20. Hukuk Dairesi 2014/6800 E. , 2014/10335 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasında görülen dava, merci tayini nedeniyle Yargıtay"a gönderilmiş, ilgili Dairece de, istemin hâkimin çekinmesine ilişkin olduğu belirtilerek istem incelenmek üzere Dairemize gönderilmekle dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Taraflar arasında 1. Asliye Ticaret Mahkemesi"nde görülen dava sırasında Hâkim ... (32344) tarafından davadan çekinilmiştir.
Çekinme talebini inceleyen merci tarafından çekinme isteminin kanuna uygun olduğuna ilişkin verilen karar, tebliğ edilmeksizin 22.10.2013 tarihinde kesinleşmiş ve ... Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri Adalet Komisyonu Başkanlığı tarafından, 2. Asliye Ticaret Mahkemesi Hâkimi Mehmet Sabri Kumsal (30777) genel yetkisi çerçevesinde taraflara arasındaki davaya bakmakla görevlendirilmiştir.
Görvelendirilen Hâkim ... 31.10.2013 gün 2010/290-387 sayı ile aynı yerde 5 adet daha Asliye Ticaret Mahkemesi bulunduğu, bunlardan birinin görevlendirilmesinde Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri Adalet Komisyonu Başkanlığı"nın hak ve yetkisinin bulunmadığı, kura çekilmeden isme tevzinin yapılmasının adaletsiz bir uygulama olduğu gibi nedenlerle 1. Asliye Ticaret Mahkemesi"ne kayıtlı esasın kapatılmasına karar verilerek dosya tevzi bürosuna gönderilmiştir.
Mahkemeler tevzi bürosunca da, dosya 6. Asliye Ticaret Mahkemesi"ne tevzi edilmiş, mahkemece 01.11.2013 tarih 2013/574-50 sayılı karar ile, Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri Adalet Komisyonu Başkanlığı tarafından, 2. Asliye Ticaret Mahkemesi Hakiminin görevlinderildiği, davanın 1. Asliye Ticaret Mahkemesi"nin 2010/290 E sayılı dosyası arasında görevlendirilen hâkim tarafından bakılması gerektiği belirtilerek mahkemenin görevsizliğine, HMK 20/1. Maddesi gereğince görevli ve yetkili mahkemenin 1. Asliye Ticaret Mahkemesi olduğunun tespitine ve talep halinde ilgili mahkemesine gönderilmesine ilişkin verilen karar temyiz edilmeksizin kesinleşmiştir.
Dava dosyası 1. Asliye Ticaret Mahkemesi"ne gönderildikten sonra, mahkemece, davaya hangi hâkimin bakacağının belirlenmesi için Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri Adalet Komisyonu Başkanlığı"na yazı yazılmış ve Başkanlıkça 22.01.2014 gün 2014/221 Muh. Sayı ile davaya, 2. Asliye Ticaret Mahkemesi Hakimi Mehmet Sabri Kumsal"ın bakması gerektiğinin düşünüldüğü bildirilmesi üzerine, görevlendirilen Hâkim Mehmet Sabri Kumsal tarafından, davanın tevzi yolu ile 6. Asliye Ticaret Mahkemesi"ne verildiğinden görevinin kesinleştiğinden 1. Asliye Ticaret Mahkemesi"nin görevsizliğine, 6. Asliye Ticaret Mahkemesi"nin görevli olduğuna, iki mahkeme arasında görev uyuşmazlığı çıktığından görevli mahkemenin tespiti için dosyanın re"sen Yargıtay 17. Hukuk Dairesi"ne gönderilmesine karar verilmiştir.
Yargıtay 17. Hukuk Dairesi tarafından da 26.06.2014 tarih ve 2014/7905 E. - 10098 K. sayılı karar ile, uyuşmazlığın hâkimin çekinmesi ile ilgili olduğundan, Yargıtay Büyük Genel Kurulunun 24.01.2014 tarih, 2014/1 sayılı kararı uyarınca inceleme görevinin Yargıtay 20. Hukuk Dairesine ait olduğu belirtilmek suretiyle dosya gönderilmiştir.
İncelenen dosya kapsamına göre, uyuşmazlık hâkimin çekilmesinden kaynaklı olmayıp, çekilme istemi merci tarafından uygun bulunan hâkim yerine, hangi hâkimin görevlendirileceği ve görevlendirmeyi Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri Adalet Komisyonu Başkanlığı"nın mı yoksa başka bir kurumun mu yapacağına ilişkindir. HMK"nun 20. maddesi uyarınca ortaya çıkan görev veya yetki uyuşmazlığında aynı Kanunun 21. maddesi uyarınca yargı yerinin belirlenmesi Yargıtay ilgili Dairesine aittir. Aynı yerde kurulu birden fazla Asliye Ticaret Mahkemesi arasındaki ilişki işbölümü ilişkisi olup, nöbetçi Asliye Ticaret Mahkemesi veya tevzi bürolarınca belirlenir ve tarafların itiraz hakkı bulunmamaktadır. Ayrıca, bu neviden işbölümü uyuşmazlığı, HMK 20. maddesi uyarınca görev veya yetkiye ilişkin bir uyuşmazlık niteliğinde olmadığından Yargıtay tarafından merci tayini belirlemesi de yapılamaz. H.M.K. ve ilgili mevzuatta reddi hâkim talebinin kabulüne, çekinme veya çekilme isteminin uygun bulunmasına ilişkin verilen karardan sonra davaya hangi hâkimin bakacağı hususunda kanunî bir düzenleme bulunmamaktadır. Ancak, 6087 sayılı Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Kanunu ile 2802 sayılı Hâkimler ve Savcılar Kanunu hükümleri uyarınca hakimlerin atanma ve yetkilendirilmeleri, 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanuna göre hukuk mahkemeleri arasındaki iş dağılımının esaslarını belirleme yetkisinin Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kuruluna ait olduğu ile Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu 1. Dairesinin 22/03/2012 gün 771 sayılı, 08/05/2012 gün 1244 sayılı, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Genel Kurulu"nun 06/06/2012 gün 318 sayılı kararları gözönünde bulundurularak, reddedilen, çekinen veya çekilen hâkimin yerine hangi hâkimin görevlendirileceğini belirleme yetkisinin Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kuruluna ait olduğu nazara alındığında, Dairece incelenecek bir temyiz bulunmadığından, dava dosyasının mahkemesine iadesine, temyiz harcının istek halinde iadesine 09/12/2014 günü oy birliğiyle karar verildi.