MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Kadastro sonucu ... Köyü çalışma alanında bulunan 107 ada 37 parsel sayılı 3.044,44 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, irsen intikal, harici taksim, ifraz, satın alma ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle müşterek mülkiyet halinde 3/4 payı davalı ..., 1/4 payı ise dava dışı ... adlarına olmak üzere tespit ve tescil edilmiştir. Davacı ..., miras yoluyla gelen hakka dayanarak tapu iptali ve tescil istemiyle dava açmış; yargılama sırasında çekişmeli taşınmazdaki ... payı da 17.11.2009 tarihinde kayden satın alma yoluyla davalı ..."e intikal etmiştir. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, çekişmeli 107 ada 37 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile tamamı 2880 pay itibariyle, 360 payının davacı ..., 630 payının dava dışı ..., 1890 payının ise davalı ... adlarına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı ... tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı taraf, muristen kalan çekişmeli taşınmazın taksim edilmediği iddiasıyla miras payı oranında adına tescil istemiyle dava açmıştır. Davalı taraf ise savunmasında (cevap dilekçesi, duruşmadaki ve keşifteki imzalı beyanında) miras payına karşılık olmak üzere 107 ada 39 parsel sayılı taşınmazın davacıya verildiğini ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. Çekişmeli taşınmazın, tarafların ortak murisi ..."e ait olduğu hususunda uyuşmazlık bulunmamaktadır. Uyuşmazlık, ortak murisin ölümünden sonra mirasçılar arasında usulüne uygun bir taksim yapılıp yapılmadığı, taksim yapılmış ise çekişmeli taşınmazın kime isabet ettiği ya da davacının, miras payına karşılık, dava dışı 107 ada 39 parsel sayılı taşınmazı alarak terekeden çıkıp çıkmadığı noktasında toplanmaktadır. Mahkemece, taşınmaz başında yapılan keşifte yerel bilirkişi ve tanıklara bu husus ayrıntılı olarak sorulup araştırılmaksızın ... terekesinin taksim edilmediği gerekçesiyle yazılı şekilde hüküm kurulmuştur. Ne var ki; başka taşınmazların Karağa mirasçıları adına, dava dışı 107 ada 39 parsel sayılı taşınmazın ise davacı adına tespit edilmesinin nedeni üzerinde durulmamış olması nedeniyle yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 31. maddesinde hakimin, uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu kıldığı durumlarda maddi veya hukuki açıdan belirsiz ya da çelişkili gördüğü hususlar hakkında taraflara açıklama yaptırabileceği, soru sorabileceği ifade edilmiştir. Hal böyle olunca; doğru sonuca varılabilmek için öncelikle, davacıdan, dava dışı 107 ada 39 parsel sayılı taşınmazı sattığı belirtilen kişilerden tekrar satın aldıktan sonra sözü edilen taşınmazı ne sebeple yalnızca kendisinin kullandığı ve dava dışı 107 ada 36, 38
ve 80 parsel sayılı taşınmazlar hakkında dava açmamış olmasının nedeni sorularak davaya ilişkin talep sonucunun açıklanması istenilmelidir. Bundan sonra keşifte ve duruşmada dinlenen mahalli bilirkişi ve tanık beyanlarıyla uyuşmazlık konusunun yeterince aydınlatılamadığı dikkate alınarak Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 31. maddesinde hakimin uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu kıldığı durumlarda taraflardan delil gösterilmesini isteyebileceğinin de hüküm altına alınmış olması nedeniyle maddi gerçeğe ulaşabilmek için hakimin davayı aydınlatma ödevi çerçevesinde tarafların iddianın ve savunmanın genişletilmesi veya değiştirilmesi yasağı dâhilinde ileri sürdükleri uyuşmazlık konusu vakıalara ilişkin olan ve taraflarca delil olarak dayanılmış olsun veya olmasın dava dosyasından söz konusu vakıaların ispatına yarayabileceği anlaşılan delilleri inceleyebileceği, taraflarca tanık olarak gösterilmemiş olmakla birlikte, dava dosyasından uyuşmazlık konusu olayla ilgili oldukları sonucuna vardıkları kişileri tahkikatın sonuna kadar re"sen tanık olarak çağırıp dinleyebileceği, gerek tarafların gerekse üçüncü kişilerin veya kurumların ellerinde bulunan, delil olarak gösterilmemiş belgelerin ibrazını onlardan isteyebileceği göz önüne alınarak (Bkz. Bolayır, Nur, Hukuk Yargılamasında delillerin toplanmasında tarafların ve Hâkimin Rolü, syf 148 vd.) çekişmeli taşınmaz başında önceki keşifte dinlenen yerel bilirkişiler ile taraf tanıkları ve dava konusu 37 parsel ile dava dışı 107 ada 36, 38, 39 ve 80 parsel sayılı taşınmazların tespit bilirkişileri de hazır olduğu halde yeniden keşif yapılmalıdır. Keşif sırasında yerel bilirkişiler, tespit bilirkişileri ve taraf tanıkları ayrı ayrı dinlenilip bu şahıslardan çekişmeli taşınmazın ortak murisin ölümünden sonra taksime tabi tutulup tutulmadığı, taksime tabi tutulmuş ise kime isabet ettiği, davalı tarafa isabet etmiş ise diğer mirasçılara ne verildiği, taşınmaz verilmiş ise nereden verildiği ve diğer mirasçılara verilen taşınmazların akıbetlerinin ne olduğu, taşınmazların kim tarafından ne kadar zamandır kullanıldığı etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, beyanlar arasında çelişki bulunması halinde yüzleştirme yapılarak giderilmeye çalışılmalı, ortak muristen intikal eden diğer dava dışı 107 ada 36, 38, 39 ve 80 parsel sayılı taşınmazlar ve varsa diğer taşınmazlar ile bu taşınmazlara komşu taşınmazların onaylı tutanak suretleri getirtilip incelenmeli, mirasçılar arasında taksim yapılmadığının anlaşılması halinde zilyetliğin tereke adına sürdürülmüş sayılacağı dikkate alınarak, zilyet eden mirasçılar yararına zilyetlikle iktisap hükümlerinin uygulanamayacağı gözetilmeli, diğer yandan davalı tarafın savunmasında ileri sürdüğü şekilde davacının, miras payına karşılık olmak üzere dava dışı 107 ada 39 parsel sayılı taşınmazı alarak, terekenin sonraki taksimine katılmamış olduğunun saptanması halinde ise, bu durum sonraki taksimin geçersizliği sonucunu doğurmayacağı gibi; geçerli bir paylaşmada eşitliğin koşul olmadığı da göz önünde bulundurulmalıdır. Mahkemece bu hususların göz ardı edilmesi isabetsiz olduğu gibi, kabule göre de lehine tescil kararı verilen ... tarafından açılmış bir dava bulunmadığı ve kadastro sonucu oluşan 107 ada 37 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydındaki payının davalı ..."e kayden satılıp devredildiği göz ardı edilerek yeniden dava dışı ... lehine pay verilmiş olması da isabetsiz olup, davalı ... vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden davalıya iadesine, 15.09.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.