Danıştay 6. Daire 2019/13500 Esas 2021/2126 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/13500
Karar No : 2021/2126

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı - ANKARA
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Modüler Mobilya Koltuk San. ve Tic. A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Modüler mobilya üretim faaliyeti yapan davacı şirketin, Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliğin 4.maddesinde belirtilen Ek-2 listesinde yer alan işletmelerden olmasından dolayı alması zorunlu geçici faaliyet belgesi veya çevre izni belgesi olmaksızın faaliyette bulunduğundan bahisle 2872 sayılı Çevre Kanununun 20/b maddesi uyarınca 42.232,00-TL idari para cezası verilmesine ilişkin … günlü, … sayılı Bursa Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Temyize konu kararda; dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararının Danıştay Ondördüncü Dairesinin 22/03/2018 tarih ve E:2015/4779, K:2018/1813 sayılı kararıyla bozulması üzerine, bozma kararına uyularak; uyuşmazlığa konu olayda davacı şirkete ait söz konusu tesisin Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliğin 4.maddesinde çevreye kirletici etkisi olan işletmeleri düzenleyen Ek-2 Listesinde yer alan ve çevre iznine tabi işletmeler kapsamında bulunduğu hususu tartışmasız olmakla birlikte yukarıda yer verilen Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğinin 5.maddesi hükmü gereği aynı zamanda bu işletmenin fiilen hava emisyonu bulunan bir işletme olmasının da şart olduğu ve dava konusu işleme dayalı tespit tutanağı incelendiğinde ise dava konusu yerin hava emisyonu bulunan bir işletme olduğuna ilişkin hiçbir tespite yer verilmediği gibi denetim sırasında çevreye herhangi bir kirlilik verilmediğinin de belirtilmiş olduğu görüldüğünden, eksik inceleme ve tespite dayalı olarak davacıya para cezası verilmesine ilişkin olarak tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık görülmediği sonucuna ulaşıldığından, dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dava konusu işlemin 2872 sayılı Çevre Kanununun 20/b maddesi uyarınca, çevre izin belgesi olmadığından bahisle verildiği, hava emisyonu bulunmadığından Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği uyarınca çevreyi kirletmekten dolayı işlem yapılmadığı, davacının denetim tarihinde çevre izin belgesi veya geçici faaliyet belgesinin bulunmadığı, bu belgeleri 2015 yılında almış olmasının dava konusu işlemi hukuka aykırı hale getirmeyeceği, Mahkeme kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Bursa İli, … İlçesi,… Mah. … cad. No:… adresinde modüler mobilya, baza, koltuk, çekyat ve yaylı yatak imalatı alanında faaliyet gösteren davacı şirkete ait tesiste yapılan 02.06.2014 tarihli denetimde, işletmenin faal olduğu, işletmenin çevre izin belgesinin bulunmadığı, denetim sırasında çevreye herhangi bir kirlilik verilmediğinin tepit edildiği, yapılan bu tespitlere istinaden davacı şirketin hava emisyonu konulu Çevre İzin Belgesini almadan faaliyet göstermesi gerekçesiyle Bursa Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından verilen para cezasının … tarih ve … sayılı yazıyla bildirilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2872 sayılı Çevre Kanunu’nun 12. maddesinde, "Bu Kanun hükümlerine uyulup uyulmadığını denetleme yetkisinin Bakanlığa ait olduğu..." belirtildikten sonra, ilgilileri, Bakanlığın veya denetimle yetkili diğer mercilerin isteyecekleri bilgi ve belgeleri vermek, yetkililerin yaptıracakları analiz ve ölçümlerin giderlerini karşılamak, denetim esnasında her türlü kolaylığı göstermek, çevre kirliliğine neden olabilecek faaliyetleri ile ilgili olarak, kullandıkları hammadde, yakıt, çıkardıkları ürün ve atıklar ile üretim şemalarını, acil durum plânlarını, izleme sistemleri ve kirlilik raporları ile diğer bilgi ve belgeleri talep edilmesi halinde Bakanlığa veya yetkili denetim birimine vermek zorunda oldukları ve denetim, bilgi verme ve bildirim yükümlülüğüne ilişkin usûl ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle düzenleneceği hükme bağlanmıştır.
Anılan Kanuna istinaden hazırlanan ve 03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğinin 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Yönetmeliğin 3.maddesi ile değişik 5.maddesinde "Hava emisyonu olan ve Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik kapsamında yer alan işletmelerin kurulması ve işletilmesi için çevre izni alınması zorunludur." hükmüne yer verilmiş; 29.04.2009 tarih ve 27214 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan ve dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliğin ise 4.maddesinde, bu Yönetmelik kapsamında çevre iznine veya çevre izin ve lisansına tabi işletmelerin, çevresel etkilerine göre a) Çevreye kirletici etkisi yüksek düzeyde olan işletmeler (Ek-1 Listesi) b) Çevreye kirletici etkisi olan faaliyet veya tesisler (Ek-2 Listesi) biçiminde sınıflandırıldığı, anılan Yönetmeliğin ek-2 listesinin 6. maddesinde; "Ağaç ve Kağıt Endüstrisi" başlığı altında; "... 6.4 Üretim kapasitesi 300 m3/ay ve üzerinde olan, hammadde olarak ağaç ve ağaç ürünleri kullanılarak mobilya ve parke vb yer döşemesi üreten fabrikalar." düzenlemesine yer verildiği, Ek-1 ve Ek-2 listelerinde yer alan işletmelerin ise çevre izni veya çevre izin ve lisansı almasının zorunlu olduğu kurala bağlanmıştır.
2872 sayılı Çevre Kanunu'nun 20.maddesinin (b) bendinde ise "Hava kirliliği yönünden önemli etkileri nedeniyle kurulması ve işletilmesi yönetmelikle izne tâbi tutulan tesisleri, yetkili makamlardan izin almadan kuran ve işleten veya iznin iptal edilmesine rağmen kurmaya ve işletmeye devam eden veya bu tesislerde izin almaksızın sonradan değişiklik yapan veya yetkili makamların gerekli gördükleri değişiklikleri tanınan sürede yapmayanlara 24.000 Türk Lirası idarî para cezası verilir. Bu tesislerde emisyon miktarları yönetmelikle belirlenen sınırları aşıyorsa 48.000 Türk Lirası idarî para cezası verilir." hükmü yer almıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda belirtilen mevzuat uyarınca; davacı şirketin, faaliyeti itibarıyla çevreye kirletici etkisi olan faaliyet ve tesisler kapsamında ve çevre izni/geçici faaliyet belgesi alması zorunlu şirketlerden olduğunun kabul edilebilmesi için öncelikle üretim kapasitesinin aylık 300 m3'ün üzerinde olması gerektiği açıktır.
Dosyanın incelenmesinden; dava konusu işlemin dayanaklarından olan 02.06.2014 tarihli tutanakta; "işletmenin Çevre İzin Belgesinin olmadığı, ibraz edilemediği halde mobilya üretimine devam ettiğinin" tespit edildiği, 04.06.2014 tarihli raporda ise; davacı şirketin, (ÇKAGİLHY) EK-2 madde 6.4 kapsamında kaldığı, bu bağlamda "Hava emisyonu" konulu Geçici Faaliyet Belgesi ve/veya Çevre İzin Belgesi almakla yükümlü olduğu halde bu belgeler bulunmadan faaliyetine devam ettiğinden Çevre Kanununun 20/b maddesi uyarınca idari para cezası verilmesi gerektiğinin belirtildiği, davalı idare tarafından dosyaya ibraz edilen davacı şirkete ait 21.03.2014 tarihli ve 3 yıl geçerli olan "kapasite raporu"na göre; günde 8 saat, yılda 300 iş günü üzerinden hesaplanmak suretiyle işletmenin yıllık üretim kapasitesinin modüler yatak odası takımında 12.552 adet, yemek odası takımında 7.138 adet, genç odası takımında 1.993 adet, portmantoda 2.294 adet, duvar ünitesinde 4.564 adet, sehpada 4.708 adet, tek kişilik bazada 5.040 adet, çift kişilik bazada 11.760 adet, ahşap koltuk takımında 41.04 adet, çekyatta 6.720 adet, yatakta ise 18.360 adet olduğu anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta; dava konusu işlemin dayanağı tutanak, rapor ve davalı idarece sunulan kapasite raporu ve davacının beyanları dikkate alındığında Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliğin Ek-2 listesinin 6.4. maddesinde belirtildiği gibi davacı şirkete ait m3 cinsinden ortaya konulmuş bir kapasite raporunun bulunmadığı anlaşılmış olup, davalı idarenin beyanları incelendiğinde ise; para cezasının hava emisyonu nedeniyle çevreyi kirletmekten değil, denetim tarihinde Geçici Faaliyet Belgesi ve/veya Çevre İzin Belgesi olmadan faaliyette bulunduğundan bahisle 2872 sayılı Çevre Kanununun 20/b maddesi uyarınca verildiği halde, Mahkemece yapılan değerlendirmede; davacı şirketin "hava emisyonu bulunan bir işletme olduğuna ve çevreyi kirlettiğine ilişkin" idarece ortaya konulmuş bir tespit olmadığından bahisle eksik inceleme ve tespite dayalı olarak tesis edilen dava konusu işlemin iptali yolunda karar verilmiş olduğu görülmektedir.
Bu durumda; davacı şirketin, aylık üretim kapasitesinin 300 m3'ün üzerinde olup olmadığı, dolayısıyla Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliğin Ek-2 listesi kapsamına girip girmediği, bu kapsamda ise denetim tarihinde Geçici Faaliyet Belgesi ve/veya Çevre İzin Belgesi'nin bulunup bulunmadığı hususlarının Mahkemece araştırılmak suretiyle hiçbir şüpheye yer kalmayacak şekilde açıkça tespit edildikten sonra ulaşılan sonuca göre dava konusu işlemin incelenmesi ve yeniden karar verilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Bu itibarla, yukarıda belirtilen hususlar açıklığa kavuşturulmadan, yeterli araştırma yapılmadan verilen dava konusu işlemin iptaline ilişkin temyize konu İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2.Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin temyize konu ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 18/02/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.