Mahkemesi : İş Mahkemesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.

Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Hükmün, davacı ve davalılardan Kurum avukatları ile ... İnş. Taah. Tic. Ltd. Şti. tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.

1-) Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre, davacı ve davalılardan Kurum avukatları ile ... İnş. Taah. Tic. Ltd. Şti."nin sair itirazlarının reddi gerekir.

2-) Davalı ... İnş. Taah. Tic. Ltd. Şti.’ne ait 11009446 sicilli işyerinden 15.12.1995 – 01.03.1996 döneminde kısmi, 11050575 sicilli işyerinden 16.03.1998 – 31.05.1998 döneminde tam, davalı ... İnş. Taah. Tic. Ltd. Şti.’ne ait 1045248 sicilli işyerinden 28.07.2004 – 31.12.2004 döneminde kısmi, davalı Uğur İnş. Tah. Kimyevi Mad. Taah. Tic. ve San. Ltd. Şti.’ne ait 1048450 sicilli işyerinden 01.01.2005 – 31.03.2006 döneminde kısmi, davalı ... İnş. Tah. Kimyevi Mad. Taah. Tic. ve San. Ltd. Şti.’ne ait 1053348 sicilli işyerinden 01.04.2006 – 30.01.2007 döneminde tam, davalı ...İnş. Tah. Kimyevi Mad. Taah. Tic. ve San. Ltd. Şti.’ne ait 1059460 sicilli işyerinden 01.02.2007 – 31.01.2008 döneminde kısmi, davalı Nergiz İnş. Nak. Tahmil Taah. Temz. Tic. ve İhr. Ltd. Şti.’ne ait 1065207 sicilli işyerinden 01.02.2008 – 28.02.2009 döneminde kısmi, davalı Nergiz İnş. Nak.
.
Tahmil Taah. Temz. Tic. ve İhr. Ltd. Şti.’ne ait 1072623 sicilli işyerinden 01.03.2009 – 14.04.2010 döneminde kısmi, davalı Narin Nakl. İnş. Tahmil Taah. Tem. Taş. ve Tic. Ltd. Şti.’ne ait 1080096 sicilli işyerinden 15.04.2010 – 08.06.2011 döneminde kısmi, davalı Narin Nakl. İnş. Tahmil Taah. Tem. Taş. ve Tic. Ltd. Şti. ’ne ait 1090430 sicilli işyerinden 09.06.2011 – 11.07.2011 döneminde tam bildirimleri gerçekleştirilen davacının istemi, 15.12.1995 – 11.07.2011 tarihleri arasında davalılara ait işyerinde hizmet akdine tabi olarak geçmesine karşın davalı Kuruma bildirilmeyen çalışma sürelerinin tespitine ilişkin olup mahkemece yapılan yargılamada kısmen kabul kararı verilerek 01.06.1996 – 05.05.2011 dönemi sigortalılık süreleri hüküm altına alınmıştır.

Davanın yasal dayanaklarından olan 506 sayılı Kanunun 4. maddesinde işveren, bu Kanunun uygulanmasında 2. maddede belirtilen sigortalıları çalıştıran gerçek veya tüzel kişiler olarak tanımlanmış, 87. maddesinde, bir işte veya bir işin bölüm veya eklentilerinde işverenden iş alan ve kendi adına sigortalı çalıştıran üçüncü kişiye aracı deneceği belirtilerek sigortalıların üçüncü kişinin aracılığı ile işe girmiş ve bununla sözleşme yapmış olsalar bile, bu Kanunun işverene yüklediği ödevlerden dolayı, aracı olan üçüncü kişi ile birlikte asıl işverenin de sorumlu olduğu açıklanmış, 5510 sayılı Kanunun 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 12. maddesinde de benzer düzenleme yapılmıştır. Böylelikle asıl işveren, anılan Kanunlar bakımından söz konusu çalışma ilişkisi çerçevesinde, alt işverence (aracı tarafından) çalıştırılan sigortalılara karşı olan tüm ödevlerinden sorumlu tutularak sigortalılarla birlikte Kurumun hak ve alacakları güvence altına alınmıştır.

Diğer taraftan bu tür hizmet tespiti davaları yönünden taraf sıfatı (husumet) konusu önem arz etmekte olup 87. ve 12. maddelerde, bu Kanunun işverene (aracıya - alt işverene) yüklediği ödevlerden dolayı asıl işverenin de sorumlu olduğu belirtildiğine göre, aylık sigorta primlerinin Kuruma yatırılması, aylık sigorta prim bildirgelerinin, dört aylık sigorta primleri bordrolarının, aylık prim ve hizmet belgelerinin Kuruma verilmesi gibi ödevlerin yasal süresi içerisinde yerine getirilmemesi durumunda, Kuruma karşı her iki işverenin de teselsül hükümleri gereğince sorumlu tutulacağı açıktır. Anılan dava ile sigortalı, çalışma sürelerinin saptanmasının yanı sıra, bu sürelere ait primlerin de her iki işverence Kuruma ödenmesini amaçladığından ve davada elde edilecek kesinleşmiş hüküm doğrultusunda sigorta primlerinin Kurumca alınması söz konusu olacağından, davanın asıl işverenin de hak alanını ilgilendirdiği belirgindir ve sonuç itibarıyla hizmet tespiti davalarında sigortalıyı çalıştıran aracı - alt işverenle birlikte asıl işverenin de taraf sıfatının (pasif husumet ehliyetinin) varlığı kabul edilmelidir. Nitekim Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 10.11.2010 gün ve 2010/21-497 Esas - 2010/590 Karar sayılı ilamında da aynı görüşten hareketle bu sonuca ulaşılmıştır. Ancak önemle belirtilmelidir ki Kurumla beraber yalnızca aracıya yönelik açılan davalarda mahkemece taraf teşkili açısından herhangi bir eksikliğin bulunmadığının benimsenmesi, dolayısıyla sigortalıya asıl işvereninin de davaya katılımının



sağlanması yükümünün yüklenmemesi, bununla birlikte her iki işverenin taraf olduğu davalarda yargılama sonunda kurulacak hükümde sigortalıyı çalıştıran işveren (aracı – alt işveren) özellikle belirtilip sigorta primleri yönünden her iki işverenin teselsül hükümlerine göre sorumlu olduğunun açıklanması gerekmektedir.

Yukarıdaki açıklamalar ışığında dava değerlendirildiğinde, dinlenen tanıkların anlatımlarına göre talep kısmen kabul edilmiş ise de dosyada yer alan bilgi ve belgeler karar vermeye elverişli değildir. Bu bakımdan, yöntemince inceleme ve araştırma yapılarak davalı ... A.Ş ile diğer davalı şirketler arasında asıl-alt işveren ilişkisinin bulunup bulunmadığı açıklıkla ortaya konulmalı, hüküm altına alınan dönemlere ilişkin olarak her bir davalı işverene ait işyeri yönünden hizmet süreleri ayrıştırılarak saptanmalı, belirdiği takdirde tanık anlatımları arasındaki çelişkiler giderilmeli, toplanan tüm kanıtlar değerlendirildikten sonra elde edilecek sonuca göre karar verilmelidir.

Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulduğunda, mahkemece eksik inceleme ve araştırma sonucu, davalı Toros Tarım A.Ş.’nin asıl işveren olup olmadığı belirlenmeksizin, çalışma süreleri ve işverenlere ilişkin ayrıştırma da yapılmaksızın karar verilmesi isabetsiz olduğu gibi, isteme konu yapılmasına karşın 15.12.1995 – 01.03.1996, 05.05.2011 – 11.07.2011 dönemleri hakkında hüküm kurulmaması da usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.

O halde, davacı ve davalılardan Kurum avukatları ile ... İnş. Taah. Tic. Ltd. Şti."nin bu yönleri amaçlayan itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.

S O N U Ç : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istem halinde davacı ve davalılardan ... İnş. Taah. Tic. Ltd. Şti."ne iadesine, 12.05.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.