15. Hukuk Dairesi 2018/870 E. , 2018/2689 K.
"İçtihat Metni"
Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi
ılı hükmün temyizen tetkiki davalılar ... ile ..... vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi"nden kaynaklanan, davalılardan ... adına kayıtlı olan taşınmazın tapusunun iptâli ile tescili, mümkün olmadığı takdirde saptanacak bedelin tahsili istemine ilişkin olup, mahkemece davalılardan ... adına kayıtlı olan tapu kaydının iptâli ile davacı adına tesciline dair verilen hüküm davalılar ... ile .... vekilince yasal süresi içerisinde temyiz edilmiştir.
492 Sayılı Harçlar Kanunu hükümlerine göre: Yargı işlemlerinden bu kanuna bağlı (1) sayılı tarifede yazılı olanları, yargı harçlarına tabidir (2. md.). Yargı harçları (1) sayılı tarifede yazılı işlemlerden değer ölçüsüne göre nispi esas üzerinden, işlemin nev"i ve mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınır (15. md.). Değer tâyini mümkün olan hallerde dava dilekçelerinde değer gösterilmesi mecburidir. Gösterilmemişse davacıya tespit ettirilir. Tespitten kaçınma halinde, dava dilekçesi muameleye konmaz (16/3. md.). Noksan tespit edilen değerler hakkında 30"uncu madde hükmü uygulanır (16/4. md.). Yargı harçları (1) sayılı tarifede yazılı nispetler üzerinden alınır (21. md.). Harçlar Kanunu 28. maddeye göre (1) sayılı tarifede yazılı nispî karar ve ilâm harcının 1/4"ü peşin alınır (28. md.). Yargılama sırasında tespit olunan değerin, dava dilekçesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılırsa, yalnız o oturum için yargılamaya devam olunur, takip eden oturuma kadar noksan değer üzerinden peşin karar ve ilâm harcı tamamlanmadıkça davaya devam olunmaz. Hukuk
Muhakemeleri Kanunu"nun 150. maddesinde gösterilen süre içinde dosyanın işleme konulması noksan olan harcın ödenmesine bağlıdır (30. md.). Yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemler yapılmaz (32. md.). HMK"nın 120/1. maddeye göre de davacı, yargılama harçlarını mahkeme veznesine yatırmak zorundadır.
Somut olayda; mahkemece kararın gerekçesinde “...Her ne kadar keşifte dava konusu taşınmazın değeri 150.000,00 TL olarak belirtilmiş ise de yargılama sırasında bu değer üzerinden eksik harç yatırılmamış olduğundan...” şeklinde hüküm kurularak dava değerinin 150.000,00 TL olduğu ve eksik harcın ikmâl edilmediği kabul edilmiş, dava açılırken harca esas değer olarak gösterilen 13.000,00 TL’ye ilişkin olarak 222,05 TL’nin yatırıldığı; yargılama sırasında taşınmazın değeri için tespit edilen 150.000,00 TL yönünden ise eksik peşin harç tamamlanmaksızın karar verilmiştir. Yatırılması gerekli harçlar yatırılmaksızın davanın görülmesi mümkün değildir. Harç kamu düzenine ilişkin olup, mahkemece gözetilmesi gerektiği gibi temyiz nedeni olarak ileri sürülmese bile Yargıtay tarafından da gözetilmesi gerekir. Bu durumda mahkemece harcın tamamlanması için davacı tarafa süre verilmeli, süresi içinde harç yatırılmaz ise dosya işlemden kaldırılmalı, harç eksikliği tamamlanır ise yargılamaya devam edilerek esastan inceleme yapılmalıdır. Kamu düzenine ilişkin bu kurallara rağmen eksik harcın yatırılması için gereken işlemler yapılmadan esastan inceleme yapılarak bu konuda karar verilmesi doğru olmamış, sair temyiz itirazları incelenmeksizin hükmün bozulması gerekmiştir.
Bozma sebebine göre diğer temyiz itirazları incelenmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda yazılı nedenlerle kararın davalılar ... ile....yararına BOZULMASINA, bozma nedenine göre diğer temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalılar ... ile M. Taşkın İnş. Tur. Eml. Kom. Otom. ....i."ye geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 26.06.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.