Mahkemesi : İzmir 1. İş Mahkemesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı, davalı vekili ve fer’i müdahil Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince, istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı vekili ve fer’i müdahil Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili, davacının sigortalılık başlangıç tarihinin 01/09/1998 olarak kabulü ile davalı işverene ait çiftlik işyerinde 01/09/1998-14/05/2013 tarihleri arasında geçen ve Kuruma bildirilmeyen çalışmalarının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II-CEVAP
Davalı vekili, davacının 14.05.2013 tarihinden itibaren davalı yanında çalıştığını ve sigortasının yapıldığını, geriye dönük taleplerin ise hak düşürücü süre nedeniyle dinlenemeyeceğini, davalının 2001 yılında taşındığı evde zaten ev yardımcısının bulunduğunu belirterek, davanın reddini savunmuştur.
Fer"i müdahil Kurum vekili, davacının iddiasını yazılı belgeler, somut ve inandırıcı delillerle kanıtlaması gerektiğini belirterek, davanın reddini istemiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile; ... T.C. kimlik ve ... s.s. numaralı davacı ...’ın davalı işveren ...’e ait ... sicil sayılı işyerinde 13.05.2000 – 14.05.2013 tarihleri arasında hizmet akdine istinaden asgari ücretle ve sürekli olarak 4667 gün çalışmasının Kuruma bildirilmediğinin tespitine, bunun dışında kalan taleplerin reddine karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesi karar gerekçesindeki değerlendirmeler dikkate alındığında; usul, yasa ve yerleşik Yargıtay içtihatlarına uygun bulunan karara yönelik itirazlar yerinde görülmediği gibi, kamu düzenine ilişkin konularda da kararın esasına etkili bir aykırılık bulunmadığı anlaşıldığından; davalı vekili ile fer"i müdahil Kurum vekilinin istinaf başvurularının Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ
Davalı vekili, hak düşürücü süre itirazlarının dikkate alınmadığını, dosya kapsamında alınan bilirkişi raporuna itirazlarının da değerlendirilmediğini, tanık beyanlarının çelişkili olduğunu, eksik inceleme ve yeterli araştırma yapılmadan usul ve yasaya aykırı verilen kararın bozulmasını istemiştir.
Fer’i müdahil Kurum vekili, gerçek ve fiili çalışmanın yazılı delillerle açıkça tespit edilmesi gerektiğini, salt tanık beyanlarına itibar edilerek kurulan hükmün hukuki olmadığını, davacının eşinin davalıya ait işyerinde çalıştığı ve işyerinin içinde bulunan müştemilatta ikamet ettikleri nazara alındığında, çalışma olgusunun nasıl ve ne şekilde gerçekleştiğinin tam olarak açıklığa kavuşturulmadığını belirterek, kararın temyizen bozulmasını istemiştir
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri olup bu tür sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkin davaların, kamu düzeniyle ilgili olduğu ve bu nedenle de özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğu açıktır. Bu çerçevede, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re"sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
İnceleme konusu davada davacı, davalı işverene ait çiftlik işyerinde 01/09/1998-14/05/2013 tarihleri arasında çalıştığı halde, Kuruma bildirilmeyen hizmetlerinin tespitini talep etmiştir. Mahkemece davacının talebiyle ilgili kısmen kabul kararı verilmiş ise de, verilen karar eksik inceleme ve araştırmaya dayalıdır. Bu itibarla, öncelikle davalı işveren ...’ın yılın tüm aylarında çiftlikte ikamet edip etmediği belirlenmeli, davalı isticvap edilerek; talep edilen dönemde ev hizmetlerini kime ya da kimlere gördürdüğü açıklattırılmalı ve bu kişilerin beyanlarına başvurulmalı, yargılama sırasında tanık sıfatıyla ifadesi alınan davalının eşi ...’in, davacının, eşi ...’dan sonra ... ilinden geldiğine dair beyanı dikkate alınarak davacıya ait ikametgah ve nüfus kayıtları araştırılmalı, davacının eşi ...’ın davalı yanında hizmet akdi ile bekçi-bahçıvan olarak çalıştığı ve ailece çiftliğin müştemilatında kaldıkları dosya kapsamında sabit olduğundan, davacının çalışmalarının eşine yardım niteliğinde olup olmadığı hususu irdelenmeli, komşu ev-işyeri sahipleri Belediye ve Nüfus Müdürlüğünden sorulup tespit edilerek ifadelerine başvurulmalı, komşu işyeri tanığının bulunmaması halinde ise bu yöndeki kamu tanıkları tespit edilerek dinlenilmeli, tanık beyanları arasındaki çelişkiler de giderilerek, gerektiğinde çiftlik işyerinin kapsamı, büyüklüğü ile işin ve işyerinin niteliği karşısında mahallinde yapılacak keşifle uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip, deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek, davacının çalıştığı iddia edilen süreler tereddütsüz belirlenerek, varılacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme sonucu, yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı vekili ve feri müdahil Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurularının esastan reddine ilişkin kararı kaldırılarak, İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının HMK"nın 373/1. maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen İlk Derece Mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalıya iadesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 08/06/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.