli ve aldatıcı hareketlerle katılan ile suça konu aracın satışını yapmak hususunda anlaştıkları, katılanın suça konu aracın değeri olan 535.000 TL bedeli kendisine bildirilen hesaba gönderdiği, bununla ilgili satış protokolü ve ilgili evrakların taraflarca imzalanmasına rağmen katılana aracın devrinin hiçbir şekilde sağlanmadığı, sonrasında yedek araç temin edileceği söylenerek katılandan aracın geri alındığı ve oluşa uygun olmayacak şekilde çok kısa bir zaman diliminde sanık ... tarafından sanık ..."ın arkadaşı olan sanık ..."a devredildiği ve yine çok kısa bir süre içerisinde sanık ..."un arkadaşı olan sanık ..."a suça konu aracın satıldığı göz önüne alındığında, sanıkların eylem ve fikir birliği içerisinde birlikte hareket ettiklerinin kabulü gerektiği, aksi durumun hayatın olağan akışına aykırı olduğu, nitekim aracın en son sanık ... tarafından sanık ..."ya gerçek satış bedelinden oldukça düşük bedelle plakası değiştirilerek satılmasının da hayatın olağan akışı gereği tutarlı olmadığı, aynı zamanda sanık ..."ın Mahkememizin 1. celsesinde yapmış olduğu savunmasında aracın geri alınması hususunda patronu Şahin Mehmet tarafından talimat aldığını kabul ettiği, bu durumda sanıkların iş birliği içerisinde oldukları ve katılandan maddi menfaat temin ettiklerinin kabulü gerektiği," şeklindeki gerekçeler ile sanığın tacir veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişilerin ticari faaliyetleri sırasında dolandırıcılık suçundan mahkûmiyetine karar verildiği anlaşılmış ise de;
Katılanın satın almak istediği aracın satış ve devir işleminin 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu"nun 20/1-d maddesine uygun şekilde yapılmamasının nedeninin katılanın istediği harf grubuna uygun şekilde plaka değişikliği yapılması hususunda anlaşılması, buna uygun olarak da aracın kasko poliçesi ve zorunlu trafik sigortasının ... Otomotiv şirketi tarafından ödenmesi ve katılan adına noter satışı gerçekleştikten sonra mahsup işleminin yapılacağının kararlaştırılması, ayrıca plaka değişikliğini yapması amacıyla... isimli iş yerine sanık ... tarafından 2.750 TL ödenmesi talimatı verilmiş olması,
Katılan vekilinin ibraz ettiği Ticaret Sicil Gazetesine göre 18.07.2016 tarihli ortaklar kurulu kararı ile inceleme dışı sanık ..."ın, ... ... Servis şirketini 5 yıl süre ile temsile yetkili kılınması, diğer taraftan ... ... Servis şirketi yetkililerince inceleme dışı sanık ..."ın 10-15.11.2017 tarihlerinde mazeretsiz olarak mesaisine gelmediğine dair tutanak tanzim edilmiş ve sanık ... olaydan sonra inceleme dışı sanık ..."a ulaşamadıklarını ifade etmiş ise de sanık ... müdafilerinin sundukları ... ... Servis şirketine ait personel ve sigortalı hizmet listelerinde inceleme dışı sanık ..."ın "satış danışmanı" olarak 07.02.2017 tarihinde işe girdiğinin ve 09.07.2017 tarihinde işten çıktığının, "satış temsilcisi" olarak 08.11.2017 tarihinde işe girdiğinin ve 11.12.2017 tarihinde işten çıktığının, 2017 yılının Haziran ayında tam, Temmuz ayında kısmi çalışmasının olduğunun, Ağustos ve Eylül aylarında çalışan listesinde yer almadığının, Kasım ve Aralık aylarında ise çalışan listesinde adının bulunduğunun, dolayısıyla aracın katılana fiilen teslim edildiği 23.08.2017 tarihinde şirketin çalışanı olmadığının, katılandan aracın geri alındığı 09.11.2017 ve sonraki tarihlerde ise şirket çalışanı olduğunun anlaşılması, ayrıca kollukta verdiği 16.11.2017 tarihli ifadesinde mesleğinin satış danışmanı olduğunu ve sanık ..."in çalışmış olduğu şirketin sahibi olduğunu ifade etmesi,
Katılana yedek aracın inceleme dışı sanık ... tarafından 09.11.2017 tarihinde teslim edilmesinden sonra, 13.11.2017 tarihinde inceleme dışı sanık ... adına katılanın telefonunu arayan bir şahsın katılanın evine giderek ... ... Servis şirketinden geldiğini ve kendisini inceleme dışı sanık ..."ın gönderdiğini söyleyip yedek aracı ve kodlama yapılacağı gerekçesiyle de haricen satılan aracın yedek anahtarını katılandan teslim alması,
... ... Servis ve Tic. Ltd. Şti. vekili Av. ..."ın 15.11.2017 havale tarihli şikâyet dilekçesinde aracın inceleme dışı sanık ..."a satışına ilişkin 09.11.2017 tarihli araç satış sözleşmesini sanık ..."in çok yoğun olduğundan notere gidememesi nedeniyle noter katibinin şirkete getirdiğini belirtmesi, inceleme dışı sanık ..."ın ise noterde satış sözleşmesi hazırlandıktan sonra inceleme dışı sanık ..."dan 400.000 TL parayı teslim aldığını, noterde satış sözleşmesini kendisine verdiklerini, normalde noter katibinin gelmesi gerektiğini, satış sözleşmesi ile birlikle sanık ..."in odasına gittiğini, parayı sanık ..."e teslim ettiğini, sanık ..."in satış sözleşmesini imzaladığını, bu sırada yanlarında kimsenin olmadığını savunması, diğer yandan inceleme dışı sanık ..."un ise noterliğin dışında araç içerisinde inceleme dışı sanık ..."a 400.000 TL parayı teslim ettiğini, sanık ..."in araç satış sözleşmesinde ıslak imzasını gördüğünü, kendi adının açılmış olduğu yere imzasını attığını ve inceleme dışı sanık ... ile birlikte noterliğe girdiğini, noter huzurunda para alış verişinin ve satış sözleşmesinin yapıldığını onaylattıktan sonra noterden çıktıklarını ifade etmesi,
Hususları birlikte nazara alındığında;
Ceza yargılamasının amacının, hiçbir kuşkuya yer bırakmaksızın maddi gerçeğin ortaya çıkarılması olduğundan hareketle,
Sanık ..."in başlangıçtan beri şirket çalışanları tarafından kendisinin de dolandırıldığını savunması karşısında;
1- İnceleme dışı sanık ..."ın olayda sanık ..."in kendisine verdiğini iddia ettiği talimat ile mi yoksa sanık ..."ten habersiz olarak kendi iradesi ile mi hareket ettiğinin tespiti bakımından satış danışmanı veya satış temsilcisi olması haricinde ... ... Servis şirketindeki yetkisinin ve sorumluluğunun, katılana aracı teslim ettiği 23.08.2017 tarihinde, aracı katılandan geri aldığı 09.11.2017 tarihinde ve sonrasında şirket çalışanı olup olmadığının ticaret sicil gazetesi, SGK kayıtları, şirketin muhasebe defterleri ile ücret bordrolarının getirtilerek; işten ayrılma nedeninin, ayrıldığı dönemlerde sanık ..."in özel ve şahsi işlerini takip edip etmediğinin ve halen şirkette çalışıp çalışmadığının ise kolluk araştırması yaptırılıp ve gerekirse tanık beyanlarına başvurularak belirlenmesi,
2- Katılana teslim edilip daha sonra geri alınan yedek aracın ... ... Servis şirketine ait olup olmadığının, inceleme dışı sanık ... tarafından şirket dışından temin edilip edilmediğinin ve yedek aracı katılandan geri alan şahsın adı geçen şirket çalışanı veya şirket tarafından gönderilen biri olup olmadığının tespiti bakımından, söz konusu kimliği belirsiz şahsın katılanı aradığı telefon numarası ile açık kimlik bilgilerinin belirlenerek olaya ilişkin bilgi ve görgüsünün sorulması, yedek aracın plakasının araştırılarak olay tarihinde kimin adına kayıtlı veya kimin zilyetliğinde olduğunun tespit edilmesi,
3- Katılanın talep ettiği plaka değişikliğini yapması amacıyla... isimli iş yerine sanık ... tarafından 2.750 TL ödenmesi talimatı verilmiş olması karşısında, ...isimli iş yeri yetkilisinin açık kimlik bilgilerinin belirlenip duruşmaya çağrılarak kendileri tarafından plaka değişikliği hizmeti verilip verilmediği, bu yönde katılanın satın aldığı araca ilişkin ... ... Servis şirketi ile aralarında bir anlaşma yapılıp yapılmadığı, anlaşma yapılmış olması hâlinde ... ... Servis şirketi çalışanlarından kiminle irtibat hâlinde oldukları ve plaka değişikliğinin 09.11.2017 tarihine kadar neden yapılamadığı hususlarında ayrıntılı beyanlarının sorulması,
4- Beyoğlu 51. Noterliğince düzenlenen, satıcısı ... ... Servis ve Tic. Ltd. Şti. yetkilisi sanık ..., alıcısı ise inceleme dışı sanık ... olan ... plakalı araca ilişkin 09.11.2017 tarihli ve 23581 yevmiye numaralı araç satış sözleşmesinin ne suretle düzenlendiği, sanık ..."e imzalatması amacıyla inceleme dışı sanık ..."a teslim edilip edilmediği, sanık ... tarafından nerede ve kimin nezaretinde imzalandığı hususlarında ilgili noterlik yetkilisinin ve ayrıca sanık ... müdafisinin inceleme dışı sanık ..."a yapılan noter satışının evrakını hazırlattığını belirttiği ..."ın beyanlarının alınması ve toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilip sonucuna göre sanık ..."in hukuki durumunun belirlenmesi gerekirken, Yerel Mahkemece sanık hakkında eksik araştırmayla kurulan mahkûmiyet hükmüne yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesinin isabetsiz olduğu kabul edilmelidir.
Bu itibarla, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı itirazının değişik gerekçe ile kabulüne, Özel Dairenin temyiz isteminin esastan reddine ilişkin kararının kaldırılmasına, Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Dairesinin sanık ... hakkında nitelikli dolandırıcılık suçundan kurulan hükme yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine dair kararının, eksik araştırma ile mahkûmiyet hükmü kurulduğu gözetilmeden Yerel Mahkemenin sanık ... hakkında nitelikli dolandırıcılık suçundan kurulan hükmün bozulmasına karar verilmesi yerine yazılı şekilde istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi isabetsizliğinden bozulmasına, 28.02.2019 tarihli ve 30700 sayılı Resmî Gazete"de yayımlanarak aynı tarihte yürürlüğe giren 7165 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun"un 8. maddesi ile değişik 5271 sayılı CMK"nın 304. maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendi uyarınca dosyanın, gereği için kararı veren ilk derece mahkemesine, aynı fıkranın son cümlesi uyarınca kararın bir örneğinin de bölge adliye mahkemesine gönderilmesine karar verilmelidir.
Ulaşılan bu sonuç karşısında, sanığa atılı nitelikli dolandırıcılık suçunun yasal unsurları itibarıyla oluşup oluşmadığının belirlenmesine ilişkin asıl uyuşmazlık konusu değerlendirilmemiştir.
Çoğunluk görüşüne katılmayan iki Ceza Genel Kurulu üyesi, sanık hakkında eksik araştırma ile karar verilmediği düşüncesiyle karşı oy kullanmışlardır.
SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle;
1- Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı itirazının DEĞİŞİK GEREKÇE İLE KABULÜNE,
2- Yargıtay 15. Ceza Dairesinin 12.02.2020 tarihli ve 4-1947 sayılı sanık ... hakkında nitelikli dolandırıcılık suçundan kurulan hükme yönelik temyiz isteminin esastan reddine ilişkin kararının KALDIRILMASINA,
3- İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 21. Ceza Dairesinin 03.09.2019 tarihli ve 2979-863 sayılı, sanık ... hakkında nitelikli dolandırıcılık suçundan kurulan hükme yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine dair kararının, eksik araştırma ile mahkûmiyet hükmü kurulduğu gözetilmeden İstanbul 18. Ağır Ceza Mahkemesinin 21.06.2019 tarihli ve 26-291 sayılı sanık ... hakkında nitelikli dolandırıcılık suçundan kurulan hükmün bozulmasına karar verilmesi yerine yazılı şekilde istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi isabetsizliğinden BOZULMASINA oy çokluğu ile,
4- Bozma nedenine göre sanık ..."in SALIVERİLMESİNE oy birliği ile,
5- Dosyanın, gereği için kararı veren ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de bölge adliye mahkemesine gönderilmek üzere, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİ EDİLMESİNE, 16.03.2021 tarihinde yapılan müzakerede karar verildi.