Danıştay 6. Daire 2019/13340 Esas 2021/2124 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/13340
Karar No : 2021/2124

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Mobilya Teks. İnş. Gıda Tur. Tic. ve San. Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Bakanlığı - ANKARA
VEKİLİ : …, Hukuk Müşaviri

İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Modüler mobilya, ahşap koltuk ve sandalye üretim faaliyeti yapan davacı şirketin, Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliğin 4.maddesinde belirtilen ve Ek-2 listesinde yer alan işletmelerden olmasından dolayı alması zorunlu geçici faaliyet belgesi veya çevre izni belgesi olmaksızın faaliyette bulunduğundan bahisle 2872 sayılı Çevre Kanununun 20. maddesinin (b) bendi uyarınca verilen, Bursa Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünün … günlü, … sayılı işlemiyle bildirilen 42.232,00-TL tutarındaki idari para cezası verilmesi yolundaki … günlü … sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararının Danıştay Ondördüncü Dairesinin 18/04/2018 tarih ve E:2015/6848, K:2018/2862 sayılı kararıyla bozulması üzerine, bozma kararına uyularak; Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliğin 4.maddesinde belirtilen çevreye kirletici etkisi olan işletmelerin sayıldığı Ek-2 listesinin 6.4 maddesinde yer alan davacı şirkete ait işletmede çevre izni ve/veya geçici faaliyet belgesi bulunmaksızın faaliyete başlandığı anlaşıldığından atılı fiilin karşılığında tesis edilen dava konusu para cezasına ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Mobilya üretim tesisinin 31.05.2013 tarihinde faaliyete başladığı, üretim kapasitesinin ise 100 m3 civarında olduğu, Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliğin Ek-2 listesi kapsamında olmadığı, idari para cezası verilmeden önce 1 yıl süre verilmesi ön şartının ihlal edildiği, 30.04.2014 tarihinde Bursa Çevre ve Şehircilik Müdürlüğünden Geçici Faaliyet Belgesinin alındığı, ancak Mahkemece bunun dikkate alınmadığı ve Mahkeme kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Mahkeme kararının onanması gerektiği belirtilerek temyiz istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Bursa İli, … İlçesi, … Mahallesi, … sitesinde modüler mobilya, ahşap koltuk ve sandalye üretim faaliyeti yapan tesiste 28.01.2014 tarihinde çevre denetim ekiplerince denetim yapılmış, denetim ekibinde görevli mühendislerce 02.06.2014 tarihinde davacı şirketin Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliğin 4.maddesinde belirtilen Ek-2 listesinde yer alan işletmelerden olmasından dolayı alması zorunlu geçici faaliyet belgesi veya çevre izni belgesi olmaksızın faaliyette bulunduğundan bahisle 2872 sayılı Çevre Kanunun 20.maddesinin (b) bendi uyarınca ceza verilmesi için rapor düzenlenmiş, sonrasında Bursa Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünce … günlü … sayılı işlem ile 42.232,00-TL tutarında idari para cezası verilmiş, bu ceza Bursa Valiliği tarafından … günlü, … sayılı işlem ile davacıya bildirilmiş, bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2872 sayılı Çevre Kanunu’nun 12. maddesinde, "Bu Kanun hükümlerine uyulup uyulmadığını denetleme yetkisinin Bakanlığa ait olduğu..." belirtildikten sonra, ilgilileri, Bakanlığın veya denetimle yetkili diğer mercilerin isteyecekleri bilgi ve belgeleri vermek, yetkililerin yaptıracakları analiz ve ölçümlerin giderlerini karşılamak, denetim esnasında her türlü kolaylığı göstermek, çevre kirliliğine neden olabilecek faaliyetleri ile ilgili olarak, kullandıkları hammadde, yakıt, çıkardıkları ürün ve atıklar ile üretim şemalarını, acil durum plânlarını, izleme sistemleri ve kirlilik raporları ile diğer bilgi ve belgeleri talep edilmesi halinde Bakanlığa veya yetkili denetim birimine vermek zorunda oldukları ve denetim, bilgi verme ve bildirim yükümlülüğüne ilişkin usûl ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle düzenleneceği hükme bağlanmıştır.
Anılan Kanuna istinaden hazırlanan ve 03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğinin 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Yönetmeliğin 3.maddesi ile değişik 5.maddesinde "Hava emisyonu olan ve Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik kapsamında yer alan işletmelerin kurulması ve işletilmesi için çevre izni alınması zorunludur. Bu işletmelerden kaynaklanan hava emisyonlarının değerlendirilmesinde bu Yönetmelik hüküm esas ve sınır değerlerine göre iş ve işlemler yapılır." hükmüne yer verilmiş; 29.04.2009 tarih ve 27214 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan ve dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliğin ise 4.maddesinde, bu Yönetmelik kapsamında çevre iznine veya çevre izin ve lisansına tabi işletmelerin, çevresel etkilerine göre a) Çevreye kirletici etkisi yüksek düzeyde olan işletmeler (Ek-1 Listesi) b) Çevreye kirletici etkisi olan faaliyet veya tesisler (Ek-2 Listesi) biçiminde sınıflandırıldığı, anılan Yönetmeliğin ek-2 listesinin 6. maddesinde; "Ağaç ve Kağıt Endüstrisi" başlığı altında; "... 6.4 Üretim kapasitesi 300 m3/ay ve üzerinde olan, hammadde olarak ağaç ve ağaç ürünleri kullanılarak mobilya ve parke vb yer döşemesi üreten fabrikalar." düzenlemesine yer verildiği, Ek-1 ve Ek-2 listelerinde yer alan işletmelerin ise çevre izni veya çevre izin ve lisansı almasının zorunlu olduğu kurala bağlanmıştır.
2872 sayılı Çevre Kanunu'nun 20.maddesinin (b) bendinde ise "Hava kirliliği yönünden önemli etkileri nedeniyle kurulması ve işletilmesi yönetmelikle izne tâbi tutulan tesisleri, yetkili makamlardan izin almadan kuran ve işleten veya iznin iptal edilmesine rağmen kurmaya ve işletmeye devam eden veya bu tesislerde izin almaksızın sonradan değişiklik yapan veya yetkili makamların gerekli gördükleri değişiklikleri tanınan sürede yapmayanlara 24.000 Türk Lirası idarî para cezası verilir. Bu tesislerde emisyon miktarları yönetmelikle belirlenen sınırları aşıyorsa 48.000 Türk Lirası idarî para cezası verilir." hükmü yer almıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda belirtilen mevzuat uyarınca; davacı şirketin, faaliyeti itibarıyla çevreye kirletici etkisi olan faaliyet ve tesisler kapsamında ve çevre izni/geçici faaliyet belgesi alması zorunlu şirketlerden olduğunun kabul edilebilmesi için öncelikle üretim kapasitesinin aylık 300 m3'ün üzerinde olması gerektiği açıktır.
Dosyanın incelenmesinden; dava konusu işlemin dayanaklarından olan 28.01.2014 tarihli tutanakta; işletmeye ait kapasite raporunun bulunmadığının tespit edildiği, 02.06.2014 tarihli raporda ise; davacı şirketin (ÇKAGİLHY) EK-2 madde 6.4 kapsamında kaldığı halde denetim tarihinde Çevre İzin Belgesi/Geçici Faaliyet Belgesi bulunmadan faaliyetine devam ettiğinin belirtildiği, ayrıca, davalı idare tarafından dosyaya ibraz edilen davacı şirkete ait 18.03.2014 tarihli ve 3 yıl geçerli olan "kapasite raporu"na göre; günde 8 saat, yılda 300 iş günü üzerinden hesaplanmak suretiyle işletmenin yıllık üretim kapasitesinin modüler yatak odası takımında 1.136 adet, yemek odası takımında 711 adet, duvar ünitesinde 474 adet, ahşap koltuk takımında 36.072 adet, ahşap sandalyede ise 3.510 adet olduğu görülmüştür.
Uyuşmazlıkta; dava konusu işlemin dayanağı tutanak, rapor ve davalı idarece sunulan kapasite raporu ve davacının beyanları dikkate alındığında Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliğin Ek-2 listesinin 6.4. maddesinde belirtildiği gibi davacı şirkete ait m3 cinsinden ortaya konulmuş bir kapasite raporunun bulunmadığı anlaşılmıştır.
Bu durumda; davacı şirketin, aylık üretim kapasitesinin 300 m3'ün üzerinde olup olmadığı, dolayısıyla Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliğin Ek-2 listesi kapsamına girip girmediği, bu kapsamda ise denetim tarihinde Geçici Faaliyet Belgesi veya Çevre İzin Belgesi'nin bulunup bulunmadığı hususlarının Mahkemece araştırılmak suretiyle hiçbir şüpheye yer kalmayacak şekilde açıkça tespit edildikten sonra ulaşılan sonuca göre dava konusu işlemin incelenmesi ve yeniden karar verilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Bu itibarla, belirtilen hususlar açıklığa kavuşturulmadan, yeterli araştırma yapılmadan verilen davanın reddine ilişkin temyize konu İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 18/02/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.