Danıştay 10. Daire 2019/10721 Esas 2021/621 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2019/10721
Karar No : 2021/621

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Kurumu
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, IPARD Programı Fonlarının Tahsisine Dair Sözleşmenin feshedilmesi nedeniyle sözleşme kapsamında verilen hibe desteğinin gecikme zammı ile birlikte tahsili amacıyla düzenlenen … tarih ve … sayılı, 770.988,27 TL tutarlı ödeme emrinin iptali ile davacının hesabına konulan haczin kaldırılması istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla, dava konusu ödeme emrinin dayanağını teşkil eden borç bildirim mektubuna karşı açılan davada herhangi bir karar verilmediği, söz konusu işleme karşı dava açılmış olması ve dava konusu ödeme emrinin düzenlendiği tarihte henüz asıl işleme karşı açılan davanın karara bağlanmamış olması, bir başka anlatımla, davanın henüz derdest olması nedeniyle kesinleşmiş amme alacağından söz etme olanağı bulunmadığından ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre kesinleşen amme alacakları için ödeme emri düzenlenmesi gerektiğinden, söz konusu amme alacağı kesinleşmeden ödeme emri düzenleme koşulları oluşmadığından, dava konusu ödeme emrinde mevzuata ve hukuka uyarlık görülmediği, öte yandan, davacı tarafından, hesabına konulan haczin kaldırılması da istenilmekte ise de idari yargı yerlerince idari işlem niteliğinde yargı kararı verilmesi mümkün olmadığı gibi esasen haciz işleminin iptaline yönelik bir talep de bulunmadığından haciz işlemine yönelik bir hüküm kurulmasına olanak bulunmadığı, ancak, davacının bu talebinin (haciz kaldırılmasının) haciz işleminin dayanağı olan dava konusu ödeme emrinin iptalinin bir sonucu olarak davalı idarece yerine getirilebileceğinin tabii olduğu gerekçesiyle dava konusu ödeme emrinin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla, sözleşmenin herhangi bir nedenle feshedilmesi halinde, davacının sözleşmenin fesih tarihine kadar kendilerine ödenmiş tutarı kurum tarafından belirlenen sürede geri ödeyeceğini taahhüt ettiği, sözleşmenin kurum tarafından tek taraflı olarak feshedildiği, hibe desteğinin geri istenilmesine ilişkin … tarih ve E…. sayılı borç bilidirim mektubunun iptali istemiyle açılan davada, ... İdare Mahkemesinin E:…, K:… sayılı kararıyla, davacının yatırımının uygulanmasının kalıcı olarak imkansız hale geldiği ve davacının sözleşmesinin feshinin sonucu olarak hibe desteğinin geri ödenmesine ilişkin olarak tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık görülmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verildiğinin görüldüğü, bu durumda, davacıdan … tarih ve E…. sayılı borç bildirim mektubu ile ödenen tutarın geri istenildiği, süresi içinde kamu alacağının ödenmemesi üzerine kesinleşen kamu alacağının tahsiline yönelik ödeme emrinin düzenlendiği anlaşılmakta olup dava konusu ödeme emrinde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davalı idarenin istinaf isteminin kabulüne, ... İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E: …, K: … sayılı kararın kaldırılmasına ve davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, sözleşmedeki şartların devamının mümkün olmamasının, kendisine yüklenebilir bir kusurdan değil, adli yargı makamlarının verdiği kararlar doğrultusunda mücbir sebepten kaynakladığı, kamulaştırma kararının inisiyatifi ve kontrolü dışında bir işlem olduğu, kendisinden kaynaklanmayan bir değişikliği bildirmediğinden bahisle yapılan hibenin iadesinin istenmesinin sözleşmeye ve hakkaniyete aykırı olduğu, borç bildirimi mektubuna konu edilen kamu alacağı kesinleşmeden ödeme emri düzenlenemeyeceği, kamu alacağına ilişkin açılan davanın istinaf aşamasında olduğu, davanın reddine karar verilmesinin hukuka aykırı olduğu, bu nedenlerle temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, haksız ve hukuki dayanağı bulunmayan temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Davalı kurum alacaklarının cebri takip ve tahsili işlemlerinin, 6183 sayılı Amme alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uyarınca kamu idaresinin bağlı bulunduğu tahsil dairesi (Vergi Dairesi) tarafından yürütülmesi gerektiğinden, kanunen açıkça tahsil dairesi yetkisi verilmediği anlaşılan davalı Kurum tarafından ödeme emri düzenlenmesinde yetki yönünden hukuka uyarlık bulunmadığından, temyiz isteminin kabulü ile usul ve kanuna aykırı olan temyize konu Mahkeme kararının açıklanan gerekçeyle bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 17. maddesinin 2. fıkrası gereğince davacının duruşma istemi yerinde görülmeyerek işin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dava konusu ödeme emrinin dayanağı olan borç bildirim mektubunun iptali istemiyle açılan dava sonucunda … İdare Mahkemesince davanın reddi yolunda verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı karara karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizi üzerine, Dairemizin 18/02/2021 tarih ve E:2019/12772 ve K:2021/620 saylı kararıyla, işlemin iptaline karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle istinaf mahkemesi kararı, bozulmuştur.
Buna göre, dava konusu ödeme emrinin dayanağı olan borç bildirim mektubunun iptali istemiyle açılan davada Bölge İdare Mahkemesince verilen kararın bozulması nedeniyle yeniden yapılacak yargılama sonucunda verilecek karar doğrultusunda, bakılmakta olan bu dava dosyasında da yeni bir karar verilmesi gerekmektedir.
Bu durumda, temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :

Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 18/02/2021 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.