Danıştay 10. Daire 1997/662 Esas 1999/5318 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 1997/662
Karar No : 1999/5318

Davacı : …
Vekili : …
Davalı : Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı - ANKARA
İstemin Özeti : 29.3.1996 tarih ve 22595 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Terör Eylemleri Nedeniyle Şehit Olan veya Çalışamayacak Derecede Malül Kalan Kamu Görevlileri ile Er ve Erbaşların Yakınlarının Malül Olup da Çalışabilir Durumda Olanların İstihdamı Hakkında Yönetmeliğin 2.maddesindeki; " ... dışındaki 50 veya daha fazla daimi işçi çalıştıran işyerleri..." ibaresinin, davacı tarafından, şirketin Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre kurulmuş bir anonim şirket olduğu dolayısıyla Yönetmeliğin 2.maddesi kapsamına alınamayacağı, 3713 sayılı Yasanın Ek.1.maddesinde kapsama yalnızca kamu kurumlarının alındığı, bu haliyle Yasayla düzenlenmesi gereken bir hususun yönetmelikle düzenlenmesinin hukuka uygun olmadığı öne sürülerek iptali istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Davada süre aşımı bulunduğu, dava konusu Yönetmeliğin 3713 sayılı Yasanın Ek 1.maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak çıkarıldığı, Yönetmeliğin dayanağı Yasaya uygun olduğu, yasal dayanaktan yoksun davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
D.Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununun 1.maddesinde belirtilen terör eylemleri nedeni ve etkisiyle şehit olan veya çalışamayacak derecede malül olan kamu görevlileri ile er ve erbaşların yakınlarının malül olup da çalışabilir durumda olanların istihdamını sağlamak için sosyal amaçlı olarak hazırlanıp yürürlüğe konulan dava konusu yönetmeliğin 2.maddesinde, dayanağı 3713 sayılı Yasa hükmüne aykırılık bulunmadığından davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı : …
Düşüncesi : Dava, 29.3.1996 günlü ve 22595 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Terör Eylemleri Nedeniyle Şehit Olan Veya Çalışamayacak Derecede Malül Kalan Kamu Görevlileri ile Er ve Erbaşların Yakınlarının Malül Olup da Çalışabilir Durumda Olanların İstihdamı Hakkında Yönetmeliğin 2. maddesinde yer alan "... dışındaki 50 veya daha fazla daimi işçi çalıştıran işyerleri..." ibaresinin iptali istemiyle açılmıştır.
Davacı tarafından, dava konusu edilen bu ibarenin yönetmeliğin dayanağı olan 3713 sayılı Yasa ile yapılan düzenlemeye aykırı olduğu, anılan Yasanın Ek 1. Maddesindeki hükmün genişletildiği iddia edilmektedir.
Dava konusu yönetmelik, 3713 sayılı Terörle Mücadele kanununa 4131 sayılı Yasa ile Eklenen Ek 1. madde hükmüne dayanılarak çıkarılmıştır.
Anılan Ek 1. maddenin (A) bendinde, genel, katma ve özel bütçeli kurum ve kuruluşlarla, mahalli idareler ve sermayesinin yarısından fazlası kamuya ait olan hernevi teşebbüs veya bağlı ortaklıklarda bu yasa uyarınca istihdam edilmesi gereken kişilerle ilgili düzenleme yapılırken (A) bendinde sayılan kuruluşlar dışında kalan ve 50 veya daha fazla işçi çalıştıran işyerleri ile ilgili olarak aynı maddenin (B) bendinde düzenleme yapılmış ve işçi istihdamı yükümlülüğü getirilmiştir.
Dava konusu edilen ve Yönetmeliğin 2. maddesinde yer alan"...dışındaki 50 veya daha fazla daimi işçi çalıştıran işyerleri" ibaresi, dayanağı olan 3713 sayılı Yasanın Ek 1. maddesi (B) bendine uygun olup, anılan Yasa hükmünü aşar ve değiştirir nitelikte bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, hukuki dayanağı bulunmayan davanın reddi gerektiği düşünülmüştür.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onuncu Dairesince gereği düşünüldü:
Dava, 29.3.1996 tarih ve 22595 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "Terör Eylemleri Nedeniyle Şehit Olan veya Çalışamayacak Derecede Malül Kalan Kamu Görevlileri ile Er ve Erbaşların Yakınlarının Malül Olup da Çalışabilir Durumda Olanların İstihdamı Hakkında Yönetmeliğin" 2.maddesindeki "... dışındaki 50 veya daha fazla daimi işçi çalıştıran işyerleri ... " ibaresinin iptali istemiyle açılmıştır.
Davalı idarenin, davanın süresinde açılmadığı iddiası yerinde görülmeyerek esasa geçildi.
Dava konusu Yönetmelik; 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununun Ek.1. maddesi (B) bendi dayanak alınmak suretiyle çıkarılmış olup, anılan Yasanın Ek.1.maddesinin (B) bendinde, Bu Kanunun 1 inci maddesinde yazılı terör eylemleri nedeni ve etkisiyle şehit olan veya çalışamayacak derecede malül olan kamu görevlileri ile er ve erbaşların varsa eşlerini, yoksa çocuklarından birisini, çocukları da yoksa kardeşlerinden birisini veya malül olup da çalışabilir durumda olanları, talep halinde işverenlerin, 50 veya daha fazla işçi çalıştırdıkları işyerlerinde % 2 oranında, daimi işçi statüsünde, istihdam ile yükümlü oldukları belirtilmiş olup aynı bend hükmünün 6.fıkrasında, şehit yakınları ile çalışabilir durumda olan malüllerin işverenlerce istihdamında takip edilecek usul ve esasların, Milli Savunma ve İçişleri Bakanlıklarının görüşleri alınmak suretiyle, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca üç ay içerisinde çıkarılacak bir yönetmelikle belirleneceği öngörülmüştür.
Yukarıda aktarılan 3713 sayılı Yasanın Ek.1.maddesine dayanılarak çıkarılan dava konusu Yönetmeliğin kapsamının belirlendiği 2.maddesinde, Genel, katma ve özel bütçeli kurum ve kuruluşlar ile mahalli idareler ve sermayesinin yarısından fazlası kamuya ait olan her nevi teşebbüs veya bağlı ortaklıklar dışındaki 50 veya daha fazla daimi işçi çalıştıran işyerlerinin bu Yönetmelik hükümlerine tabi olduğu hükmüne yer verilmiştir.
Davacı şirket tarafından, Türk Ticaret Kanunu Hükümlerine göre şirketin anonim şirket olarak kurulduğu, Yönetmeliğin 2.maddesi kapsamına girmediği 3713 sayılı Yasanın Ek.1.maddesi kapsamına yalnızca kamu kurumlarının girdiği iddiasıyla Yönetmeliğin 2.maddesinde yer alan "... dışındaki 50 veya daha fazla daimi işçi çalıştıran işyerleri... " ibaresinin iptali istenilmektedir.
3713 sayılı Yasanın Ek.1.maddesinin (B) bendinde işverenlere, 50 veya daha fazla işçi çalıştırdıkları işyerlerinde % 2 oranında daimi işçi statüsünde yönetmeliğin 1.maddesinde belirtilenleri istihdam zorunluluğu getirilmiş olup dava konusu yönetmeliğin kapsamının belirlendiği ve iptali istenilen 2.maddesinde ise Yasanın belirtilen bu hükmüne uygun olarak 50 veya daha fazla işçi çalıştıran işyerleri yönetmelik kapsamına alınmıştır. Bu haliyle dayanağı yasa hükmünde belirlenen amaç ve doğrultuda hüküm ifade eden yönetmeliğin hukuka aykırılığından sözedilemez.
Diğer yandan davacı tarafından, 3713 sayılı Yasanın Ek1.maddesi kapsamına kamu kurumlarının girdiği iddia edilmekte ise de kamu kurumları ile ilgili istihdam zorunluluğuna ilişkin düzenleme anılan maddenin (A) bendinde belirlenmiştir. Özel hukuk hükümlerine tabi olarak faaliyet gösteren işverenler yönünden ise aynı konu Yasanın (B) bendinde düzenlendiğinden bu konudaki iddiası hukuki değildir.
Bu durumda, terör eylemleri nedeniyle şehit olan veya çalışamayacak derecede malül kalan kamu görevlileri ile er ve erbaşların yakınlarının, malül olup da çalışabilir durumda olanların istihdamını sağlamak için sosyal amaçlı olarak 3713 sayılı Yasanın Ek.1.maddesinin (B) bendinde öngörülen usule uygun olarak çıkartılıp yürürlüğe konulan ve 50 veya daha fazla daimi işçi çalıştıran işyerlerine de istihdam yükümlülüğünü zorunlu kılan dava konusu yönetmeliğin 2.maddesinde, dayanağı Yasa maddesine ve hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle yasal dayanaktan yoksun bulunan davanın reddine, yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, 26.10.1999 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.