BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi 2021/1384 Esas 2021/1040 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
14. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2021/1384
KARAR NO: 2021/1040
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 20. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 18/05/2021 TARİHLİ EK KARAR
NUMARASI: 2021/206 D.İş. - 2021/203 K.
DAVANIN KONUSU: İhtiyati Haciz
İlk derece mahkemesince verilmiş olan ihtiyati haciz kararın karşı borçluların itirazının reddine yönelik olarak verilen ek karara karşı süresi içinde ihtiyati hacze itiraz edenler vekilince istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine, dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ İhtiyati haciz talep eden alacaklı vekili talep dilekçesinde özetle; borçlu tarafından düzenlenen 23.08.2019 düzenlenme tarihli, 23.09.2019 vade tarihli 120.000,00 TL bedelli senet 1 bononun vadesinde ödenmediğini, alacağın rehinle teminat altına alınmadığını, borçlu hakkında takibe başlanacağından ve borçluların mal kaçırma hazırlığı içersinde olduğu duyumu alındığını ileri sürerek, borçluların menkul ve gayrimenkul malları ile üçüncü şahıslardaki hak ve alacaklarının ihtiyaten haczine karar verilmesini talep etmiştir.İlk derece mahkemesi, ihtiyati haciz talebini değerlendirdiği 30.03.2021 tarihli kararında; "... İhtiyati haciz talebinde bulunan alacaklı vekili mahkememize verdiği dilekçe ile, müvekkilinin borçlulardan ibraz edilen kambiyo senedi nedeniyle alacaklı olduğunu belirtilerek ihtiyati haciz kararı verilmesini talep etmiştir. Talep dilekçesi ve belge asılları ile tüm dosya kapsamına göre talebin İ.İ.K'nun 257. ve devamı maddeleri gereğince yerinde olduğu anlaşılmakla talebin kabulü ile, alacaklının iddia ettiği yukarıda belirtilen alacak miktarı ile sınırlı olmak kaydıyla, borçluların menkul ve gayrimenkul malları ile üçüncü şahıslardaki hak ve alacaklarının ihtiyaten haczine, alacağın % 15 oranında 18.000,00 TL nakdi veya kesin ve süresiz banka teminat mektubunun alacaklı tarafından 10 gün içerisinde Mahkememiz veznesine teminat olarak yatırılmasına,yatırılmadığı takdirde ihtiyati haczin kalkmasına... " gerekçesiyle ihtiyati haciz talebinin kabulüne, karar vermiştir. Bu karara karşı, borçlular vekili tarafından, İİK'nın 265. maddesi uyarınca, süresinde itiraz edilmiştir. İhtiyati hacze itiraz eden borçlular vekili itiraz dilekçesinde özetle; ihtiyati hacze konu olunan senet üzerinde tahrifat bulunduğundan senedin kambiyo senedi vasfında olmadığını, senedin incelenmesinde, kefil ile borçlu isminin yazılı olduğu kısım aralığında karalamaların mevcut olduğu, bu şekli ile senette tahrifat meydana geldiği ve senedin kambiyo vasfını kaybettiğini, kefil olarak imzası bulunan ...'ın gemide çalıştığını, bononun düzenleme tarihleri itibariyle işi için hazırlık yapması nedeniyle bu tarihte bonoyu imzalamasının mümkün olmadığını, bonodaki imza ve yazının aval verene ait olmadığını, bononun müvekkili ...'a zorla imzalatıldığını ve bu hususta İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığının 2021/59519 Soruşturma sayılı dosyasında şikayetçi olunduğunu, bononun bu anlamda hukuka aykırı olarak müvekkillerden ...'a cebir, şiddet ve tehdit uygulanmak suretiyle imzalatıldığını ve müvekkillerden ... adına sahte imzayla tanzim edilerek tedavüle koyulduğundan muaccel bir kambiyo senedinden bahsedilmesinin mümkün olmadığını, müvekkillerin yerleşim yerinin, Pendik ilçesi olup ihtiyati haciz kararı vermeye yetkili mahkemenin İstanbul Anadolu Asliye Ticaret Mahkemesi olduğunu ve mahkemenin ihtiyat-i haciz kararı vermeye yetkili olmadığını ileri sürerek, ihtiyati haciz kararının kaldırılmasını, icra takibine itiraz etmeleri ve alacaklıya karşı tazminat ve menfi tespit davası açılacak olması nedeniyle itiraz ve davalarının sonuçlanıncaya kadar teminatın tedbiren alacaklıya ödenmemesine karar verilmesini istemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI ÖZETİ İlk Derece Mahkemesi, itirazı değerlendirdiği 18.05.2021 tarihli ek kararında; ".... İİK 258. Maddesi ihtiyati hacze 50. maddeye göre yetkili mahkemede karar verileceği, İİK50. Maddesi ise yetkili mahkemenin belirlenmesinde HMK hükümlerine atıfta bulunduğu anlaşılmaktadır. Buna göre, bonodan kaynaklanan borcun alacaklısı borçlunun yerleşim yerinde, bononun keşide yerinde veya ödeme yerinde, ödeme yerinin gösterilmemesi halinde ise düzenlenme yerinin ödeme yeri olduğunun kabulü gerekeceğinden, yine bononun düzenlenme yerinde ihtiyati haciz talebinde bulunabilecektir. 6100 sayılı HMK'nun yetki sözleşmesini düzenleyen 17. maddesinde; "Tacirler veya kamu tüzel kişileri, aralarında doğmuş veya doğabilecek bir uyuşmazlık hakkında, bir veya birden fazla mahkemeyi sözleşmeyle yetkili kılabilirler. Taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça dava sadece sözleşmeyle belirlenen bu mahkemelerde açılır" hükmüne yer verilmiştir. Görüldüğü üzere, yetki sözleşmesi düzenleyebilecek şahıslar, sadece tacirler veya kamu tüzel kişileri olarak belirlenmiştir. Yine bonoda yetki şartı bulunması halinde yetki şartının geçerli olması için HMK 17. maddesine göre, uyuşmazlığın tacirler arasında doğmuş olması şartı aranmaktadır. İhtiyati hacze itiraz eden borçlular yetkiye yönelik itirazda bulunmuşlarsa da her ne kadar gelen müzekkere cevaplarına göre taraflar tacir olmadığında senet metni üzerindeki yetki şartı geçerli olmasa da senet üzerinde düzenleme yerinin "İstanbul" olduğu bu nedenle bononun düzenleme yerinde de ihtiyati haciz talep edebileceğinden yetki itirazının reddine karar verilmiştir. İhtiyati haciz isteyebilmek için İİK’nın 257/1. Maddesindeki koşulların gerçekleşmiş olması yeterlidir. HMK'nın 209. maddesi uyarınca, sahtelik iddiasına konu senet herhangi bir işleme konu edilemez ise de aynı maddenin 3. fıkrasına göre, senet sahibi haklarının korunması için ihtiyati haciz talep edebilir. İİK'nın 265. maddesinde ihtiyati haciz kararına karşı itiraz sebepleri sınırlı şekilde sayılmış olup, bu sayılanlar dışında başka bir sebebe dayanılarak ihtiyati hacze itiraz edilmesi mümkün değildir. İhtiyati hacze itiraz edenler senet üzerinde tahrifat bulunduğunu, sonradan doldurulduğunu, imzanın zorla atıldığı itirazlarında bulunmuşlarsa da itiraz eden borçlular tarafından ileri sürülen itiraz nedenleri ve iddialarının, menfi tespit davası yoluyla ileri sürülebilecek nitelikte olup, İİK'nın 265. maddesi kapsamında sınırlı olarak sayılmış olan ihtiyati hacize itiraz kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir. İİK'nın ihtiyati haciz şartlarını düzenleyen 257'nci maddesinde, vadesi gelmiş ve rehinle temin edilmemiş bir para borcunun alacaklısının borçlunun yedinde veya üçüncü şahısta olan taşınır ve taşınmaz mallarını, alacakları ile diğer haklarını ihtiyaten haczettirebileceği belirtilmiştir. Somut olayda, ihtiyati haciz talebinin bonoya dayandığı, ihtiyati haciz isteminin yapıldığı tarihte bonoda yazılı borcun muaccel olduğu ve ihtiyati haciz koşullarının oluştuğu anlaşıldığından ihtiyati hacze itiraz eden borçlular vekilinin ihtiyati hacze itirazının reddine...." karar verilmiştir. Bu ek karara karşı, ihtiyati hacze itiraz eden borçlular vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ İhtiyati hacze itiraz eden borçlular vekili, istinaf başvuru dilekçesinde özetle; ilk derece mahkemesince mahkemenin yetkisine yapılan itirazın değerlendirilmediğini, ihtiyati haciz kararına konu edilen senette yetkili mahkemenin daha sonra doldurulduğunu, senedin örnek fotokopisinde alacaklıya verilen senet üzerinde yetkili mahkemenin belirtilmediğini, senet üzerindeki yetki sözleşmesin de senet alacaklısı ve borçlusunun tacir olmaması sebebiyle geçerli olmadığını, ihtiyati haciz konusunda müvekkillerinin yerleşim yerinin Pendik ilçesi olması nedeniyle İstanbul Anadolu Asliye Ticaret Mahkemesinin yetkili olduğunu, ihtiyati hacze konu senette tahrifat yapıldığının çıplak gözle dahi anlaşılması nedeniyle bu senedin kambiyo senedi vasfında kabul edilemeyeceğini, senedin müvekkili ...’a rızası dışında imzalatıldığını, ...’ın imzasının ise sahte olarak atılmasına rağmen mahkemece bu itirazların değerlendirilmediğini, sunulan belgelerden müvekkillerden ...’ın imzasının farklı olduğunun çıplak gözle dahi teşhis edebildiği halde kambiyo senedinin vasfına yönelik yapılan itirazların hukuka aykırı olarak reddinin hatalı olduğunu belirterek, itirazın reddine ilişkin kararın ortadan kaldırılmasına ve itirazın kabulü ile ihtiyati haciz kararının kaldırılmasına karar verilmesini istemiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE Talep, bonoya dayalı olarak verilen ihtiyati haciz kararına karşı İİK'nın 265. maddesi uyarınca itiraza ilişkin olup, mahkemece yazılı gerekçe ile itirazın reddine dair ek karar verilmiş; bu ek karara karşı, borçlular vekilince, yasal süresi içinde istinaf başvurusunda bulunulmuştur. İstinaf incelemesi, HMK'nın 355.maddesi uyarınca, istinaf başvuru nedenleri ve kamu düzenine aykırılık yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır. İhtiyati haciz talebine konu 23.08.2019 düzenleme tarihli, 2309.2019 vadeli, 120.000.000 TL tutarlı senedin keşidecisi ..., aval vereni ...'dır. Senedin düzenleyicisi ile aval veren arasındaki boşluğun karalanmış olduğu, ancak bu kısımda imzaları ihlal eden bir durumun bulunmaması nedeniyle ilk derece mahkemesinin değerlendirmesinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır. Talep konusu bononun düzenleme yeri İstanbul'dur. Senedin imza haricinde kısmen düzenlenerek tedavüle sokulması mümkün olup senedin boş bırakılan unsurlarının anlaşmaya aykırı düzenlendiği iddiası, ancak kesin delillerle kanıtlanabilir. İİK'nın 265. maddesinde ihtiyati hacze itiraz nedenleri tahdidi olarak sayılmıştır. Buna göre, "Borçlu kendisi dinlenmeden verilen ihtiyati haczin dayandığı sebeplere, mahkemenin yetkisine ve teminata karşı itirazda bulunabilir". HMK'nın yetki sözleşmesini düzenleyen 17. maddesinde; "Tacirler veya kamu tüzel kişileri, aralarında doğmuş veya doğabilecek bir uyuşmazlık hakkında, bir veya birden fazla mahkemeyi sözleşmeyle yetkili kılabilirler. Taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça dava sadece sözleşmeyle belirlenen bu mahkemelerde açılır" hükmüne yer verilmiştir. Görüldüğü üzere, yetki sözleşmesi düzenleyebilecek şahıslar, sadece tacirler veya kamu tüzel kişileri olarak belirlenmiştir. Yine bonoda yetki şartı bulunması halinde de yetki şartının geçerli olması için HMK'nın 17. maddesine göre, uyuşmazlığın tacirler arasında doğmuş olması şartı aranmaktadır. İİK'nın 50/1.maddesinde ise, Para ve teminat borcu için takip hususunda HMK'nın yetkiye dair hükümleri kıyas yoluyla tatbik olunur. Şu kadar ki, takibe esas olan akdin yapıldığı icra dairesi de takibe yetkilidir. Somut olay bakımından, itiraz edenler ve lehdar tacir olmadığından yetki şartı geçersiz ise de talep konusu bonoun düzenleme yerinin İstanbul olması nedeniyle İİK'nın 50. maddesi gereğince senedin düzenleme yeri olan İstanbul mahkemelerinin yetkili olduğu anlaşılmaktadır. Bu nedenlerle borçlular vekillerinin yetkiye dair istinaf nedenleri yerinde görülmemiştir. İK'nın 265. maddesinde ihtiyati haciz kararına karşı itiraz sebepleri sınırlı şekilde sayılmış olup, bu sayılanlar dışında başka bir sebebe dayanılarak ihtiyati hacze itiraz edilmesi mümkün değildir. İtiraz edenlerin ileri sürdüğü imza ve tehdit itiraz nedenleri ve iddiaları taraflar arasında dava yoluyla ileri sürülebilecek niteliktedir. İtiraz edenin itiraz sebepleri İİK'nın 265. maddesinde açıklanan tahdidi itiraz sebepleri kapsamında incelenemez. Açıklanan nedenlerle, mahkemenin itirazın reddi kararı ve gerekçesinde bir isabetsizlik bulunmadığından, itiraz eden borçlular vekilinin istinaf başvurusunun HMK'nın 353/1.b.1 ve İİK'nın 265/5 maddeleri gereğince reddine dair aşağıdaki karar verilmiştir.
KARAR: Gerekçesi yukarıda açıklanan nedenlerle; 1-İtiraz eden borçlular vekilinin istinaf başvurusunun HMK'nın 353/1.b.1 ve İİK'nın 265/son maddeleri uyarınca reddine, 2-İtiraz eden borçlular vekili tarafından yatırılan istinaf harçlarının Hazineye irad kaydına, 3-İtiraz eden borçlular vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvuru için yapılan masrafların kendi üzerinde bırakılmasına, 4-Gerekçeli kararın ilk derece mahkemesince taraf vekillerine tebliğine, 5-Dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine dair; HMK'nın 353/1.b.1 ve İİK'nın 265/son maddeleri uyarınca dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, oybirliğiyle ve kesin olarak karar verildi. 09.09.202
KANUN YOLU: HMK'nın 362/1.f ve İİK'nın 265/son maddeleri uyarınca karar kesindir.