MAHKEMESİ : ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Tescil

Mustafa Gürbüz ve müşterekleri ile Hazine, ... Belediye Başkanlığı ve Aslaniye Köyü Tüzel Kişiliği aralarındaki tescil davasının kabulüne dair ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinden verilen 20.05.2010 gün ve 209/255 sayılı hükmün Yargıtay’ca incelenmesi davalı Hazine vekili tarafından süresinde istenilmiş olmakla dosya incelendi gereği düşünüldü:
KARAR

Davacılar vekili, imar-ihya ve kazanmayı sağlayan zilyetlik nedenlerine dayanarak kadastro çalışmaları sırasında dere yatağı niteliğinde tespit dışı bırakılan ve 572 ile 574 parselle birlikte kullanılan yaklaşık 29 dönümlük 2 parça taşınmazın müvekkilleri adına tapuya tesciline karar verilmesini istemiş, davalı Hazine vekili ile ... Belediye Başkanlığı vekili, davanın reddine karar verilmesini savunmuştur. Mahkemece ,davanın kabulüne teknik bilirkişi raporunda A ve B harfleriyle gösterilen yerlerin davacılar adına tapuya tesciline karar verilmesi üzerine; hüküm, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava; imar-ihya ve kazanmayı sağlayan zilyetlik nedenlerine dayalı TMK. nun 713/1, 3402 sayılı Kanunun 14 ve 17. maddeleri uyarınca tescil isteğine ilişkindir. Mahkemece kazanma koşulları oluştuğu görüşünden hareketle davanın kabulüne karar verilmiş ise de yapılan araştırma ve inceleme yetersizdir. Dosya kapsamındaki bilgi ve belgelere göre, dava konusu yerler, 1953 yılında kadastro çalışmaları sırasında dere yatağı olarak tespit dışı bırakılmıştır. Böyle bir yerin emek ve masraf sarfı suretiyle imar-ihya işlemlerinin tamamlanarak tarıma elverişli hale getirilmesini müteakip kazanılması mümkündür.
Bir arazinin kullanım süresi ve niteliği ile üzerinde imar, ihya işlemlerinin tamamlandığı tarihin en iyi belirlenme yöntemi hava fotoğraflarıdır. Bu hava fotoğraflarının kadastrodan sonraki geçmiş yıllara ait en az iki ayrı zamana ilişkin olması gerekir. Bu konuda sağlıklı bir yargıya ulaşmak için tespit dışı bırakılma tarihi olan 1953 yılından sonra dava tarihine göre 20 – 25 yıl öncesine ait (1975 – 1980 yılları arası) 1/20000 veya 1/25000 ölçekli stereoskopik hava fotoğraflarının dosyada yer almış olması ve bu fotoğrafların stereoskopla incelenmesi gerekir. Ayrıca, stereoskopik çift hava fotoğrafı, bir stereoskop altında incelendiğinde arazinin üç boyutlu görüleceği, taşınmazın sınırlarının belirlenebileceği ve bu amaçla ekilemeyen bakir alanların net bir biçimde tespitinin yapılabilmesi mümkündür. Mahkemece uyuşmazlığın net bir biçimde çözüme kavuşturulabilmesi için gerekli bulunan hava fotoğraflarından yararlanılmamıştır.
Mahkemece yapılacak iş; dava konusu taşınmazın çevresinde bulunan 572 ve 574 parsellerin dayanağı olan hüküm dosyaları, Rızaiye Mahallesinde bulunan 87 ada 13, 15 ve 17 parselin dayanağı olan tapu ve vergi kayıtlarının bulundukları yerlerden eksiksiz olarak getirtilmesi, ziraat mühendisi, kadastro fen elemanı, jeodezi veya fotoğrametri mühendisinden oluşacak üç kişilik uzman bilirkişi kurulu marifetiyle taşınmaz başında yeniden keşif yapılması, dava tarihine göre 20 – 25 yıl öncesine ait ve iki ayrı tarihte çekilmiş stereoskopik çift hava fotoğraflarının getirtilip stereoskop aletiyle yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda inceleme yaptırılarak taşınmazın niteliğinin ve kullanım süresinin ne zaman başlandığının belirlenmesine çalışılması gerekir.
Şahit ve bilirkişi sözleri ilmi esaslara göre hazırlanan bilirkişi raporlarıyla denetlenmeli, taşınmaz üzerinde imar-ihya işlemlerine başlandığı ve tamamlandığı tarih ile tarımsal amaçlı zilyetlik başlangıç tarihi ayrı ayrı belirlendikten sonra iddia ve savunma çerçevesinde değerlendirilme yapılarak karar verilmelidir. Eksik incelemeyle karar verilemez.
Dava konusu taşınmaz bölümleri dere yatağı olarak tespit dışı bırakılan yerlerdendir. Bu tür yerler kural olarak, Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olup derenin aktif yatağı ve etkisi altından kurtulduğu tarihten itibaren kanunda belirtilen diğer kazanma koşullarının oluşması halinde kazanılması mümkün olabilir. Somut olayda, taşınmazın derenin taşkın alanı ve etkisi altından bulunup bulunmadığı uzman jeolog bilirkişi dinlenilmek suretiyle açıklığa kavuşturulmamış, DSİ tarafından ıslah çalışmaları yapılıp yapılmadığı araştırılmamış, yapılmış ise buna ait proje ve haritalar getirtilerek ıslah çalışmalarının hangi tarihte bitirildiği bu tarihten dava tarihine kadar kazanma süresi ve koşullarının geçip geçmediği üzerinde durulmamıştır.
Bundan ayrı; tescil davalarında TMK.unun 713/3. maddesi uyarınca davanın ilgili kamu tüzel kişiliğine yöneltilmesi gerekmektedir.Taşınmazın sınırında 1990 yılında açılan Adana-Gaziantep otobanı bulunmakta olup usulüne uygun olarak Karayolları Genel Müdürlüğüne husumet yöneltilmemiş, kamulaştırmaya ilişkin harita ve belgeler getirtilerek tescil konusu yerlerin kamulaştırma haritaları kapsamında kalıp kalmadığı tespit edilmemiştir. Mahkemece eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak davanın kabulüne karar verilmesi doğru olmamıştır.
Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı Hazine vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün HUMK.nun 428.maddesi uyarınca BOZULMASINA,03.03.2011 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.