MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Tapu İptali ve Tescil

... ve müşterekleri ile ... aralarındaki tapu iptali ve tescil davasının kısmen kabulüne ve kısmen reddine dair Yüksekova Asliye Hukuk Mahkemesinden verilen 31.03.2010 gün ve 147/115 sayılı hükmün ..."ca incelenmesi davalı ... vekili tarafından süresinde istenilmiş olmakla dosya incelendi gereği düşünüldü:

... A R A R

Davacılar vekili, kadastro çalışmaları sırasında ... adına tespit ve tescil edilen 170 ada ..., 171 ada ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., 172 ada ..., ..., ..., ... ve ... sayılı parsellerin 60-70 yıl öncesinden beri dedeleri tarafından ... Doğan isimli şahıstan satın alındığını, yapılan rızai taksim sonucu dava konusu taşınmazların vekil edenlerinin babasına kaldığını, onun da kendi çocukları arasında yaptığı paylaşım sonucu taşınmazların vekil edenleri davacılara intikal ettiğini açıklayarak anılan parsellerin tapu kayıtlarının iptali ile vekil edenleri adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesini istemiştir.
Davalı ... vekili, dava konusu taşınmazların Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olduğunu, Toprak Tevzi Komisyonunca yapılan çalışmaları sırasında ... adına tapuya kayıt ve tescil edildiklerini, tapulu taşınmazların kazanmayı sağlayan zilyetliğe dayalı olarak edinilemeyeceğini açıklayarak davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
Mahkemece, 170 ada ... sayılı parsele yönelik davanın reddine, 171 ada ... sayılı parsel içerisinde A harfi ile işaretli 500 m2’lik yer bakımından Hazinenin tapu kaydının iptali ile .../...’er pay oranında paylı olarak davacılar adına tapuya kayıt ve tesciline, aynı parsel içerisinde B harfi ile işaretli kısmı bakımdan davanın reddine, 171 ada ..., ..., ..., ..., ..., ..., 172 ada ..., ..., ..., ... ve ... sayılı parsellere yönelik olarak açılan davanın kabulü ile ... adına bulunan tapu kayıtlarının iptaline, davacılar adına aynı şekilde .../...’er pay oranında paylı olarak davacılar adına tapuya kayıt ve tescillerine karar verilmesi üzerine; hükmün kabule ilişkin bölümleri davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, kazanmayı sağlayan zilyetlik, satın alma, muristen intikal, paylaşım ve eklemeli zilyetlik hukuksal sebeplerine dayalı olarak TMK.nun 713/... ve 3402 sayılı Kadastro Kanununun .... maddesi gereğince açılan mülkiyetin aktarılmasına ilişkin tapu iptali ve tescil davasıdır. Mahkemece, temyize konu taşınmazlar hakkındaki davanın kabulüne karar verilmiş ise de, yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Dava konusu parseller, 4753 sayılı Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu hükümleri uyarınca Toprak Tevzi Komisyonunca yapılan çalışmalar sonucunda ... adına tapuya bağlandıkları ve Toprak Tevzice oluşturulan Hazineye ait ........1963 tarih 851, 853 ve 1005 sayılı tapu kayıtları kapsamında kaldığı açıklanmak suretiyle 1996 yılında yapılan kadastro çalışmaları sırasında ... adına tespit ve tescil edildikleri saptanmıştır. Taşınmazlar ........1963 tarihinden beri tapulu bulunduklarından tapulu taşınmazlar üzerinde sürdürülen zilyetlik hukuken bir değer taşımaz. Bu nedenle ... adına tapu kayıtlarının oluştuğu ........1963 tarihinden geriye doğru kazanmayı sağlayan zilyetlik, imar ve ihya koşullarının araştırılıp belirlenmesi gerekmektedir. Yani davacıların zilyetliğinin başlangıç tarihi eklemeli zilyetlikte dahil olmak üzere en erken 1942-1943 yıllarında başlamış olması gerekir. 1963 yılından geriye doğru ... yıllık kazanmayı sağlayan zilyetlik süresi ile diğer kazanma koşulları davacılar yararına oluştuğu taktirde taşınmazların zilyetlikle edinimleri mümkün olabilir.
Teknik bilirkişi Orhan Hasküp ve Ramazan Kurt tarafından düzenlenen tarihsiz rapor ekinde sunulan (raporun birinci sayfası olmakla beraber ikinci sayfası dosya arasında bulunamamıştır. ... denetimi açısından bir eksikliktir) krokide dava konusu taşınmazların önemli bir bölümünün “sazlık” olarak nitelendirilen alanda kaldığı, kroki üzerinde işaretlendiği, yakın çevresinde de sazlık niteliğinde parsellerin bulunduğu anlaşılmıştır. Saptanan bu durum karşısında taşınmazların niteliği konusunda duraksama hasıl olmuştur. Dava ........2001 tarihinde açılmıştır. Davanın açıldığı tarihte Bataklıkların Kurutulması ve Bundan Elde Edilecek Topraklar Hakkındaki ........1950 tarih ve 5516 sayılı Kanun yürürlüktedir. Sözü edilen bu kanun 5637 sayılı Kanunun .... maddesi ile ........2007 tarihinde yürürlükten kaldırılmıştır. Her dava kural olarak açıldığı tarihte yürürlükte bulunan kanun hükümleri uyarınca çözüme kavuşturulur. 5516 sayılı Kanunun ..., ..., ..., ..., ... ve devamı maddeleri uyarınca bataklık ve sazlık yerlerin ne şekilde kurutularak toprak elde edileceği açıklanmış, buna dair yetki ve izin idari mercilere verilmiştir. Sözü edilen maddelerde belirtilen yöntemler uyarınca ancak sazlık ve bataklık yerlerin kurutulması halinde kazanmayı sağlayan zilyetlikle taşınmaz mal edinilebilir. 5516 sayılı Kanun gereğince işlem yapılmadıkça sazlık ve bataklık niteliğinde bulunan taşınmazların edinilmesi olanaksızdır. Bu tür yerlerin imar ve ihyası 3402 sayılı Kadastro Kanununun .... maddesinde açıklanan durumdan farklıdır. 3402 sayılı Kanunun .... maddesi gereğince kişilerin emek ve para sarf edilmek suretiyle bir yeri imar ve ihya etmeleri halinde diğer kazanma koşulları da oluşmuş ise, edinilmesi mümkün olur. Ne var ki, mahkemece, sazlık niteliğinde bulunan yerler konusunda herhangi bir araştırma ve inceleme yapılmamış bu konu üzerinde de durulmamıştır.
Bu nedenle, ... adına tapu kayıtlarının oluştuğu ........1963 tarihinden en az ... yıl öncesine ait dava konusu taşınmazların bulunduğu bölgeye ilişkin (1930-1943 ve ayrıca 1943-1950 arası) iki ayrı zamanda çekilmiş hava fotoğrafları ile teknik bilirkişilerin rapor ve krokisi eklenmek suretiyle 170/... sayılı parselin kuzeyinden geçen çayın ıslahının ve seddenin ... tarafından yapılıp yapılmadığının, yapılmış ise, buna ait harita ve belgelerin ... Bölge Müdürlüğünden getirtilerek dosya arasına konulması (ıslah çalışmaları ile seddenin hangi tarihlerde yapıldıklarının aynı bölge müdürlüğünden sorulması), daha önce götürülmeyen uzman bilirkişi jeodezi ve fotoğrametri mühendisi aracılığıyla hava fotoğrafları ile tüm harita ve belgelerin yeniden yapılacak keşifte zemine uygulanması, sözü edilen hava fotoğraflarının stereoskopik aletle üç boyutlu olarak incelemeye tabi tutulması, taşınmazların hava fotoğraflarının çekildikleri tarihlere göre kültür arazisi niteliğinde bulunupbulunmadıkları, ya da hangi nitelikte bulundukları, 5516 sayılı Kanun hükümleri uyarınca işlem görüp görmediği, sazlık niteliğinde bulunup bulunmadıkları konularında tarafların ve ...’ın denetimine açık gerekçeli raporun uzman bilirkişiden alınması, nitelik açısından her türlü araştırma ve incelemenin eksiksiz olarak yapılması, pafta üzerinde taşınmazlara komşu ada ve parseller belirlenerek bunlara ilişkin kadastro öncesi varsa tapu kayıtları ile kadastro tutanak ve eklerinin kadastro sırasında komşu parsele revizyon gören tapu ve vergi kayıtlarının aynı şekilde bulundukları yerlerden getirtilerek, teknik, yerel bilirkişi ve tanıklar aracılığıyla zemine uygulanması, komşu kayıt ve belgelerin taşınmaz yönünü ne gösterdikleri üzerinde durulması, zilyetliğin başlangıç, sürdürülüş biçimi ve süresinin araştırılıp belirlenmesi, HUMK.nun 366. maddesi uyarınca tescil konusu taşınmazlar ve çevresi bir bütün olarak düşünülmek suretiyle keşifte renkli fotoğraflarının çektirilerek hakim tarafından onaylandıktan sonra dosya arasına konulması, daha önce götürülmeyen toprak konusunda uzman bir ... veya ... Yüksek Mühendisinden yukarıdaki açıklamalar da gözetilerek taşınmazların nitelikleri konusunda gerekçeli, karşılaştırmalı rapor alınması, 5516 sayılı Kanun hükümleri ile TMK.nun 715, 999 ve 3402 sayılı Kadastro Kanununun .../C. maddelerinin uyuşmazlığın çözümünde gözönünde tutulması, ondan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik araştırma ve inceleme sonucu hüküm kurulmuş bulunması usul ve kanuna aykırıdır.
Davalı ... vekilinin temyiz itirazları bu bakımdan yerinde olduğundan kabulü ile yerel mahkemenin kabule ilişkin hüküm bölümlerinin HUMK.nun 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, 04.04.2011 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.