MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi


Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki borçlulardan ... Krom Madencilik İnşaat Nakliyat İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
Sair temyiz itirazları yerinde değil ise de;
Alacaklı tarafından çeke dayalı olarak kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile başlatılan icra takibine karşı borçlu şirketlerin icra mahkemesine yaptıkları başvuruda imzaya ve borca itiraz ettikleri, İlk Derece Mahkemesi’nce borçlu ... … Ltd. Şti. yönünden, şirket yetkilisine gönderilen meşruhatlı davetiyeye rağmen duruşmaya katılmayarak mahkeme huzurunda imza örneklerini vermediği ve borçlu şirket tarafından da imza incelemesinde mukayeseye esas belgelerin bulunduğu yerlerin bildirilmediği, bu suretle borçlu yanca imza itirazının ispatlanamadığından bahisle imza itirazının ve çek tazminatı ile komisyon alacağına yönelik borca itirazının reddine, diğer borçlular yönünden dosyanın tefrikine karar verildiği, kararın borçlu şirket tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesi’nce başvurunun esastan reddine hükmedildiği, hükmün borçluca temyiz edildiği anlaşılmıştır.
Kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile başlatılan takiplerde imzaya itiraz, İİK’nun 170. maddesinde düzenlenmiş olup, bu maddenin üçüncü fıkrasında, icra mahkemesince imza incelemesinin aynı Kanun"un 68/a maddesinin dördüncü fıkrasına göre yapılması gerektiğine işaret edilmiştir. İİK’nun 68/a maddesinin dördüncü fıkrasında; “İmza tatbikında Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu"nun bilirkişiye ait hükümleri ile 309. maddesinin 2., 3. ve 4. fıkraları ve 310, 311 ve 312. maddeleri (şimdi ise HMK madde 211/b, 208/2, 217) hükümleri uygulanır” düzenlemesi öngörülmüştür.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 447/2. maddesi ise; “Mevzuatta, yürürlükten kaldırılan 18.6.1927 tarihli ve 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu"na yapılan yollamalar, Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun bu hükümlerin karşılığını oluşturan maddelerine yapılmış sayılır” şeklinde düzenlenmiştir.
Görüldüğü üzere, İİK’nun 68/a-4 maddesinde, 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 309/1. (6100 sayılı HMK’nun 211/1-a) maddesine atıfta bulunulmadığından, icra mahkemesince, öncelikle borçlunun isticvabına ve duruşmada imzalarının alınması yoluna gidilemeyeceğinin kabulü gerekir.
İİK"nun 68/a-4. maddesi göndermesiyle ve HMK’nun 447/2. maddesi uyarınca uygulanması gereken 6100 sayılı HMK’nun 211/b maddesinde; imza incelemesinin yöntemi gösterilmiş olup, buna göre, hakim, bilirkişi incelemesine karar verir ise; ""....önce, mevcutsa, o tarafa ait olan karşılaştırma yapmaya elverişli yazı ve imzalar, ilgili yerlerden getirtilir. Bilirkişi, bu yazı ve imzalarla, o mahkemede elde edilen yazı ve imzaları esas alarak inceleme yapar. Bilirkişi, inceleme için gerekli görürse, kendi huzurunda tarafın yeniden yazı yazması veya imza atmasını mahkemeden talep edebilir"" hükmü gereğince işlem yapar.
Öte yandan, senetteki imzanın borçluya ait olduğunu ispat külfeti, senet elinde olup takibe başlayan ve imzanın borçluya ait olduğunu iddia eden alacaklıya aittir (HGK.nun 26.04.2006 tarih ve 2006/12-259 E.-2006/231 K. sayılı kararı).
Somut olayda, alacaklının 25.4.2016 tarihli cevap dilekçesi ile borçlu şirket yetkilisinin imza incelemesine esas olacak imza örneklerinin bulunduğu resmi ve özel mercileri bildirdiği, mahkemece dosya arasına ... Ticaret ve Sanayi Odası’ndan şirket yetkilisine ait imza örneğinin bulunduğu belge fotokopisinin alındığı, itiraz dilekçesine ekli imza sirküleri fotokopisinde yetkilinin imzasının bulunduğu, borçlunun 24.7.2018 havale tarihli dilekçe ile mukayese imza örneklerinin bulunduğu kurumları bildirdiği, ancak mahkemece, bildirilen yerlerden borçlu şirket yetkilisinin karşılaştırma yapmaya elverişli ıslak imzalarının getirtilmesine yönelik işlem tesis edilmediği, ispat yükünü ters çevirecek ve yukarıdaki düzenlemeye aykırı olacak şekilde borçlu şirket yetkilisinin mahkeme huzurunda imza örneklerinin alınması için hazır edilmediği ve borçlu şirket tarafından imza örneklerinin bulunduğu yerler bildirilmediği gerekçesiyle itirazın reddine hükmedildiği anlaşılmıştır.
Hal böyle olunca; İlk Derece Mahkemesi’nce, yukarıda değinilen yasal düzenleme ve ilkeler gözetilerek, öncelikle, dosyada mübrez fotokopi belgelerin asılları ve taraflarca gösterilen kurumlardan mukayeseye esas belge asılları getirtilerek, borçlu şirket yetkilisine ait karşılaştırma yapmaya elverişli imzaların esas alınması suretiyle usulünce bilirkişi incelemesi yaptırılması, bilirkişi tarafından dosyaya celbedilen imza örneklerinin rapor tanzimine yeterli görülmediğinin belirtilmesi durumunda ise; borçluya İİK’nun 68a/5. maddesi uyarınca meşruhatlı davetiye tebliğine rağmen duruşmaya gelmemesinin alacaklı lehine değerlendirilmesi suretiyle sonuca gidilmesi gerekirken, mahkemece yasanın öngördüğü bu usule uyulmadan doğrudan borçluya meşruhatlı davetiye gönderilerek gereğinin yerine getirilmediğinden bahisle istemin reddi yönünde hüküm tesisi ve istinaf başvurusunun da Bölge Adliye Mahkemesi’nce esastan reddedilmesi isabetsiz olup, Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılması, İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması gerekmiştir.
SONUÇ : Borçlu ... … Ltd. Şti.’nin temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile, yukarıda yazılı nedenlerle 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK"nun 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK"nun 373/1. maddesi uyarınca, istinaf talebinin esastan reddine ilişkin ... Bölge Adliye Mahkemesi 22. Hukuk Dairesi’nin 19.11.2020 tarih 2020/117 E. - 2020/2606 K. sayılı kararının KALDIRILMASINA, ... 5. İcra Hukuk Mahkemesi’nin 08.10.2019 tarih 2018/314 E. - 2019/766 K. sayılı kararının BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde iadesine, dosyanın İlk Derece Mahkemesi"ne, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesi"ne gönderilmesine, 07/04/2021 gününde oy birliğiyle karar verildi.