MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı asıl davanın kabulüne, birleşen davanın kısmen kabulüne yönelik verilen hükmün süresi içinde davacı vekili, davalı ...vekili, davalı ... Güv.San.Tic.Ltd.Şti. vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Davacı vekili, davalı şirketlerin M.S.B. Bursa İç Tedarik Bölge Başkanlığının yaptığı yemek ihalesini kazandığını ve taraflar arasında Hizmet Alımları Tip Sözleşmesi imzalandığını, davalı şirketlerin işçisi olarak çalışmaya başlayan A.... ve ..." işçilik alacakları talebiyle iş mahkemelerinde dava açtıklarını, yapılan yargılama sonucunda müvekkili idare tarafından icra dosyalarına 31.470,08 TL ödeme yapıldığını, davalılarla imzalanan sözleşme gereği işçilik alacaklarından davalı şirketlerin sorumlu olduğunu ileri sürerek; fazlaya ilişkin haklarını saklı tutarak 31.470,08 TL"nin ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı şriketlerden tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Birleşen 2014/170 esas sayılı dosyada davacı vekili, davalı şirketlerle Hizmet Alımları Tip Sözleşmesinin imzalandığını, dava dışı işçi ..."nın işçilik alacakları nedeniyle iş mahkemesinde dava açtığını, bu nedenle müvekkili aleyhine başlatılan icra takibine 8.145,30 TL yatırıldığını, davalı şirketlerle imzalanan sözleşmeye göre tüm sorumluluklar yüklenici firmalara ait olacağını ileri sürerek; 8.145,30 TL"nin 4.072,65-TL"sinin davalı ...Gıda San ve Tic Ltd. Şti"den, 4.072,65 TL"sinin ... Yemek San. Ltd. Şti"den ödeme tarihi olan 06/11/2013 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ...vekili, davalı ... Yemek Üretim San. Tic. Ltd. Şti vekili davanın reddini istemiştir.
Mahkemece iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre; asıl dava yönünden tacir olan davalılar ... Yemek Üretim A.Ş., Avrupa Grubu Temizlik Gıda Yemek Üretim San. Tic. Ltd. Şti, ... Yemek San. Ltd. Şti- ..., ...Gıda Ltd. Şti"nin gerek sözleşme gerekse şartname uyarınca işçinin bünyelerinde çalıştığı dönemler itibariyle tüm işçilik haklarından doğan alacaktan sorumlu olduğu, gerekçesiyle davanın kabulüne, birleşen dava açısından ise dava dışı işçinin işçilik haklarından davalı şirketler ... Yemek San. Ltd. Şti- ..., ...Gıda Ltd. Şti"nin gerek sözleşme gerekse şartname uyarınca işçinin bünyelerinde çalıştığı dönemler itibariyle tüm işçilik haklarından doğan alacaktan sorumlu olduğu, işçinin kendi bünyeleri dışında çalıştığı dönemden sorumlu tutulamayacakları görüş gerekçesiyle birleşen davanın kısmen kabul kısmen reddine karar verilmiştir.
Kararı davacı vekili, davalı ...vekili, davalı ... Güv.San.Tic.Ltd.Şti. vekili temyiz etmiştir.
Dava, hizmet alım sözleşmesinden kaynaklanan rucuen tazminat taleplidir. Hizmet alım sözleşmeleri; ihale şartları ile belirlenen işin sözleşmede kararlaştırılan bedel ile yapılmasının üstlenildiği sözleşmelerdir. Bu sözleşme türünde yüklenicinin edimi, hizmetin kendi işçisi ile yerine getirilmesi, işverenin edimi ise sözleşme bedelinin ödenmesidir. Sözleşme kapsamında yapılması gereken iş yüklenici işçisi tarafından yerine getirilecektir. İş aktinin yüklenici ile işçi arasında yapıldığı hususu ihtilaflı değildir. SGK kayıtları da bu hususu doğrulamaktadır. Hizmet alımı tip sözleşmelerinde işverenin, yüklenici tarafından çalıştırılan işçinin ücretinin ödenmesi, sosyal haklarının takibi gibi denetim dışında işçiye karşı bir sorumluluğu yoktur. İşveren ile yüklenicinin İş Kanunu’na göre işçiye karşı müteselsilen sorumlu olmasına rağmen rücu ilişkisinde taraflar arasında imzalanan sözleşmenin uygulanması sözleşme hukukunun en temel ilkelerindendir.
İşçilik alacakları işveren tarafından ödenen işçinin; yüklenici işçisi olması, sözleşme ücretine işçinin ücret ve sosyal haklarının dahil olması, işverenin işçilik alacaklarından sorumlu olacağına dair sözleşmede bir hüküm bulunmaması hususları nazara alındığında davacı işverenin işçiyi çalıştıran yüklenicilerden ödediği bedeli ve ferilerinin tamamını talep etme hakkı bulunduğunun kabulü gerekir.
Hizmet alım ihaleleri aynı yüklenici tarafından alındığı gibi, değişik yükleniciler tarafından da alınabilmektedir. Bu halde işyeri devri suretiyle işçiler yeni yükleniciye devredildiği için hizmet akitleri kesintiye uğramadan devam etmekte ve işçilik alacakları da bu doğrultuda hesaplanmaktadır.
İşçiye ödenen kıdem tazminatı iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanmakta olup bu kıdem tazminatının tamamından işçiyi çalıştırdıkları dönemle orantılı olarak yükleniciler işverene karşı sorumludurlar.
Yıllık izinler kullanılmadığı taktirde iş sözleşmesinin feshi ile ücrete dönüşmektedir. Sözleşmeyi feshedenin son yüklenici olduğu ve yıllık izinlerinde bu fesih ile ücrete dönüştüğü gözönüne alındığında yıllık izin ücretinden son yüklenici sorumlu olacaktır.
İhbar tazminatından son işveren sorumludur. Bunların dışında hafta tatil ücreti, ücret alacağı, fazla mesai ücreti gibi işçiye ödenen tazminatlardan yükleniciler işverene karşı işçiyi çalıştırdıkları dönemle sınırlı olarak sorumlu olacaklardır.
İşveren tarafından bu ödemelerin feri mahiyetinde yapılan ödemeler de aynı esasla yüklenicilerden tahsil edilebilecektir.
Yükleniciler aleyhine açılan rücu davalarında ayrı sözleşmelerle hizmet ifa eden yükleniciler mecburi dava arkadaşı olmadığı gibi borçtan müteselsilen sorumlu olacaklarına ilişkin kanun hükmü veya sözleşme bulunmamaktadır. Bu nedenle alacak davalarında her davalı aleyhine ayrı tahsil hükmü kurulmalıdır. Davanın itirazın iptali şeklinde açılmış olması durumunda ise takibin hangi davalı açısından hangi miktarla devam edeceği ayrı ayrı belirlenmelidir.
Bu durumda mahkemece yukarıda belirlenen ilkeler çerçevesinde bilirkişiden ek rapor alınıp sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken yanılgılı gerekçe ile yıllık ücretli izinin son işverenden alınması yerine tüm işverenlerle paylaştırılması doğru görülmemiş bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı vekili ve davalı ... Güv.San.Tic.Ltd.Şti. vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile, davalı ... Yemek Üretim A.Ş. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davalı ... Yemek Üretim A.Ş. yararına BOZULMASINA, aşağıda yazılı harcın temyiz eden davalı ... Grup Ltd.Şti.nden alınmasına, ... Yemek Üretim A.Ş"den alınan peşin harcın istek halinde iadesine, karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere 26.02.2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.