Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi

Dava 2926 sayılı Kanuna göre emekli edilmesi gerekirken yanlışlıkla 1479 sayılı Kanuna göre aylık tahsisi yapıldığı gerekçesiyle davacıya borç tebliğ edildiğini, aylığının yeniden düzenlendiğini belirterek kurum işleminin iptali ile borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, (Kapatılan) 21.Hukuk Dairesi bozma ilamına uyularak ilamında belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün davalı Kurum avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davanın yasal dayanağı düzenlemelerden, 01.04.1972 tarihinde yürürlüğe giren 1479 sayılı Yasanın 24. maddesinde zorunlu Bağ-Kur sigortalılığı için esnaf sicili veya kanunla kurulu meslek kuruluşu kaydı aranırken 20.04.1982 tarihinde yürürlüğe giren 2654 sayılı Yasa ile 1479 sayılı Yasanın 24. maddesi değiştirilecek zorunlu Bağ-Kur sigortalılığı için gelir vergisi mükellefi olması şartı getirilmiş ancak gelir vergisinden muaf olanlar için meslek kuruluşuna kayıtlı olma yeterli görülmüş, 22.03.1985 tarihinde yürürlüğe giren 3165 sayılı Yasa ile 24. madde değiştirilerek zorunlu Bağ-Kur sigortalılığı için vergi kaydı veya esnaf sicil kaydı veya oda kaydının bulunması yeterli görülmüş, 02.08.2003 tarihinde yürürlüğe giren 4956 sayılı Yasa ile 24. madde değiştirilerek zorunlu Bağ-Kur sigortalılığı için gelir vergisi mükellefi olma şartı getirilmiş ancak gelir vergisinden muaf olanlar için esnaf sicil kaydı ve oda kaydının bir arada bulunması yeterli görülmüştür.
1479 sayılı Yasaya 4956 sayılı Yasa ile eklenen Geçici 18. maddesinde; bu Kanuna göre sigortalılık niteliği taşıdıkları halde 04.10.2000 tarihine kadar kayıt ve tescilini yaptırmamış olan sigortalıların sigortalılık hak ve mükellefiyetlerinin 04.10.2000 tarihinden itibaren başlayacağı, ancak bu Kanuna göre zorunlu sigortalı olarak tescil edilmiş olanların sigortalılıklarının, bu kanunun yürürlük tarihinden itibaren altı ay içinde kuruma yazılı olarak başvurmaları ve 20.04.1982-04.10.2000 tarihleri arasındaki vergi kayıtlarını belgelemek ve belgelenen bu sürelere ilişkin olarak prim borçlarının tamamını tebliğ tarihinden itibaren 1 yıl içinde ödemek kaydıyla bu sürelerin sigortalılık süresi olarak değerlendirileceği bildirilmiştir. 4956 sayılı Yasanın yürürlüğe girdiği 02.08.2003 tarihine kadar tescilleri, prim ödemeleri veya tescil başvuruları yoksa aynı tarihten sonra sadece aynı yasa ile 1479 sayılı Yasaya eklenen geçici 18. maddeye göre vergide kayıtlı olan süreleri için borçlanma haklarını kullanarak sigortalılık süresi elde edebilirler. Geçmişe yönelik hizmetlerini tespit ettiremezler. 02/08/2003 tarihinden önceki tarihte Kuruma tescil edilmiş, giriş bildirgesi vermiş veya bir şekilde kendi adına tescil isteği yerine geçecek şekilde prim ödemiş olan ve 1479 sayılı Yasa kapsamında kendi adına veya hesabına bağımsız çalışanlar, 20/04/1982 tarihinden itibaren vergi kaydına dayalı olarak, 22/03/1985 tarihinden itibaren de vergi, esnaf sicili veya meslek kuruluşu kayıtlarına dayalı olarak sigortalılıklarının tespitini isteyebilirler.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; 01.09.1940 doğumlu davacının 01.01.1985- 04.01.1985 arası 3 gün, 01.03.1993 – 30.09.1995 arası 2 yıl 7 ay isteğe bağlı, 01.12.1995- 10.12.1996; arası 1 yıl 10 gün 2926 sayılı Yasa kapsamında, 04.01.1985- 05.02.1993 arası 8 yıl 1 ay 1 gün, 10.12.1996 – 18.01.2000 arası 3 yıl 1 ay 8 gün 1479 sayılı Yasa kapsamında sigortalılığı bulunduğu 18.01.2000 tarihli tahsis talebi sonrası 1479 sayılı Yasaya göre 01.02.2000 tarihinden itibaren yaşlılık aylığı bağlandığı, kurum 01.10.2015 tarihli karar ile aylık tahsisi yapılırken hizmet birleştirilmesinde kurum hatası yapıldığı gerekçesiyle aylığın 2926 sayılı Yasadan bağlandığı bu işlem sonrası davacıya yersiz aldığı aylıklar nedediyle 32.246,78 TL borç tebliğ edildiği anlaşılmaktadır.
Dosyadaki sigortalılık belgelerine göre davacı 01.03.1993 – 30.09.1995 arası 2 yıl 7 ay 2926 sayılı Yasa kapsamında isteğe bağlı sigortalı olup, 16.02.1981-10.01.1984, 04.01.1985-09.09.1992, 12.12.1996-20.11.1997 tarihleri arası vergi kaydı, 15.02.1985-05.02.1993, 12.12.1996-04.12.2000, 12.12.1996-09.01.2001 tarihleri arası oda ve sicil kaydı bulunduğu, kuruma verdiği dilekçe ile 05.02.1993 tarihinden itibaren ödemiş olduğu primlerin isteğe bağlı sigortalılık olarak değerlendirilmesini talep ettiği bu dilekçe üzerine geriye dönük olarak tarım isteğe bağlı sigortalı yapıldığı anlaşılmaktadır.
Yukarıdaki açıklamalar göz önüne alındığında; davacı 01/03/1993 – 30/09/1995 tarihleri arası 2 yıl 7 ay sürede 1479 sayılı Yasaya tabi sigortalılığını gerektirecek şartları haiz olmadığı anlaşılmakla, mahkemece bu hususun irdelenip sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik araştırmaya dayalı yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 08/06/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.