Yargıtay Ceza Genel Kurulu 2020/401 Esas 2021/34 Karar Sayılı İlamı

Kararı veren
Yargıtay Dairesi : 19. Ceza Dairesi
Mahkemesi :Asliye Ceza
Sayısı : 58-657


Haksız mal edinme, mal kaçırma veya gizleme suçundan sanıklar ..., ..., ... ve ..."ın beraatlerine ilişkin Ankara 24. Asliye Ceza Mahkemesince verilen 08.12.2014 tarihli ve 506-1308 sayılı hükümlerin, katılan vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosyayı inceleyen Yargıtay 19. Ceza Dairesince 28.12.2016 tarih ve 12951-24035 sayı ile;
"...Sanıklardan ...’ın kaynağı belli olmayan toplamda 2.229.000 TL karşılığında başkalarının adına taşınmazlar satın alarak üzerine atılı haksız mal edinme suçunu işlediği, diğer sanıklar ..., ... ve ...’ın ise TCK’nın 39. maddesi kapsamında yardım eden sıfatıyla suça iştirak ettikleri anlaşılmakla sanıkların üzerilerine atılı suçlardan cezalandırılmaları yerine yasal ve yerinde olmayan gerekçelerle beraatlerine karar verilmesi," isabetsizliğinden bozulmasına karar verilmiştir.
Ankara 24. Asliye Ceza Mahkemesi ise 13.07.2018 tarih ve 454-831 sayı ile bozma kararına uyarak önceki hükümler gibi sanıkların beraatlerine karar vermiştir.
Bu hükümlerin de katılan vekili ve sanık ... müdafisi tarafından temyiz edilmesi üzerine dosyayı inceleyen Yargıtay 19. Ceza Dairesince 17.12.2018 tarih ve 6377-13333 sayı ile;
"...Mahkemece bozma kararına uyulmasına rağmen, bozma gerekçesine yanlış anlam verilmek suretiyle yasal olmayan ve yerinde görülmeyen gerekçeyle sanıkların beraatlerine karar verilmesi," isabetsizliğinden bozulmasına karar verilmiştir.
Ankara 24. Asliye Ceza Mahkemesi ise 15.05.2019 tarih ve 58-657 sayı ile bozma kararına direnmiştir.
Direnme kararına konu bu hükümlerin de katılan vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 11.06.2020 tarihli ve 124265 sayılı "bozma" istekli tebliğnamesiyle dosya 6763 sayılı Kanun"un 36. maddesi ile değişik CMK"nın 307. maddesi uyarınca kararına direnilen Daireye gönderilmiş, aynı madde uyarınca inceleme yapan Yargıtay 19. Ceza Dairesince 20.10.2020 tarih ve 2333-13129 sayı ile direnme kararının yerinde görülmemesi üzerine Yargıtay Birinci Başkanlığına iade edilen dosya, Ceza Genel Kurulunca değerlendirilmiş ve açıklanan gerekçelerle karara bağlanmıştır.
TÜRK MİLLETİ ADINA
CEZA GENEL KURULU KARARI
Özel Daire ile Yerel Mahkeme arasında oluşan ve Ceza Genel Kurulunca çözümlenmesi gereken uyuşmazlık; sanıklara atılı haksız mal edinme, mal kaçırma veya gizleme suçunun sabit olup olmadığının belirlenmesine ilişkin ise de Yargıtay İç Yönetmeliği’nin 27. maddesi uyarınca öncelikle, aleyhe olan bozma kararına karşı sanıkların beyanı alınmadan direnme kararı verilip verilemeyeceğinin değerlendirilmesi gerekmektedir.
İncelenen dosya kapsamından;
Yerel Mahkemece, bozmadan sonra yapılan yargılamada sanıklar ..., ... ve ...’a bozma kararı ve duruşma günü davetiyesinin tebliğ edildiği, sanık ...’a duruşma günü davetiyesinin çıkarıldığı ancak tebliğ edilemediği, tebliğe rağmen duruşmaya gelmeyen sanıklara aleyhlerine olan bozmaya karşı diyecekleri sorulmadan önceki hükümlerde direnilmesine karar verildiği anlaşılmaktadır.
1412 sayılı CMUK"nın 5320 sayılı Kanun"un 8. maddesi uyarınca uygulanması gereken 326/2. maddesine göre, hükmün aleyhe bozulması hâlinde davaya yeniden bakacak mahkemece, sanıktan bozmaya karşı diyeceğinin sorulması zorunlu olup müdafinin dinlenilmesi ile de yetinilemez. Aynı kurala 5271 sayılı CMK"nın 307/2. maddesinde de yer verilmiş olup anılan bu kanun hükümleri uyarınca sanığa, bozmada belirtilen ve aleyhinde sonuç doğurabilecek olan hususlarda beyanda bulunma, kendisini savunma ve bu konudaki delillerini sunma imkânı tanınmalıdır. Bu düzenleme, savunma hakkının sınırlanamayacağı ilkesine dayandığından, uyulmasında zorunluluk bulunan emredici kurallardandır.
Bu zorunluluk beraat hükmünde direnilmesi hâlinde de geçerlidir. Zira Ceza Genel Kurulunca yapılacak inceleme sonucunda Özel Dairenin aleyhe bozması isabetli bulunup yerel mahkeme hükmünün bozulması mümkündür. 1412 sayılı CMUK"nın 5320 sayılı Kanun"un 8. maddesi uyarınca uygulanması gereken 326/3. maddesine göre ısrar üzerine Yargıtay Ceza Genel Kurulunca verilen kararlara uymak mecburidir. Bu durumda sanıktan aleyhe bozmaya karşı diyeceği sorulmadan beraat hükmünde direnilebileceğinin kabulü savunma hakkının kısıtlanması sonucunu doğurabilecektir. Savunma hakkı sanığın en önemli hakkı olup bu hakkın sınırlanması 1412 sayılı CMUK"nın 308/8. maddesi uyarınca mutlak bozma nedenidir. Nitekim Ceza Genel Kurulunun duraksamasız uygulamaları da ısrar edilen önceki hüküm beraat dahi olsa sanıktan aleyhe bozmaya karşı diyecekleri sorulmadan direnme kararı verilemeyeceği yönündedir.
Bu itibarla, Yerel Mahkemece verilen direnme kararına konu hükümlerin, aleyhe olan bozmaya karşı sanıkların beyanı alınmadan yargılamaya devam edilerek hüküm kurulması isabetsizliğinden sair yönleri incelenmeksizin bozulmasına karar verilmelidir.
SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle;
1- Ankara 24. Asliye Ceza Mahkemesinin 15.05.2019 tarihli ve 58-657 sayılı direnme kararına konu hükümlerinin, aleyhe olan bozmaya karşı sanıkların beyanı alınmadan yargılamaya devam edilerek hüküm kurulması isabetsizliğinden sair yönleri incelenmeksizin BOZULMASINA,
2- Dosyanın, mahalline iadesi için Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİ EDİLMESİNE, 16.02.2021 tarihinde yapılan müzakerede oy çokluğuyla karar verildi.