MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : ELATMANIN ÖNLENMESİ-TAZMİNAT

Yanlar arasında görülen elatmanın önlenmesi, tazminat davası sonunda, yerel mahkemece davanın, kısmen kabul kısmen reddine ilişkin olarak verilen karar davacı (karşı davalı) ve davalı (karşı davacı) tarafından yasal süre içerisinde duruşmalı olarak temyiz edilmiş olmakla, duruşma günü olarak saptanan 15.11.2013 Cuma günü için yapılan tebligat üzerine temyiz eden vekili Avukat ... ile diğer temyiz eden vekili Avukat ... geldiler, duruşmaya başlandı, süresinde verildiği ve kayıt olunduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra gelen vekillerin sözlü açıklamaları dinlendi, duruşmanın bittiği bildirildi, iş karara bırakıldı. Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelenerek gereği görüşülüp düşünüldü:

-KARAR-

Dava; çaplı taşınmaza elatmanın önlenmesi, karşı dava ise yapı bedeli, kira, kâr kaybından kaynaklanan zararın tazmini isteğine ilişkin olup mahkemece; asıl davada elatmanın önlenmesine ve karşı davada yapı bedeli bakımından taleple sınırlı olmak üzere davanın kabulüne, kira bedeli ve kâr mahrumiyeti bakımından ise davanın reddine karar verilmiş, hüküm taraflarca temyiz edilmiştir.
Dosya içeriğinden ve toplanan delillerden; davacı ... ( / Belediyesi ) adına kayıtlı olan çekişme konusu 1763 parsel sayılı taşınmazın, dava dışı ... 22/06/1998 tarihli kira sözleşmesi ile kiralandığı, kiralayanın "yeni imalat ve proje maliyet bedeli" kadar kira süresinin uzatılmasına ilişkin talebinin 25/08/1998 tarihli Belediye Meclis kararı ile kabul edildiği, belediyede yönetimin değişmesi üzerine 03/09/1999 tarihli, 1/2 sayılı Meclis Kararı ile kira sözleşmesinin feshedildiği, bu idari işlemin feshi amacıyla idari yargı yerinde açılan davanın redle sonuçlandığı, idarenin ilgli kararının geri alma işlemi olarak nitelendirildiği, böylelikle sözleşmenin feshine ilişkin kararın kesinleşmesi üzerine belediye tarafından şirket aleyhine elatmanın önlenmesi ve ecrimisil istemli 1999/847 esas sayılı davanın açıldığı, şirket tarafından da imâlat ve tadilat bedelleri, mahrum kalınan kira bedellerine ilişkin karşı davanın açıldığı, tazminat davası kapsamında Asliye Hukuk Mahkemesinin 2004/244 Esas, 179 Değişik İş dosyası ile şirket tarafından yaptırılan imalat ve tadilat bedellerinin 216.000,00 TL olduğunun belirlendiği, yargılamanın devamı sırasında ... arasında sulh protokolü imzalandığı, bu protokolün Belediye Meclisinin 01/08/2005 tarihli, 25 sayılı kararı ile kabul edildiği, böylelikle Meclis Kararı ile onanan sulh protokolü çerçevesinde tarafların karşılıklı olarak davalarından vazgeçtikleri görülmektedir.
Diğer taraftan; ... sulh protokolü çerçevesindeki tüm haklarını 23/09/2005 tarihli temlikname ile davalı – karşı davacı ..."e devrettiği, davalının da Belediyesi ile 23/09/2005 tarihli, 10 yıllık kira sözleşmesi düzenledikleri, ancak Belediyesinin 01/08/2005 tarihli, 25 sayılı Meclis Kararının (Belediye ile şirket arasında düzenlenen sulh protokolüne ilişkin karar) ... Belediyesinin 23/08/2005 tarihli kararı ile "..belediyeye ait taşınmazlar hakkında 2886 sayılı Yasanın 75. maddesi uyarınca ihâle yoluyla kiralanmasının mümkün olduğu , çekişmeli taşınmazın kiralanmasında anılan yasal düzenlemeye uyulmadığı, Belediye Meclisinin hak ve yetkilerinin yasa ile sınırlı olduğu, ... Belediyesinin 01/08/2005 tarih, 25 sayılı Meclis Kararının yeniden gözden geçirilmesi gerektiği gerekçesiyle " onanmadığı, bunun üzerine ... Belediyesinin 07/07/2009 tarihli, 12 sayılı kararı ile 23/09/2005 tarihli kira sözleşmesi ve bu sözleşmenin dayanağını teşkil eden 01/08/2005 tarihli, 25 sayılı Meclis Kararının iptal edildiği, iptale ilişkin kararın davalıya 18/09/2009 tarihinde tebliğ edildiği fakat iptal kararına karşı yargı yoluna gidilmediği,dolayısıyla davalının çekişmeli taşınmazı kullanmasının hukuki dayanağının kalmadığı anlaşılmaktadır.
Davacı ... dava dilekçesinde; Belediye mallarının 2886 sayılı İhale Kanunu"na göre kiralanması gerektiğini, belediye adına kayıtlı çaplı taşınmazın İhale Yasasına uygun kiralanmadığını, kira sözleşmesinin ... Belediye Meclis kararı ile iptal edildiğini, yok hükmündeki karara sonradan geçerlilik tanınamayacağını ileri sürerek eldeki davayı açmıştır.
Olayların akışı ve saptanan olgular karışısında öncelikle belirtmek gerekir ki; ... belediyesinin kayden maliki bulunduğu çekişmeli taşınmazın 2886 sayılı Yasanın 1. maddesindeki düzenlemeye muhalefet edilerek Belediye Meclis kararı ile kiralandığı, davalı ile yapılan 23/09/2005 tarihli kira sözleşmesinin ... Belediye Meclisinin 07/07/2009 tarihli ve 12 sayılı kararı ile iptal edildiği, dolayısıyla usûlüne uygun yapılmış kira sözleşmesi olmadan davalı – karşı davacının çekişmeli taşınmazda şagil olduğu saptanmak ve bu olgu benimsenmek suretiyle asıl davada elatmanın önlenmesine karar verilmiş olmasında kural olarak bir isabetsizlik yoktur. Davalı- karşı davacının öteki temyiz itirazları yerinde değildir. Reddine.
Tarafların karşı davaya yönelik temyiz itirazlarına gelince;
Davalı taraf karşı davasında; kira sözleşmesinin düzenlendiği 23/09/2005 tarih ile fesih tarihi olan 07/07/2009 arasında belediyenin onayından geçen inşaat ruhsatı ve devamında da yapı kullanma izin belgesi alınan bedeli yüksek ek imâlat ve tadilat yaptığını, tadil edilen tesislerin alt kiraya verdiği halde belediyenin kiracılara işyeri açma ruhsatı vermediğinden kira gelirinden ve kâr mahrumiyetinden kaynaklanan kaybının karşılanması gerektiğini ileri sürerek karşı davayı açmıştır.
Gerçekten de, davalının taşınmaza zorunlu ve faydalı masraflar yaptığının belirlenmesi halinde Türk Medeni Yasasının 994. maddesi çerçevesinde değerlendirme yapılması gerektiğinde kuşku yoktur.
Ne var ki, mahkemece, davalının bu yöndeki savunmaları üzerinde durularak, çekişmeli yere zorunlu ve faydalı masraf yapıp yapmadığının belirlendiğini, araştırma ve incelemenin hüküm kurmaya yeterli ve elverişli olduğunu söyleyebilme olanağı yoktur.
Hal böyle olunca; mahallinde uzman bilirkişiler marifetiyle yeniden keşif yapılarak dava konusu taşınmazda ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2004/244 Esas, 179 Değişik İş dosyası ile dava dışı şirket tarafından yaptırılan imâlat ve tadilatların saptanması, davalı ile Belediye tarafından akdedilen 23/09/2005 tarihli kira sözleşmesi sonrası davalı tarafından zorunlu ve faydalı masraf yapılıp yapmadığı, zorunlu ve faydalı masraf yapıldı ise kim ve hangi dönemde yapıldığının inşaat ruhsatı ve eki projelerin belediye ile şirket arasında düzenlenen sulh protokolu ve öncesinde yaptırdıkları tespit dosyası gözetilerek belirlenmesi, öteyandan ... Belediyesi ile arasında düzenlenen sulh protokolünün kabulüne ilişkin Belediye Meclisinin 01/08/2005 tarihli, 25 sayılı kararı ... Belediyesince onay görmemesine rağmen bundan haberdar edilmeyen davalı ile yapılan 23/09/2005 tarihli kira sözleşmesinin ifa edilmemesinden doğan zararının tespit edilmesi, bilirkişilerden uygulamayı gösterir, denetime elverişli rapor alınması, hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken karşı davacının iddiası ve karşı davalının savunması üzerinde durulmadan eksik inceleme ile yazılı olduğu üzere hüküm tesisi isabetsizdir.
Tarafların bu yönlere değinen temyiz itirazları yerindedir. Kabulüyle hükmün açıklanan nedenden ötürü (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK."nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 29.12.2012 tarihinde yürürlüğe giren Avukatlık Ücret Tarifesinin 14. maddesi gereğince gelen temyiz eden taraf vekilleri için 990.00.-"ar TL. duruşma avukatlık parasının karşılıklı olarak alınıp birbirlerine verilmesine, 15.11.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.